أصحاب أميرالمؤمنين عليه‌السلام و الرواة عنه: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' .' به '.'
جز (جایگزینی متن - 'امینی، محمد هادی' به 'امینی، محمدهادی')
جز (جایگزینی متن - ' .' به '.')
خط ۴۳: خط ۴۳:
یکی از امتیازات بارز این کتاب، تکثر منابع و مآخذ به کار رفته از طرفی و قدمت و اعتبار این منابع از طرف دیگر است. به طوری که برای برخی اصحاب امام(ع) به 45 منبع یا بیشتر اشاره شده است. قابل توجه آنکه اگر توضیحات مربوط به هر یک از شخصیتها در چند جلد از یک کتاب آمده باشد، همه‌ی آنها همراه با ذکر مجلد و صفحه آمده است؛ که این امر حاکی از اشراف علمی مؤلف گرانقدر بر اطلاعات کتب رجالی و تاریخی بوده است. بنابراین همان طور که خود ایشان در مقدمه هم اذعان می‌دارد به دقیقترین و مهمترین منابع عربی، معاجم حدیث، درایه و رجال مراجعه شده است.
یکی از امتیازات بارز این کتاب، تکثر منابع و مآخذ به کار رفته از طرفی و قدمت و اعتبار این منابع از طرف دیگر است. به طوری که برای برخی اصحاب امام(ع) به 45 منبع یا بیشتر اشاره شده است. قابل توجه آنکه اگر توضیحات مربوط به هر یک از شخصیتها در چند جلد از یک کتاب آمده باشد، همه‌ی آنها همراه با ذکر مجلد و صفحه آمده است؛ که این امر حاکی از اشراف علمی مؤلف گرانقدر بر اطلاعات کتب رجالی و تاریخی بوده است. بنابراین همان طور که خود ایشان در مقدمه هم اذعان می‌دارد به دقیقترین و مهمترین منابع عربی، معاجم حدیث، درایه و رجال مراجعه شده است.


مؤلف محترم در این کتاب در پی معرفی کردن یاران و راویان [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین امام علی(ع)]] و به طور کلی هر کسی که زمان حضرت را درک نموده و به نحوی با ایشان در ارتباط بوده است، می‌باشد. از عمار یاسر، ابوذر غفاری<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج1، ص114]</ref>، مالک اشتر<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج2، ص505]</ref>، سلمان فارسی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج1، ص258]</ref>، نوف بکالی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان،ج2، ص581]</ref> و ... که از یاران صدیق امام بوده‌اند گرفته تا اشعث بن قیس، شمر بن ذی الجوشن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج1، ص288]</ref>، ابن ملجم مرادی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج1، ص341]</ref> و ... که در ابتدا با حضرت همراه بوده ولی بعداً از ایشان جدا شده و گروه خوارج را تشکیل دادند تا معاویه بن ابی سفیان و عمربن خطاب و ... که از امام(ع) برای رفع مشکلات حکومتی و دینی خود کمک گرفتند و در زمان خلافت خود در بسیاری از مواقع در صدور حکم دینی و قضاوت بین مردم دچار معضل جدی شده و دست یاری به سوی حضرتش دراز کرده و از او راهنمایی خواستند. اگرچه هم اجازه‌ی خلافت و امامت به حضرت را نداده و کسی همانند معاویه از دشمنی آشکار خود با آن بزرگوار دریغ نکرده و سبّ و لعن بر ایشان را بین مسلمین رواج داد. با این وجود، در میان شخصیتهای نامبرده در این کتا بیشتر با شیعیان مخلص حضرت روبرو هستیم تا دشمنان ایشان.
مؤلف محترم در این کتاب در پی معرفی کردن یاران و راویان [[امام علی علیه‌السلام|امیرالمؤمنین امام علی(ع)]] و به طور کلی هر کسی که زمان حضرت را درک نموده و به نحوی با ایشان در ارتباط بوده است، می‌باشد. از عمار یاسر، ابوذر غفاری<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج1، ص114]</ref>، مالک اشتر<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج2، ص505]</ref>، سلمان فارسی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج1، ص258]</ref>، نوف بکالی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان،ج2، ص581]</ref> و... که از یاران صدیق امام بوده‌اند گرفته تا اشعث بن قیس، شمر بن ذی الجوشن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج1، ص288]</ref>، ابن ملجم مرادی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/905/%D8%A3%D8%B5%D8%AD%D8%A7%D8%A8-%D8%A3%D9%85%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%84%D9%85%D8%A4%D9%85%D9%86%D9%8A%D9%86-%D8%B9%D9%84%D9%8A%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85-%D9%88-%D8%A7%D9%84%D8%B1%D9%88%D8%A7%D8%A9-%D8%B9%D9%86 ر.ک: همان، ج1، ص341]</ref> و... که در ابتدا با حضرت همراه بوده ولی بعداً از ایشان جدا شده و گروه خوارج را تشکیل دادند تا معاویه بن ابی سفیان و عمربن خطاب و... که از امام(ع) برای رفع مشکلات حکومتی و دینی خود کمک گرفتند و در زمان خلافت خود در بسیاری از مواقع در صدور حکم دینی و قضاوت بین مردم دچار معضل جدی شده و دست یاری به سوی حضرتش دراز کرده و از او راهنمایی خواستند. اگرچه هم اجازه‌ی خلافت و امامت به حضرت را نداده و کسی همانند معاویه از دشمنی آشکار خود با آن بزرگوار دریغ نکرده و سبّ و لعن بر ایشان را بین مسلمین رواج داد. با این وجود، در میان شخصیتهای نامبرده در این کتا بیشتر با شیعیان مخلص حضرت روبرو هستیم تا دشمنان ایشان.


