إحكام الفصول في أحکام الأصول

أحكام الفصول في أحکام الأصول
پدیدآوران	باجی، سلیمان بن خلف (نويسنده) ترکی، عبدالمجید (محقق)
ناشر	دار الغرب الإسلامي
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1415ق - 1995م
چاپ	2
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/ب۲الف۳ 155/6 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

احکام الفصول في احکام الأصول اثر ابو ولید باجی (متوفی 474ق/ 1081م)، از علمای اندلس در قرن پنجم، در اصول فقه که به روش جدلی و دیالکتیکی و با روش‌شناسی تشریعی، به رشته تحریر درآمده و با تحقیق عبدالمجید ترکی، منتشر شده است.

محقق مقدمه مفصلی درباره تاریخچه و سیر علم اصول، نظر مستشرقین، ادله شرعیه، روش ابو ولید باجی و نسخه‌های خطی ارائه داده است.

کتاب حاضر، در واقع مجموعه فصولی است که نویسنده آن را به‌دقت، طبقه‌بندی، تألیف و ارائه کرده است. وی پس از مقدمه‌ای که در آن به تبیین انگیزه نگارش کتاب پرداخته، فصلی را به تشریح و تبیین حدودی که مجتهد اصولی در شناخت مبانی و اصول بدان نیاز دارد، اختصاص داده است. سپس به بیان و بررسی حروفی که در بین متناظرین معمول و متداول هست، مانند «ما»، «من»، «أی»، «أم» و... پرداخته و پس از این مقدمات، به مطالب اصلی و اساسی کتاب که عبارت‌اند از ادله شرعی، پرداخته است و آنها را به سه زیر، تقسیم کرده است:

1. «اصل»: که به قرآن، سنت و اجماع اختصاص‌یافته است؛
2. «معقول اصل»: به چهار قسمت لحن خطاب، فحوای خطاب، استدلال به حصر و معنای خطاب تقسیم شده است؛
3. «استصحاب حال».

از جمله ویژگی‌های کتاب که باعث اهمیت آن نیز شده است، آن است که نویسنده صرفا پیرامون اصول فقه از لحاظ ماده، بحث نکرده است، بلکه آن‌ها را از لحاظ مفاد و وضعیت آنها، یعنی استانداردها و معیارهایی که در تعیین شرایط فنی و شرایط پذیرفته‌شدن آنها به‌عنوان اصول معتبر شرعی قلمداد شده، موردبحث و کنکاش قرار داده است و در روش استخراج فروع از آن اصول، از استنتاج بدیهی یا استنباط قیاسی، استفاده کرده است؛ روشی که امروزه به از آن به‌عنوان «المنهجیة التشریعیة» (روش‌شناسی تشریعی) یاد می‌شود.

منابع مقاله

مقدمه کتاب.