۸۴٬۵۵۷
ویرایش
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر = NUR57596J1.jpg | عنوان = | عنوانهای دیگر = | پدیدآوران =...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،') |
||
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر = NUR57596J1.jpg | | تصویر = NUR57596J1.jpg | ||
| عنوان = | | عنوان = الإقتصار | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[ابن حیون، نعمان بن محمد]] (نويسنده) | ||
| زبان = | [[تامر، عارف]] (محقق) | ||
| کد کنگره = | |||
| زبان = عربي | |||
| کد کنگره = /الف2الف7 184/4 BP | |||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| ناشر = | | ناشر =دار الأضواء | ||
| مکان نشر = لبنان - بيروت | |||
| سال نشر = 1996م , 1416ق | |||
| سال نشر = | |||
| کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE57596AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE57596AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ = | | چاپ = 1 | ||
| شابک = | | شابک = 184/4 | ||
| تعداد جلد = | | تعداد جلد = 2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =57596 | ||
| کتابخوان همراه نور =57596 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
خط ۲۵: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
'''كتاب الاقتصار'''، تألیف نعمان بن محمد بن مغربی تمیمی (293-363ق)، معروف به ابن حیون، اثری است کمحجم در موضوع فقه دولت فاطمیه که توسط دکتر عارف تامر مورد تحقیق قرار گرفته و منتشر شده است. | '''كتاب الاقتصار'''، تألیف [[ابن حیون، نعمان بن محمد|نعمان بن محمد بن مغربی تمیمی]] (293-363ق)، معروف به [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابن حیون]]، اثری است کمحجم در موضوع فقه دولت فاطمیه که توسط دکتر [[تامر، عارف|عارف تامر]] مورد تحقیق قرار گرفته و منتشر شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
خط ۳۴: | خط ۳۸: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نویسنده کتاب که از پایهگذاران فقه اسماعیلی و بزرگترین فقیه در همه ادوار اسماعیلیه بشمار میرفته، دارای تألیفات فراوان و تأثیرگذرای بر اسماعیلیه بوده و همچنین خدمات بیبدیل او در راه استواری مذهب اسماعیلی، از او چهرهای پرفروغ ساخته است<ref>ر.ک: جوان آراسته، امیر، ص47</ref>. | نویسنده کتاب که از پایهگذاران فقه اسماعیلی و بزرگترین فقیه در همه ادوار اسماعیلیه بشمار میرفته، دارای تألیفات فراوان و تأثیرگذرای بر اسماعیلیه بوده و همچنین خدمات بیبدیل او در راه استواری مذهب اسماعیلی، از او چهرهای پرفروغ ساخته است<ref>ر.ک: جوان آراسته، امیر، ص47</ref>. | ||
البته محقق کتاب، معتقد است که مذهب خاندان ابن حیون، اسماعیلی نبوده، بلکه آنان در مذهب امامیه اثناعشریه بودند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>. | |||
البته محقق کتاب، معتقد است که مذهب خاندان [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابن حیون]]، اسماعیلی نبوده، بلکه آنان در مذهب امامیه اثناعشریه بودند<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص6</ref>. | |||
نعمان بن محمد در مقدمهاش مینویسد: با بررسی کتب مروی از اهلبیت(ع)، اعم از آنچه بهواسطه سماع یا مناوله یا اجازه به من رسیده بود، به علاوه آنچه در سنن و احکام به ایشان منسوب است، دیدم بسیاری از آنها اختلافی و برخی اجماعی است و بیشتر آنها تلخیص و تصنیف نشده؛ لذا موجب شبهه برای بسیاری از مردم شده است؛ ازاینرو، همگی را در کتابی به نام «الإيضاح» گردآوری نمودم و در آن کتاب، مسائل را توضیح و ابواب را بسط دادم و موارد اجماعی و اختلافی را مطابق نقل روات بیان کردم و ثابت و درست آن را با ادله و براهین تبیین نمودم. این کتاب دارای حدود سه هزار صفحه شد. | نعمان بن محمد در مقدمهاش مینویسد: با بررسی کتب مروی از اهلبیت(ع)، اعم از آنچه بهواسطه سماع یا مناوله یا اجازه به من رسیده بود، به علاوه آنچه در سنن و احکام به ایشان منسوب است، دیدم بسیاری از آنها اختلافی و برخی اجماعی است و بیشتر آنها تلخیص و تصنیف نشده؛ لذا موجب شبهه برای بسیاری از مردم شده است؛ ازاینرو، همگی را در کتابی به نام «الإيضاح» گردآوری نمودم و در آن کتاب، مسائل را توضیح و ابواب را بسط دادم و موارد اجماعی و اختلافی را مطابق نقل روات بیان کردم و ثابت و درست آن را با ادله و براهین تبیین نمودم. این کتاب دارای حدود سه هزار صفحه شد. | ||
