المقاليد الوجودية في الدائرة الوهمية

المقاليد الوجودية في الدائرة الوهمية
پدیدآوران	ششتری، علی بن عبدالله (نويسنده) عدلوني ادريسي، محمد (محقق)
ناشر	دار الثقافة
مکان نشر	مغرب - دار البیضاء
سال نشر	1429ق - 2008م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

المقاليد الوجودية في الدائرة الوهمية، نوشته ابوالحسن علی بن عبدالله نمیری ششتری (668-610ق)، فقیه، فیلسوف، شاعر و صوفی اندلسی قرن هفتم و از شاگردان ابن سبعین اندلسی (669-614ق) است. در این اثر، از مسئله وحدت وجود سخن رفته است و هدف اصلی آن، اظهار مذهب وحدت صوفیه بر مبنای طریقت سبعینیه است. المقاليد با مقدمه، تحقیق و پاورقی‌های محمد عدلونی ادریسی چاپ شده است.

عدلونی پس از نوشتن تاریخ زندگی و زمانه ششتری و سیر اندیشه او، به موضوع کتاب، محتوا، روش و ارزش تاریخی و علمی آن پرداخته است‏.

المقاليد، با باب‌ها و فصل‌ها صورت‌بندی نشده است و عبارات و نصوص آن به‌صورت مرسل و پی‌درپی ذکر شده است‏.

ششتری این اثر را به انگیزه آشنایی سالکان با دانش تصوف و به کمال وجودی، معرفتی و اخلاقی رسیدنشان نوشته است. المقاليد، مجموعه‌ای از حکمت‌ها و اندرزهایی است که نفس را برپا می‌دارند، اندیشه را سو می‌دهند، همت را تیز و تند کرده و وجدان را گرم می‌کنند تا معالم طریق را بر صوفی آشکار کنند. او حقیقت تصوف را شرح می‌دهد و نهایتاً از طریقت صوفیه سبعینیه (طریق شیخ عبدالحق) تمجید می‌کند.

مضمون کتاب به تصوف وحدت وجودی و بر طریقت «لیسیه» تعلق دارد و این باور را که «لا وجود إلا للوجود المطلق الله»، ترویج می‌کند‏.

این کتاب گرچه اندیشه ذوقی شوشتری را به‌گونه دقیق منعکس نمی‌کند و به شکلی نیکو، پختگی علمی و فکری و وجدانی را آنچنان که مؤلفات دیگر وی نشان می‌دهد، نشان نمی‌دهد، ولی بااین‌وجود ارزش و اهمیت سترگی را در تاریخ اندیشه صوفی و فلسفی در غرب اسلامی حائز است؛ این اهمیت در امور زیر متجلی است:

1. کاشفیت کتاب از یکی از مهم‌ترین مراحلی که تصوف متأخر در آن شکل گرفته و مکاتب معتدل آن به‌صورت عام و مکاتب فلسفی قائل به وحدت وجود آن به شکل خاص، نضج یافته است.
2. کاشفیت آن از مرحله مهمی از مراحل معراج صوفیانه شوشتری، در آن هنگام که از جهت‌گیری اعتدالی صوفیانه در حوالی سنه 646ق در پی ملاقات با ابن سبعین، کناره گرفت و مذهب صوفیانه او را پذیرفت و به ترویج آن پرداخت.

منابع مقاله

مقدمه محقق.