فیض نشر الانشراح من روض طی الاقتراح: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]')
     
    (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۶: خط ۶:
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =  
    [[ابن طیب، محمد بن طیب]] (نويسنده)
    [[ابن طیب، محمد بن طیب]] (نويسنده)
    [[فجال، محمود ]] (محقق)
    [[فجال، محمود]] (محقق)
    [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر]] ( نويسنده)
    [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر]] (نويسنده)
    |زبان
    |زبان
    | زبان = عربی
    | زبان = عربی
    خط ۲۶: خط ۲۶:
    | پیش از =  
    | پیش از =  
    }}
    }}
    '''فیض نشر الانشراح من روض طی الاقتراح'''، نوشته ابوعیدالله محمد بن طیب فاسی(1170ق-1110ق) است. این کتاب شرحی بر کتاب الاقتراح فی اصول النحو و جدله از جلال الدین سیوطی(911ق) است. اثر حاضر، فراهم‌آمده از هر دو کتاب است که در دو مجلد و با پژوهش و شرح محمود یوسف فجال چاپ شده اند.  
    '''فيض نشر الانشراح من روض طي الاقتراح'''، نوشته [[ابن طیب، محمد بن طیب|ابوعبدالله محمد بن طیب فاسی]] (1170ق-1110ق)، شرحی است بر کتاب «الاقتراح في أصول النحو و جدله» از [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|جلال‌الدین سیوطی]] (911ق). اثر حاضر که مشتمل بر متن و شرح هر دو است، در دو جلد با پژوهش و شرح [[فجال، محمود|محمود یوسف فجال]] چاپ شده‌ است.  
    ابن طیب فاسی برای شرح کتاب الاقتراح بسیار از کتاب ابن علان(1057ق) –که آن هم شرحی بر اقتراح است- بهره برده است. البته فایده‌های مهمی را به آن افزوده است و کتاب ابن طیب را در جایگاهی قرار داده که برای فهمیدن عبارت‌های الاقتراح کفایت‌کننده و وافی به مقصود است.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص 10</ref> محقق این کتاب را نشانۀ قوت عبارت، استواری دلیل و آگاهی گستردۀ مصنف می‌داند و او را در آوردن احادیث نبوی و استشهاد بلیغ به آن‌ها ستایش می‌کند زیرا که او با این کار، به کسانی را که استشهاد به حدیث را باور نداشتند، به بهترین وجه پاسخ داده است.<ref>ر.ک: همان، ص 11</ref>با نگاه به عنوان های کتاب پی می‌بریم که مصنف در اثرش تلاش می‌کند درآمدی را برای ورود به مباحث دانش نحو بنویسد و از شرح تفصیلی مسائل نحو پرهیز کرده است؛ عنوان‌بندی کتاب به تعریف اصول، حدود و فائدۀ دانش نحو، انواع دلالت ها و حکم های نحوی، ملاک های شناخت اسم عجمی و در آخر، تقسیم الفاظ به واجب، جایز و ممتنع نشاندهندۀ این منظور و قصد نویسنده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، جلد 2، ص 1276</ref>
    [[ابن طیب، محمد بن طیب|ابن طیب فاسی]] برای شرح کتاب «الاقتراح» بسیار از کتاب ابن علان (1057ق) – که آن‌هم شرحی بر اقتراح است - ‌بهره برده است. البته فایده‌های مهمی را به آن افزوده است و این، کتاب وی را در جایگاهی قرار داده که برای فهمیدن عبارت‌های «الاقتراح» کفایت‌کننده و وافی به مقصود است<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص‌10</ref>. محقق، [[ابن طیب، محمد بن طیب|ابن طیب]] را برخوردار از نثری محکم و قوی، دلیلی استوار و آگاهی گسترده می‌داند و او را در آوردن احادیث نبوی و استشهاد بلیغ به آن‌ها ستایش می‌کند؛ که این ویژگی‌ها در کتاب او نمودار است<ref>ر.ک: همان، ص‌11</ref>. با نگاه به عنوان‌های کتاب پی می‌بریم که مصنف در اثرش تلاش می‌کند درآمدی را برای ورود به مباحث دانش نحو بنویسد و از شرح تفصیلی مسائل نحو پرهیز کرده است؛ عنوان‌بندی کتاب به تعریف اصول، حدود و فائده دانش نحو، انواع دلالت‌ها و حکم‌های نحوی، ملاک‌های شناخت اسم عجمی و در آخر، تقسیم الفاظ به واجب، جایز و ممتنع، نشاندهنده این منظور و قصد نویسنده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ج2، ص‌1276</ref>.


