ابشیهی، محمد بن احمد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '(د ' به '(متوفای '
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '(د ' به '(متوفای ')
خط ۴۲: خط ۴۲:
بهاءالدین ابوالفتح محمد بن احمدِ خطیب بن منصور بن احمد ابن عیسی مَحلّی اِبشیهی، دانشمند شافعى مذهب مصری که به زادگاهش أَبشُوَیه (به فتح و کسر همزه‎) از دهکده‌های فَیوم منسوب است‎. ازآنجاکه وی بیشتر در المحلة الکبری مى‎زیست‎، نسبت «محلى‎» نیز به او داده‌اند. در سال ۱۳۸۹/ ۷۹۰ در روستای اِبشویه در استان غربیه نزدیک فیوم به‌دنیا آمد. بیشتر زندگی‌اش در محله الکبری گذشت؛  
بهاءالدین ابوالفتح محمد بن احمدِ خطیب بن منصور بن احمد ابن عیسی مَحلّی اِبشیهی، دانشمند شافعى مذهب مصری که به زادگاهش أَبشُوَیه (به فتح و کسر همزه‎) از دهکده‌های فَیوم منسوب است‎. ازآنجاکه وی بیشتر در المحلة الکبری مى‎زیست‎، نسبت «محلى‎» نیز به او داده‌اند. در سال ۱۳۸۹/ ۷۹۰ در روستای اِبشویه در استان غربیه نزدیک فیوم به‌دنیا آمد. بیشتر زندگی‌اش در محله الکبری گذشت؛  


در ده‌سالگی قرآن را حفظ کرد و در پى کسب دانش بارها به قاهره رفت و به‌ویژه در درس جلال‌الدین بُلْقینى‎، قاضى القضاة قاهره (د 824ق‎) حضور یافت و گویا در همان احوال با ادیبانى چون ابن فهد، رقیب ابن فارض مناظره داشت‎. در 814ق حج گزارد و پس از مرگ پدر، خطیب شهر خویش گردید. شاید مراد [[سخاوی، محمد بن عبدالرحمن|سخاوی]] از این شهر، المحله باشد نه ابشویه‎<ref>آذرنوش، آذرتاش، ج2، ص578</ref>.
در ده‌سالگی قرآن را حفظ کرد و در پى کسب دانش بارها به قاهره رفت و به‌ویژه در درس جلال‌الدین بُلْقینى‎، قاضى القضاة قاهره (متوفای  824ق‎) حضور یافت و گویا در همان احوال با ادیبانى چون ابن فهد، رقیب ابن فارض مناظره داشت‎. در 814ق حج گزارد و پس از مرگ پدر، خطیب شهر خویش گردید. شاید مراد [[سخاوی، محمد بن عبدالرحمن|سخاوی]] از این شهر، المحله باشد نه ابشویه‎<ref>آذرنوش، آذرتاش، ج2، ص578</ref>.


==آثار==
==آثار==
خط ۵۲: خط ۵۲:
علاوه بر آثار مذکور‎، نسخه‌ای خطى به نام «تذكرة العارفين و تبصرة المستبصرين‎» در خزاین الکتب دمشق موجود است که [[بروکلمان، کارل|بروکلمان]] در شمار آثار او نهاده است و سرکیس و «دائرة‎المعارف اسلام‎» از او تقلید کرده‌اند<ref>همان</ref>.
علاوه بر آثار مذکور‎، نسخه‌ای خطى به نام «تذكرة العارفين و تبصرة المستبصرين‎» در خزاین الکتب دمشق موجود است که [[بروکلمان، کارل|بروکلمان]] در شمار آثار او نهاده است و سرکیس و «دائرة‎المعارف اسلام‎» از او تقلید کرده‌اند<ref>همان</ref>.
   
   
گویى در عصر ابشیهى‎، اهل ادب به نگارش کتاب‌های دائرةالمعارف‎گونه و جنگ‎های ادبى اقبال تمام داشته‌اند. جمال‌الدین وطواط (د 718ق‎‎)، علاءالدین بهایى (د 815ق‎)، شمس‌الدین نواجى (د 859ق‎‎) و حتى بعدازآن داوود انطاکى (د 1008ق‎) آثاری به همین شیوه تألیف کرده‌اند؛ اما جُنگ ابشیهى ([[المستطرف في كل فن مستظرف|المستطرف]]‎) بیش از همه شهرت یافته و نسخه‌های خطى آن در همه کشورهای اسلامى منتشر شده است. [[بروکلمان، کارل|بروکلمان]] به 22 نسخه اشاره کرده است‎، اما اینک دست‌نوشته‌های بیشتری از آن یافت شده است. علاوه بر این‎، برخى به تلخیص کتاب پرداختند: «المستطلف من المستطرف»‎، «المستقطف من المستطرف» و نیز تلخیص آن در الظاهریه‎<ref>همان</ref>.
گویى در عصر ابشیهى‎، اهل ادب به نگارش کتاب‌های دائرةالمعارف‎گونه و جنگ‎های ادبى اقبال تمام داشته‌اند. جمال‌الدین وطواط (متوفای  718ق‎‎)، علاءالدین بهایى (متوفای  815ق‎)، شمس‌الدین نواجى (متوفای  859ق‎‎) و حتى بعدازآن داوود انطاکى (متوفای  1008ق‎) آثاری به همین شیوه تألیف کرده‌اند؛ اما جُنگ ابشیهى ([[المستطرف في كل فن مستظرف|المستطرف]]‎) بیش از همه شهرت یافته و نسخه‌های خطى آن در همه کشورهای اسلامى منتشر شده است. [[بروکلمان، کارل|بروکلمان]] به 22 نسخه اشاره کرده است‎، اما اینک دست‌نوشته‌های بیشتری از آن یافت شده است. علاوه بر این‎، برخى به تلخیص کتاب پرداختند: «المستطلف من المستطرف»‎، «المستقطف من المستطرف» و نیز تلخیص آن در الظاهریه‎<ref>همان</ref>.


گویا کتاب «[[المستطرف في كل فن مستظرف|المستطرف]]» نخستین بار در 1268ق‎ در بولاق به چاپ رسیده و پس‌ازآن بارها انتشار یافته که آخرین چاپ در 1986م در بیروت بوده است‎. شهرت «[[المستطرف في كل فن مستظرف|المستطرف]]» موجب شد که آن را حتى پیش از آنکه در بولاق به چاپ رسد، به ترکى ترجمه کنند. سپس ژ.را آن را به فرانسه برگرداند<ref>همان</ref>.
گویا کتاب «[[المستطرف في كل فن مستظرف|المستطرف]]» نخستین بار در 1268ق‎ در بولاق به چاپ رسیده و پس‌ازآن بارها انتشار یافته که آخرین چاپ در 1986م در بیروت بوده است‎. شهرت «[[المستطرف في كل فن مستظرف|المستطرف]]» موجب شد که آن را حتى پیش از آنکه در بولاق به چاپ رسد، به ترکى ترجمه کنند. سپس ژ.را آن را به فرانسه برگرداند<ref>همان</ref>.