نجیب سمرقندی، محمد بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'بالدین' به 'ب‌الدین'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'بالدین' به 'ب‌الدین')
 
(۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
|-
|-
|نام‌های دیگر  
|نام‌های دیگر  
| data-type="authorOtherNames" | سمرقندی، نجیبالدین محمد
| data-type="authorOtherNames" | سمرقندی، نجیب‌الدین محمد


سمرقندی، ابوحامد محمد بن علی
سمرقندی، ابوحامد محمد بن علی
خط ۳۹: خط ۳۹:
</div>
</div>


'''ابوحامد محمد بن على بن عمر سمرقندى''' ملقب به '''نجيب‌الدين''' (متوفای 619ق)، پزشک، داروشناس، روانشناس، چشم‌پزشک مشهور دوره خوارزمشاهى، معاصر [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] (متوفى 606ق)، طبيب مسلمان و از مردم سمرقند   
'''ابوحامد محمد بن على بن عمر سمرقندى''' ملقب به نجيب‌الدين (متوفای 619ق)، پزشک، داروشناس، روانشناس، چشم‌پزشک مشهور دوره خوارزمشاهى، معاصر [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازى]] (متوفى 606ق)، طبيب مسلمان و از مردم سمرقند   


== ولادت ==
== ولادت ==
خط ۴۷: خط ۴۷:
او همواره به عنوان یکی از پزشکان سرشناس هرات به حساب می‌آمده و تاریخ‌نگاران در همه جا از او با الفاظ احترام آمیز «مولانا» نام برده‌اند که نشان می‌دهد، علاوه بر علوم طبی به برخی دیگر از علوم متداول آن زمان نیز احاطه داشته، اما تنها کتابها و مقالات طبی وی برجای مانده است. ذکر نام او در کتاب طبقات اعیان الشیعه و الذریعه نشان میدهد که معتقد به مذهب شیعه بوده است.
او همواره به عنوان یکی از پزشکان سرشناس هرات به حساب می‌آمده و تاریخ‌نگاران در همه جا از او با الفاظ احترام آمیز «مولانا» نام برده‌اند که نشان می‌دهد، علاوه بر علوم طبی به برخی دیگر از علوم متداول آن زمان نیز احاطه داشته، اما تنها کتابها و مقالات طبی وی برجای مانده است. ذکر نام او در کتاب طبقات اعیان الشیعه و الذریعه نشان میدهد که معتقد به مذهب شیعه بوده است.


از یک حکایت در قرن هشـتم در کتـاب خارسـتان خـوافی برمی‌آید که مهارتش، چنان مشهور بود کـه از عـراق نیـز بـرای آموختن طب نزد او می‌آمدند. از این حکایت به دست می‌آید که او مدتی در خوارزم به تدریس طـب مشـغول بـوده اسـت. گویـا نجیب‌الدین به طور کامل به اصول روانشناسی و روان درمانی نیز واقف بوده است. وی در مقدمة کتاب خود به سفر علمیاش بـه بغداد، اشاره کرده است.
از یک حکایت در قرن هشتم در کتاب خارستان خوافی برمی‌آید که مهارتش، چنان مشهور بود که از عراق نیز برای آموختن طب نزد او می‌آمدند. از این حکایت به دست می‌آید که او مدتی در خوارزم به تدریس طب مشغول بوده است. گویا نجیب‌الدین به طور کامل به اصول روانشناسی و روان درمانی نیز واقف بوده است. وی در مقدمة کتاب خود به سفر علمیاش به بغداد، اشاره کرده است.


از نمونه اکتشافات و نوآوریهای نجیب‌الدین، کشف بیماری ورم کلیــه یــا هیــدرونفروز است. در کتب پزشــکی، کاشف این بیماری ریچارد برایت از دانشمندان قرن هیجدهم میلادی ذکـر شده؛ اما ماهیــت ایــن بیمــاری قرنهــا پــیش از او بــه وســیله نجیب‌الدین سمرقندی کشف و به خوبی شرح داده شده بود.
از نمونه اکتشافات و نوآوریهای نجیب‌الدین، کشف بیماری ورم کلیه یا هیدرونفروز است. در کتب پزشکی، کاشف این بیماری ریچارد برایت از دانشمندان قرن هیجدهم میلادی ذکر شده؛ اما ماهیت این بیماری قرنها پیش از او به وسیله نجیب‌الدین سمرقندی کشف و به خوبی شرح داده شده بود.<ref>گلشنی، سید علیرضا و دیگران ص 211</ref>


== وفات ==
== وفات ==
در اوان حمله مغول زنده بود و در همان گيرودار، در فتنه مغول، در هرات، در سال 619ق كشته شد.  
در اوان حمله مغول زنده بود و در همان گيرودار، در فتنه مغول، در هرات، در سال 619ق كشته شد.  


در مورد نحوه کشته شدن او نیز آورده‌اندکه چنگیز خان (557 تا 624ق) فرمان حمله به خراسان را در فواصل سال‌های 617 تا 619ق به پسرش تولوی (576 تا 630ق) صادر کرد، تولوی نیز بعد از حمله به مرو، طوس، سرخس و نیشابور، در سال 619ق به هرات حمله کرد و این شهر بزرگ را نابود کرد، احتمالا در بین یکصد و پنجاه هزار نفری که در هرات در سال 619ق کشته شدند، نجیب‌الدین سمرقندی نیز بوده است.
در مورد نحوه کشته شدن او نیز آورده‌اندکه چنگیز خان (557 تا 624ق) فرمان حمله به خراسان را در فواصل سال‌های 617 تا 619ق به پسرش تولوی (576 تا 630ق) صادر کرد، تولوی نیز بعد از حمله به مرو، طوس، سرخس و نیشابور، در سال 619ق به هرات حمله کرد و این شهر بزرگ را نابود کرد، احتمالا در بین یکصد و پنجاه هزار نفری که در هرات در سال 619ق کشته شدند، نجیب‌الدین سمرقندی نیز بوده است.<ref>همان</ref>


== آثار ==
== آثار ==
خط ۶۳: خط ۶۳:
«الادويه مفرده» درباره دارو، «الاغذيه و الاشربه للاصحاء»، «مداواة و جمع المفاصل» درباره ورم مفاصل و مداواى آن، «قوانين الادوية القلبية»، «الاطعمة للاصحاء»، «الاطعمة للمرضى»، «مقالة فى كيفية تركيب طبقات العين» و «الصناعة» از ديگر آثار ايشان مى‌باشد.
«الادويه مفرده» درباره دارو، «الاغذيه و الاشربه للاصحاء»، «مداواة و جمع المفاصل» درباره ورم مفاصل و مداواى آن، «قوانين الادوية القلبية»، «الاطعمة للاصحاء»، «الاطعمة للمرضى»، «مقالة فى كيفية تركيب طبقات العين» و «الصناعة» از ديگر آثار ايشان مى‌باشد.


==پانویس ==
<references />
==منابع مقاله==
# [http://jiitm.ir/article-1-1025-fa.pdf گلشنی، سید علیرضا، و دیگران، مجله طب سنتی اسلام و ایران، سال نهم، شماره سوم، پائیز 1397]


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
خط ۷۸: خط ۸۳:


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:شهیدان]]
[[رده:پزشکان]]
[[رده:آبان(1400)]]