    محقق در نخستین باب از کتاب، شرحی از زندگی و آثار هردو نویسنده -ابن طیب و سیوطی- را ارائه می‌دهد. در باب دوم روش ابن طیب را در الفیض بررسی کرده است و گواهی‌آوردن او از آیه‌های قرآنی را برای اثبات مدعا در دانش نحو، امری اجماعی می‌داند. در باره استشهاد به حدیث نیز سخن منکران را آورده و پاسخ داده است. باب سوم، در بارۀ نقدی است که ابن طیب به سخن ادیبان بزرگ عرب وارد کرده است و نیز در دفاعی است که از ابن مالک می‌کند. باب چهارم، در باره خود کتاب است و نسبت کتاب را به مؤلف اثبات کرده و واژگانی را که در نام‌گذاری کتاب آمده از جنبه لغوی و بلاغی بررسی می‌کند.<ref>ر.ک: مقدمه کتاب، ص 15-12</ref>  
    محقق در پژوهش خویش، از زندگی و آثار [[ابن طیب، محمد بن طیب|ابن طیب]] و [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]]، روش [[ابن طیب، محمد بن طیب|ابن طیب]] در «الفیض»، نقد او به سخن ادیبان بزرگ عرب، دفاع وی از ابن مالک، کتاب «الفیض» و اثبات نسبت آن به مؤلف و معنای لغوی و بلاغی نام آن سخن می‌گوید<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص‌15-12</ref>.


    ==الاقتراح فی اصول النحو و جدله==
    ==الاقتراح في أصول النحو و جدله==
    نوشته عبدالرحمن بن ابو بکر سیوطی(911ق) است. وی مسائل بنیادین دانش نحو را که در کتاب های دیگر پراکنده بود، یکجا در کتابش گردآوری کرده است. او در خطبۀ کتابش می‌گوید: در خلق این اثر، قریحۀ نرم و روانی همانند من نمی‌باشد، و پردازش‌کننده‌ای در این علم نیست که بتواند همچون من کتاب را رده‌بندی کرده و مهذبش سازد. تدوین این کتاب به گونۀ نوین و بی سابقه است و همانند دانش اصول فقه صورت‌بندی شده است. سیوطی از کتاب‌های خصائص اثر ابن جنی، الاعراب فی جدل الاعراب و لمع الادله اثر ابن انباری نام می‌برد که چگونه از آن‌ها در خلق اثرش بهره برده است.<ref>ر.ک: همان، ص 9</ref>  
    نوشته [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|عبدالرحمن بن ابوبکر سیوطی]] (911ق) است. وی مسائل بنیادین دانش نحو را که در کتاب‌های دیگر پراکنده بوده، یکجا در کتابش گردآوری کرده است. وی در خطبه کتاب به این نکته اشاره فرموده و اصول نحو را نسبت به نحو همچون اصول فقه نسبت به فقه دانسته و خاطرنشان نموده که در این کتاب از «خصائص» ابن جنی، بسیار بهره برده و خود مطالب نفیس دیگری را که در کتب مختلف دیده و نیز نوآوری‌های ابتکاری خویش را برآنها افزوده است<ref>ر.ک: همان، ص‌9</ref>.


    او مباحث کتابش را در تقسیم‌بندی هفت‌گانۀ سماع، قیاس، استصحاب، استدلال، تعادل و تراجیح و احوال استنباط‌کننده و استخراج‌کنندۀ دانش نحو موضوع‌بندی کرده است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ج 2، ص 1273</ref>پژوهش این کتاب را محمود یوسف فجال انجام داده است.
    ==پانویس==
    <references/>


    ==پانویس ==
    <references/>
    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    # مقدمه کتاب
    مقدمه و متن کتاب.
    # متن کتاب.
     


