۱۰۰٬۹۷۶
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== گزارش محتوا ==' به '==گزارش محتوا==') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
(۱۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۶ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[مقریزی، احمد بن علی]] ( | [[مقریزی، احمد بن علی]] (نویسنده) | ||
[[سید، ایمن فواد]] (محقق) | [[سید، ایمن فواد]] (محقق) | ||
خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =5 | | تعداد جلد =5 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =10133 | ||
| کتابخوان همراه نور =10133 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|الآثار (ابهام زدایی)}} | |||
'''المواعظ و الإعتبار في ذكر الخطط و الآثار''' اثر [[مقریزی، احمد بن علی|تقىالدين ابوالعباس احمد مقريزى]] است كه به زبان عربى و به تصحيح محمد زينهم و مديحه الشرقاوى مىباشد. [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] با هدف و تهيه مجموعه معروفى درباره سرزمين مصر و احوال ساكنان آن، مجمل و خلاصةاياز اخبار پراكنده اين اقليم را در سال 820 تخت عنوان المواعظ الاعتبار بذكر الخطط و الآثار در هفت جزء گردآورى نمود. | |||
==ساختار== | |||
== ساختار == | |||
در سه جلد و هفت فصل به چاپ رسيده است. هر جزء از اجزاى هفتگانه كتاب نيز خود به چندين قسمت تقسيم مىگردد. | در سه جلد و هفت فصل به چاپ رسيده است. هر جزء از اجزاى هفتگانه كتاب نيز خود به چندين قسمت تقسيم مىگردد. | ||
خط ۵۲: | خط ۵۴: | ||
توصيف [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] از نقشه داخلى قصر فاطمى، وصف ايوانهاى مختلف قصر و خزاين آن، چگونگى جلوس خليفه بر ايوان و مواكب خلافت به طور كامل از كتاب نزةالمقلتين في اخبار الدولتين، اثر ابن الطوير ابومحمد المرتضى عبدالسلام بن الحسن القيسرانى 617ه.ق گرفته شده است. | توصيف [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] از نقشه داخلى قصر فاطمى، وصف ايوانهاى مختلف قصر و خزاين آن، چگونگى جلوس خليفه بر ايوان و مواكب خلافت به طور كامل از كتاب نزةالمقلتين في اخبار الدولتين، اثر ابن الطوير ابومحمد المرتضى عبدالسلام بن الحسن القيسرانى 617ه.ق گرفته شده است. | ||
تفصيل مطالب در خصوص انواع خوردنىها، زيورآلات، و | تفصيل مطالب در خصوص انواع خوردنىها، زيورآلات، و خلعتهایى كه در مراسم و مناسبتها براى بزرگان دولت فاطمى به ويژه در دوران خلافت، الامر باحكام الله 524-495ه.ق و وزارت مامون البطائحى بين سالهاى 515 و 519ه.ق در نظر گرفته شده بود. از تاريخ ابن المامون، نوشته امير جمالالدين ابوعلى موسى بن مامون بطائحى 588ه.ق اخذ شده است كه جز مصادر خطط ابن عبدالظاهر نيز بوده است. | ||
وصف عمومى شهر قاهره در خصوص محدودهش هر، بناها، ساكنان، خليجها و بركههاى موجود در آن از كتاب المغرب في حلى المغرب على بن موسى بن سعيد مغربى 685ه.ق از نسخهاى به خط خود ابن سعيد اقتباس شده است. | وصف عمومى شهر قاهره در خصوص محدودهش هر، بناها، ساكنان، خليجها و بركههاى موجود در آن از كتاب المغرب في حلى المغرب على بن موسى بن سعيد مغربى 685ه.ق از نسخهاى به خط خود ابن سعيد اقتباس شده است. | ||
خط ۶۲: | خط ۶۴: | ||
علاوه بر آثار ذكر شده، مؤلف كتابهاى عقد جواهر الاسفاط و اتعاظ الحنفا و السلوك را كه در مورد تاريخ مصر از فتح اسلامى تا پايان وقايع سال 844ه.ق است، به عنوان پيشنويس و مقدمهاى براى نگارش اثر بزرگتر خود خطط قرار داده كه به دليل اهميت، آن را بر ساير آثار او مقدم دانستهاند. | علاوه بر آثار ذكر شده، مؤلف كتابهاى عقد جواهر الاسفاط و اتعاظ الحنفا و السلوك را كه در مورد تاريخ مصر از فتح اسلامى تا پايان وقايع سال 844ه.ق است، به عنوان پيشنويس و مقدمهاى براى نگارش اثر بزرگتر خود خطط قرار داده كه به دليل اهميت، آن را بر ساير آثار او مقدم دانستهاند. | ||
علاوه بر اينها [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] از مصادر ديگرى كه در درجه دوم اهميت قرار داشته نيز بهره برده است. از آن جمله مىتوان به ايقاظ المتغفل و اتعاظ المتامل في الخطط ابن متوج730ه.ق، اخبار مصرو عجائبها نوشته | علاوه بر اينها [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] از مصادر ديگرى كه در درجه دوم اهميت قرار داشته نيز بهره برده است. از آن جمله مىتوان به ايقاظ المتغفل و اتعاظ المتامل في الخطط ابن متوج730ه.ق، اخبار مصرو عجائبها نوشته ابراهیم بن وصيف شاه، مفرج الكروب في اخبار بنى ايوب اثر ابن واصل 697ه.ق، المختصرفى اخبار البشر [[ابوالفداء، اسماعیل بن علی|ابوالفداء]] 732ه.ق الروضتين ابوشامه، المنتظم [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]]، نهایه الارب نويرى و عقدالجمان العينى اشاره كرد. | ||