خط ۴۰: | خط ۴۵: | ||
سپس کتابی را با نام «الإخبار» از آن مجزا نمودم و در آن از اصول فتاوای مورد اجماع و اختلاف روات، خبر دادم و معانی آن را با طرح فروع کلی و اسانید و براهین به دست دادم. این کتاب در حدود سیصد ورق گردید. سپس چنین صلاح دانستم که بر موارد اجماعی و اختلافی ثابت، با گفتاری کوتاه و سربسته برای تقریب و تخفیف و تسهیل آن، اکتفا کنم؛ بنابراین، موارد مزبور را در کتاب حاضر جمع کردم و آن را کتاب «الاقتصار» نامیدم<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص9-10</ref>. | سپس کتابی را با نام «الإخبار» از آن مجزا نمودم و در آن از اصول فتاوای مورد اجماع و اختلاف روات، خبر دادم و معانی آن را با طرح فروع کلی و اسانید و براهین به دست دادم. این کتاب در حدود سیصد ورق گردید. سپس چنین صلاح دانستم که بر موارد اجماعی و اختلافی ثابت، با گفتاری کوتاه و سربسته برای تقریب و تخفیف و تسهیل آن، اکتفا کنم؛ بنابراین، موارد مزبور را در کتاب حاضر جمع کردم و آن را کتاب «الاقتصار» نامیدم<ref>ر.ک: مقدمه نویسنده، ص9-10</ref>. | ||
نویسنده چون میخواسته مباحث کتابش را با طرح مسائل مربوط به نماز آغاز کند، از باب مقدمه، مباحث طهارت را پیش انداخته و چنین نگاشته است: از اهلبیت(ص) نقل شده که نماز مجزی نیست، مگر با طهارت و هرکس که میخواهد نماز بخواند، اگر محدث باشد، باید وضو بگیرد و جنب و حائض (بعد از طهر) باید غسل نمایند و پس از آن تا زمانی که محدث نشدهاند میتوانند هرچقدر بخواهند نماز بخوانند. هرچه از مخرج بول خارج شود و حدث، ناقض وضو است. نوم غالب و اغما و جنون و هرچه آدمی را از خود بیخود نماید، ناقض وضو است و...< ref>ر.ک: متن کتاب، ص13</ref>. | نویسنده چون میخواسته مباحث کتابش را با طرح مسائل مربوط به نماز آغاز کند، از باب مقدمه، مباحث طهارت را پیش انداخته و چنین نگاشته است: از اهلبیت(ص) نقل شده که نماز مجزی نیست، مگر با طهارت و هرکس که میخواهد نماز بخواند، اگر محدث باشد، باید وضو بگیرد و جنب و حائض (بعد از طهر) باید غسل نمایند و پس از آن تا زمانی که محدث نشدهاند میتوانند هرچقدر بخواهند نماز بخوانند. هرچه از مخرج بول خارج شود و حدث، ناقض وضو است. نوم غالب و اغما و جنون و هرچه آدمی را از خود بیخود نماید، ناقض وضو است و...<ref>ر.ک: متن کتاب، ص13</ref>. | ||
نویسنده سپس مباحث مربوط به زکات، صوم، | نویسنده سپس مباحث مربوط به زکات، صوم، حج، جهاد (در جلد اول)، بیع و شرا، ایمان و نذور، اطعمه، اشربه و بقیه ابواب فقهی (در جلد دوم) را با همان شیوهای که در مقدمه توضیح دادند، بیان کردهاند. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
در انتهای جلد دوم، فهرست محتویات هر دو جلد آمده است. | در انتهای جلد دوم، فهرست محتویات هر دو جلد آمده است. | ||
این اثر، توسط سفیر هند در شرق اوسط، جناب آقای آصف علیاصغر | این اثر، توسط سفیر هند در شرق اوسط، جناب آقای [[فیضی، آصف|آصف علیاصغر فیضی]]، به محقق کتاب، جناب آقای دکتر [[تامر، عارف|عارف تامر]] اهدا شده است. این نسخه خطی در سال 1218، استنساخ شده و به عقیده محقق چنین به نظر میرسد که قبلا مورد تحقیق واقع شده؛ چون خالی از اغلاط است و احتمال زیاد دارد که ملک یکی از عالمان بزرگ بوده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص7</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمات و متن کتاب. | # مقدمات و متن کتاب. | ||
# جوان آراسته، امیر، «قاضی نعمان و مذهب او»، هفتآسمان، بهار و تابستان 1380، شماره 9 و 10، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز) | #[[:noormags:142338|جوان آراسته، امیر، «قاضی نعمان و مذهب او»، هفتآسمان، بهار و تابستان 1380، شماره 9 و 10، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور (نورمگز)]]. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | |||
[[رده: | [[رده: فقه و اصول]] | ||
[[رده: فقه مذاهب]] | |||
[[رده: فقه شیعه]] |