    ==وابسته‌ها==
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:مقالات شهریور 01 هاشمی]]
     
    [[رده:مقالات بازبینی نشده1]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)‎‏]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات شهریور 01 حسینی هاشمی]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده مهر 01]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 مهرماه 1401]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۳ آوریل ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۵۵

    فیض نشر الانشراح من روض طی الاقتراح
    فیض نشر الانشراح من روض طی الاقتراح
    پدیدآورانابن طیب، محمد بن طیب (نويسنده)

    فجال، محمود (محقق)

    سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده)
    عنوان‌های دیگرالاقتراح فی اصول النحو و جدله ** الاقتراح فی اصول النحو و جدله. شرح
    ناشردار البحوث للدراسات الإسلامیة و إحیاء التراث
    مکان نشرامارات - دبی
    سال نشر1423ق - 2002م
    چاپ2
    شابک-
    موضوعزبان عربی - نحو - سیوطی، عبد الرحمن بن ابی بکر، 849 - 911ق. الاقتراح فی اصول النحو و جدله - نقد و تفسیر
    زبانعربی
    تعداد جلد2
    کد کنگره
    1423 ‎‏/‎‏س‎‏9‎‏ ‎‏الف‎‏7022 6151 PJ
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    فيض نشر الانشراح من روض طي الاقتراح، نوشته ابوعبدالله محمد بن طیب فاسی (1170ق-1110ق)، شرحی است بر کتاب «الاقتراح في أصول النحو و جدله» از جلال‌الدین سیوطی (911ق). اثر حاضر که مشتمل بر متن و شرح هر دو است، در دو جلد با پژوهش و شرح محمود یوسف فجال چاپ شده‌ است. ابن طیب فاسی برای شرح کتاب «الاقتراح» بسیار از کتاب ابن علان (1057ق) – که آن‌هم شرحی بر اقتراح است - ‌بهره برده است. البته فایده‌های مهمی را به آن افزوده است و این، کتاب وی را در جایگاهی قرار داده که برای فهمیدن عبارت‌های «الاقتراح» کفایت‌کننده و وافی به مقصود است[۱]. محقق، ابن طیب را برخوردار از نثری محکم و قوی، دلیلی استوار و آگاهی گسترده می‌داند و او را در آوردن احادیث نبوی و استشهاد بلیغ به آن‌ها ستایش می‌کند؛ که این ویژگی‌ها در کتاب او نمودار است[۲]. با نگاه به عنوان‌های کتاب پی می‌بریم که مصنف در اثرش تلاش می‌کند درآمدی را برای ورود به مباحث دانش نحو بنویسد و از شرح تفصیلی مسائل نحو پرهیز کرده است؛ عنوان‌بندی کتاب به تعریف اصول، حدود و فائده دانش نحو، انواع دلالت‌ها و حکم‌های نحوی، ملاک‌های شناخت اسم عجمی و در آخر، تقسیم الفاظ به واجب، جایز و ممتنع، نشاندهنده این منظور و قصد نویسنده است[۳].

    محقق در پژوهش خویش، از زندگی و آثار ابن طیب و سیوطی، روش ابن طیب در «الفیض»، نقد او به سخن ادیبان بزرگ عرب، دفاع وی از ابن مالک، کتاب «الفیض» و اثبات نسبت آن به مؤلف و معنای لغوی و بلاغی نام آن سخن می‌گوید[۴].

    الاقتراح في أصول النحو و جدله

    نوشته عبدالرحمن بن ابوبکر سیوطی (911ق) است. وی مسائل بنیادین دانش نحو را که در کتاب‌های دیگر پراکنده بوده، یکجا در کتابش گردآوری کرده است. وی در خطبه کتاب به این نکته اشاره فرموده و اصول نحو را نسبت به نحو همچون اصول فقه نسبت به فقه دانسته و خاطرنشان نموده که در این کتاب از «خصائص» ابن جنی، بسیار بهره برده و خود مطالب نفیس دیگری را که در کتب مختلف دیده و نیز نوآوری‌های ابتکاری خویش را برآنها افزوده است[۵].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه تحقیق، ص‌10
    2. ر.ک: همان، ص‌11
    3. ر.ک: متن کتاب، ج2، ص‌1276
    4. ر.ک: مقدمه تحقیق، ص‌15-12
    5. ر.ک: همان، ص‌9

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.


    وابسته‌ها