[[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] با ذكر مسائلى چون عمران و آبادى قاهره، روش زندگانى اميران و بزرگان، عادات و رسوم، نحوه اداره، توزيع و چگونگى دريافت مالياتها، موقعيت مستاجران و شيوههاى مختلف اجازه زمينها، اوضاع سياسى، ادارى، مالى، فرهنگى و عمرانى مصر و به خصوص قاره را به خوبى توصيف كرده است. | [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] با ذكر مسائلى چون عمران و آبادى قاهره، روش زندگانى اميران و بزرگان، عادات و رسوم، نحوه اداره، توزيع و چگونگى دريافت مالياتها، موقعيت مستاجران و شيوههاى مختلف اجازه زمينها، اوضاع سياسى، ادارى، مالى، فرهنگى و عمرانى مصر و به خصوص قاره را به خوبى توصيف كرده است. | ||
خط ۸۴: | خط ۸۶: | ||
3- نقل آنچه خود به چشم ديده و مشاهده كردهام. | 3- نقل آنچه خود به چشم ديده و مشاهده كردهام. | ||
او در اين كتاب پس از تقسيم علم به عقلى و نقلى مىنويسد: انسان پس از آگاهى از اين دو دانش مىتواند به تدبّر و تأمل در تاريخ بپردازد. برخى پژوهشگران در تمجيد از روشمندى علمى [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] در كتاب خطط نوشتهاند: «همان گونه كه عظمت | او در اين كتاب پس از تقسيم علم به عقلى و نقلى مىنويسد: انسان پس از آگاهى از اين دو دانش مىتواند به تدبّر و تأمل در تاريخ بپردازد. برخى پژوهشگران در تمجيد از روشمندى علمى [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] در كتاب خطط نوشتهاند: «همان گونه كه عظمت ابن خلدون و روش علمى او در مقدمه كتابش تجلّى يافته است، [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] نيز در كتاب خطط خويش مقدمه ارزشمندى دارد». | ||
سخاوى، ضمن تحسين از [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]]، وى را خالى از انتقاد ندانسته و او را به عدم اتقان در نقل روايات متهم مىكند. او انتقاد از [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] را تا بدان جا رسانيده كه حتى انتساب خطط را به وى انكار كرده و آن را متعلق به شخص ديگرى به نام شهابالديناحمد بن عبدالله بن حسن الاوحدى 811ه.ق مىداند. وى معتقد است كه [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] با دستيابى به يادداشتهاى اوحدى با عنوان خطط مصر و القاهره و زياد كردن مطالب غير لازم، بدون آن كه ذكرى از مؤلف | سخاوى، ضمن تحسين از [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]]، وى را خالى از انتقاد ندانسته و او را به عدم اتقان در نقل روايات متهم مىكند. او انتقاد از [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] را تا بدان جا رسانيده كه حتى انتساب خطط را به وى انكار كرده و آن را متعلق به شخص ديگرى به نام شهابالديناحمد بن عبدالله بن حسن الاوحدى 811ه.ق مىداند. وى معتقد است كه [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] با دستيابى به يادداشتهاى اوحدى با عنوان خطط مصر و القاهره و زياد كردن مطالب غير لازم، بدون آن كه ذكرى از مؤلف اولیه آن به ميان آورد، اثر را به نام خود به ثبت رسانيده است. انتقاد سخاوى نسبت به تمامى شخصتهاى معاصر خود، موجب گرديده تا اظهارات وى در خصوص شخصيت و آثار علمى [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] مورد توجه قرار نگيرد. | ||
اين در حالى است كه [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] در مقدمه خطط تصريح كرده است كه در نگارش اين كتاب به بسيارى از مورخان مصر تكيه داشته است. او به سه روشى كه در نگارش منقولات اين كتاب از آنها بهره جسته اشاره نموده است، كه در بحث روش تاريخنگارى او به آنها اشاره نموديم. [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] نام برخى از نويسندگانى را كه از آثار آنها سود جسته، نام برده است. | اين در حالى است كه [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] در مقدمه خطط تصريح كرده است كه در نگارش اين كتاب به بسيارى از مورخان مصر تكيه داشته است. او به سه روشى كه در نگارش منقولات اين كتاب از آنها بهره جسته اشاره نموده است، كه در بحث روش تاريخنگارى او به آنها اشاره نموديم. [[مقریزی، احمد بن علی|مقريزى]] نام برخى از نويسندگانى را كه از آثار آنها سود جسته، نام برده است. | ||
خط ۱۰۳: | خط ۱۰۵: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
#[[:noormags:92824|مجله تاريخ در آينه پژوهش، زمستان 1382، پيش شماره 4، عنوان مقاله: شناخت شخصيت و آثار تقىالدين مقريزى، | #[[:noormags:92824|مجله تاريخ در آينه پژوهش، زمستان 1382، پيش شماره 4، عنوان مقاله: شناخت شخصيت و آثار تقىالدين مقريزى، نویسنده على غلامى دهقى]]. | ||
#[[:noormags:69444|مجله كتاب ماه تاريخ و جغرافيا، مرداد و شهريور 1384، عنوان مقاله: مقريزى و كتاب المواعظ و الاعتبار، نوشته سوسن نيكجو]]. | #[[:noormags:69444|مجله كتاب ماه تاريخ و جغرافيا، مرداد و شهريور 1384، عنوان مقاله: مقريزى و كتاب المواعظ و الاعتبار، نوشته سوسن نيكجو]]. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[المواعظ و الإعتبار بذكر الخطط و الآثار المعروف بالخطط المقريزية]] | |||
[[رده:تاریخ]] | [[رده:تاریخ]] | ||
[[رده:تاریخ آفریقا]] | [[رده:تاریخ آفریقا]] | ||