در نتیجه مراد از اصحاب در این کتاب، عام است و محدود به شیعیان و معتقدان به آن حضرت نمی‌شود بلکه هر کس آن حضرت را درک کرده و کوچکترین همراهى یا نقل حدیثى از او داشته است، نامش در این کتاب می‌آید. به همین جهت افراد غیر مشهورى در آن نام برده شده‌اند که تنها مستند آن یک کتاب است. این در حالى است که مؤلف غالباً ً برای هر شرح حال ده‌ها منبع معرفى می‌کند و به دلیل کثرت منابع، آنها را ذیل هر شرح حال به ترتیب الفبا مرتب کرده است. به گونه‌اى که گاه منابع یک شرح حال از اصل آن بیشتر است.
در نتیجه مراد از اصحاب در این کتاب، عام است و محدود به شیعیان و معتقدان به آن حضرت نمی‌شود بلکه هر کس آن حضرت را درک کرده و کوچکترین همراهى یا نقل حدیثى از او داشته است، نامش در این کتاب می‌آید. به همین جهت افراد غیر مشهورى در آن نام برده شده‌اند که تنها مستند آن یک کتاب است. این در حالى است که مؤلف غالباً ً برای هر شرح حال ده‌ها منبع معرفى می‌کند و به دلیل کثرت منابع، آنها را ذیل هر شرح حال به ترتیب الفبا مرتب کرده است. به گونه‌اى که گاه منابع یک شرح حال از اصل آن بیشتر است.
خط ۴۹: خط ۴۹:
البته همان طور که مؤلف محترم در مقدمه کتاب می‌نویسد تاریخچه بسیاری از این بزرگان به دلایل گوناگون که به مهمترین آنها در مقدمه اشاره شده است، درگذشت تاریخ از بین رفته است و جز ذکر نامی از برخی آنان باقی نمانده است؛ بلکه نام تعدادی از ایشان هم از صفحه تاریخ محو شده است.
البته همان طور که مؤلف محترم در مقدمه کتاب می‌نویسد تاریخچه بسیاری از این بزرگان به دلایل گوناگون که به مهمترین آنها در مقدمه اشاره شده است، درگذشت تاریخ از بین رفته است و جز ذکر نامی از برخی آنان باقی نمانده است؛ بلکه نام تعدادی از ایشان هم از صفحه تاریخ محو شده است.


از این رو در مواجهه با احوال تعدادی از این شخصیتها جز ذکر نام و اشاره ای بسیار مختصر از وضعیت آنان نمی‌یابیم. به غیر از برخی اصحاب مشهور حضرت نظیر: مالک اشتر، ابوذر غفاری و ... که مورخین و محدثین درباره‌ی آنان مطالب زیادی نقل کرده‌اند، درباره ی سرگذشت دیگر اصحاب جز چند سطری به خود اختصاص نمی‌دهد.
از این رو در مواجهه با احوال تعدادی از این شخصیتها جز ذکر نام و اشاره ای بسیار مختصر از وضعیت آنان نمی‌یابیم. به غیر از برخی اصحاب مشهور حضرت نظیر: مالک اشتر، ابوذر غفاری و... که مورخین و محدثین درباره‌ی آنان مطالب زیادی نقل کرده‌اند، درباره ی سرگذشت دیگر اصحاب جز چند سطری به خود اختصاص نمی‌دهد.


البته در برخی موارد شاهد اختصارگویی تعمدی مؤلف در بیان احوالات شخصیتهای کتاب هستیم، به گونه‌ای که به جای ذکر توضیحی بیشتر تنها به سه نقطه اکتفا شده است و یا آنکه اشاره وار از آن رد شده است. گرچه شیوه ی نگارش کتب رجالی غالباً بر اختصارگویی استوار است، ولی این مسئله فهم مطلب را گهگاه برای خواننده ای که اطلاعات چندانی از تاریخ و دوران امام(ع) و یا یاران حضرت ندارد، مشکل می‌نماید.
البته در برخی موارد شاهد اختصارگویی تعمدی مؤلف در بیان احوالات شخصیتهای کتاب هستیم، به گونه‌ای که به جای ذکر توضیحی بیشتر تنها به سه نقطه اکتفا شده است و یا آنکه اشاره وار از آن رد شده است. گرچه شیوه ی نگارش کتب رجالی غالباً بر اختصارگویی استوار است، ولی این مسئله فهم مطلب را گهگاه برای خواننده ای که اطلاعات چندانی از تاریخ و دوران امام(ع) و یا یاران حضرت ندارد، مشکل می‌نماید.