ابن ناعمه، عبدالمسیح بن عبدالله

ابن ناعمه، عبدالمسیح بن عبدالله
نام کامل	ابن ‌ناعمه، عبدالمسیح‌ بن ‌عبداللّه حمصی ناعمی
محل زندگی	حمص
اطلاعات علمی
معاصرین	کندی، مأمون و معتصم
برخی آثار	ترجمه اثولوجیا (تئولوگیا)، ترجمه الکلام علی سوفسطیقا

ابن ‌ناعمه، عبدالمسیح‌ بن ‌عبداللّه حمصی ناعمی، مترجم مسیحی آثار فلسفی ارسطو در سده‌های 2 و 3ق/8 و 9م.

زندگانی

از زندگی او هیچ اطلاعی در دست نیست و با آنکه از مترجمان دوره اوج ترجمه به‌شمار رفته، نویسندگان متقدم متعرض شرح حال او نشده‌اند. از نسبت او معلوم می‌شود که خود یا پدرانش اهل حمص بوده‌اند.

معاصران

برخی از نویسندگان معاصر او را از مترجمان دوران خلافت مأمون و معتصم و با کسانی چون کندی هم‌عصر دانسته‌اند.

آثار

به نظر می‌رسد که وی هم از یونانی به سریانی و هم از سریانی به عربی ترجمه می‌کرد و ابن ‌ابی‌اصیبعه ترجمه او را متوسط نزدیک به خوب دانسته است. ترجمه‌های او از این قرار است:

1. اثولوجیا (تئولوگیا) در الهیات منسوب به ارسطو، که بنا بر تحقیقات والنتین روزه در 1883م معلوم شد که این کتاب اصلاً از فلوطین، فیلسوف نوافلاطونی اسکندرانی و بخشی از کتاب تُساعات او بوده است. چنانکه فصولی از همین کتاب به نام رساله فی‌العلم الالهی به فارابی منسوب شده است. اثولوجیا در 1882م به کوشش دیتریتسی در برلین و 1315ق در حاشیه کتاب قبسات میرداماد در تهران، همچنین در 1356ش، مجدداً در تهران به کوشش سید جلال‌الدین آشتیانی طبع و انتشار یافت. چاپ کامل آن به وسیله عبدالرحمن بدوی در 1955م در قاهره و در 1977م توسط وکاله ‌المطبوعات کویت مجدداً منتشر شده است.
2. سماع طبیعی ارسطو، به تفسیر یحیی نحوی که 4 مقاله نخست را قسطا بن ‌لوقا و 4 مقاله بعدی را ابن ‌ناعمه به عربی ترجمه کرده‌اند.
3. الکلام علی سوفسطیقا. این کتاب را ابن ‌ناعمه به سریانی ترجمه کرد و ابراهیم‌ بن ‌بکس آن را به عربی باز گردانید و تنقیح کرد، کندی فیلسوف آن را شرح کرد. نسخه‌ای از این اثر در پاریس موجود است.

منابع مقاله

سجادی، جعفر، دائرة المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.