حکمت معنوی: تفاوت میان نسخه‌ها

'''حکمت معنوی، درآمدی بر اندیشه فلسفی امام خمینی(س)'''، نوشته باقر صاحبی (معاصر) در موضوع فلسفه است.

نوشتار حاضر، مجموعه اندیشه و آراء فلسفی امام خمینی(ره) است که با تکیه بر آثار متنوع عرفانی، اخلاقی، اصولی و فلسفی ایشان تدوین شده<ref>ر.ک: سخن ناشر، صفحه، ب</ref> و بر آن است تا فلسفه امام(ره) را حتی در مرحله‌ی شرح و تفسیر فلسفه مشاء، اشراق و متعالیه به‌عنوان راهگشاترین تفسیر در عصر حاضر معرفی نماید<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، صفحه و</ref>. نویسنده کوشیده است تا اندیشه و نظام فلسفی امام خمینی(ره) را با حداکثر جامعیت و ژرفا عرضه نموده<ref>ر.ک: همان، صفحه ح</ref> و همچنین مبانی، مقدمات و مؤلفه‌های مؤثر در فهم مبانی فلسفه امام(ره) را به‌نحو روشن تبیین نماید<ref>ر.ک: همان، صفحه ز</ref>.

در این پژوهش برای نشان دادن ابعاد فلسفه امام خمینی(ره) وارد متن فلسفه ایشان شده و ضمن بررسی دقیق محتوای آن، مجموعه‌ی مباحث فلسفی ایشان در موضوعات گوناگون طبقه‌بندی شده و دیدگاه ایشان و حکما و فلاسفه، به‌ویژه حکمای مکتب حکمت متعالیه در هر موضوع و مسئله مطرح‌شده مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر این دستاوردهای ابتکاری امام(ره) در موضوع مورد بحث نیز گزارش شده است<ref>ر.ک: همان، صفحه و</ref>.

این اثر در هفت بخش تنظیم شده است. بخش اول، درباره کلیات است و در آن به سیر تاریخی فلسفه‌ی اسلامی، علم فلسفه و موضوع و مسائل آن، حیات امام خمینی و منابع مورد استفاده ایشان بحث شده است. بخش دوم، به هستی‌شناسی اختصاص یافته است. در این بخش، به وجود و معانی و مسائل آن، ماهیت و احکام آن، کلی طبیعی و اجزای ماهیت، اصالت وجود و اعتباری بودن ماهیت، نظریه تشکیک، وجود رابط و اقسام آن و... پرداخته شده است. در بخش سوم، تحت عنوان جهان‌شناسی، از حرکت و حقیقت آن، اقسام و ارکان حرکت، حرکت جوهری و ادله و پیامدهای فلسفی آن، زمان و مباحث مقدماتی مربوط به آن، حدوث و قدم و اقسام آنها، شبهه ربط حادث به قدیم و راه‌حل پیشنهادشده در آن، سخن به میان آمده است. بخش چهارم، در موضوع معرفت‌شناسی است و در مباحثی به بررسی حقیقت و اقسام علم، انطباق علم بر معلوم، مراتب ادراک و تطابق آن با عوالم هستی، اتحاد عاقل و معقول و کیفیت اتحاد آن دو پرداخته شده است. در بخش پنجم، تحت عنوان خداشناسی، به مباحث مربوط به ذات و براهین خداشناسی اشاره شده و در ادامه، مباحثی در توحید و اقسام و براهین آن، علم الهی، قضا و قدر و مراتب آن و همچنین مسئله بداء ذکر شده است. بخش ششم، به نفس‌شناسی اختصاص یافته است. تعریف نفس و جایگاه آن، حدوث نفس و مباحث مربوط به آن، قوای نفس، رابطه نفس و بدن، عقل و مراتب آن و... مباحث این بخش را تشکیل داده است. بخش هفتم، درباره معاد‌شناسی است و در آن، به تناسخ و اقسام آن، مرگ و کیفیت و اقسام آن، برزخ، معاد جسمانی، تجسم اعمال، بهشت و جهنم و مباحث مربوط به آن پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، صفحه ح - ‌ی</ref>.

پژوهش حاضر در فلسفه‌ی امام خمینی(ره) به دلیل پاسخ ایشان به اشکالات فلسفه اسلامی، به‌ویژه مباحث الهیات بالمعنی الاخص با توجه به مبانی حکمت متعالیه و رویکرد عرفانی خود، تفسیر فلسفه‌ی ملاصدرا با رویکرد عرفانی و همچنین وجود دستاوردهای ابتکاری در فلسفه ایشان و... از اهمیت برخوردار است<ref >ر.ک: همان، صفحه و - ز</ref>.