ترتیب السلوك

ترتیب السلوک
پدیدآوران	ابن عطاء ‎الله اسکندری، احمد بن محمد (نويسنده) زهری، خالد (محقق) غماری، علی بن میمون (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	بیان فضل خیار الناس و الکشف عن مکر الوسواس ** رساله فی ادب العلم
ناشر	دار الکتب العلمية
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1427ق - 2006م
چاپ	2
شابک	‎-
موضوع	آداب طریقت - متون قدیمی تا قرن 14 - اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 - اخلاق عرفانی - متون قدیمی تا قرن 14 - تصوف - متون قدیمی تا قرن 14
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ت‎‏4 288 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، ترتیب السلوك (ابهام زدایی) را ببینید.

ترتيب السلوك، رساله‌ای منسوب به تاج‌الدین ابوالفضل احمد بن محمد بن عبدالکریم بن عطاءالله سکندری (اسکندری) (حدود650-709ق)، از مشایخ طریقت شاذلیه به زبان عربی در عرفان و تصوف است.

در ذیل این اثر، دو رساله دیگر نیز آمده: یکی، «رسالة في أدب العلم»، از نویسنده مزبور و دیگری «بيان فضل خيار الناس و الكشف عن مكر الوسواس»، اثر ابوالحسن علی بن میمون غماری (854-917ق)، از بزرگان صوفیه.

هر سه اثر توسط خالد زهری، مقدمه‌نویسی و تحقیق شده ‌است.

محقق، رساله ترتيب السلوك را با توجه به سیاق دیگر نوشته‌های مؤلف، تألیف وی نمی‌داند، بلکه آن ‌را منسوب به وی می‌خواند.

این رساله حاوی مطالبی است که سزاوار است سالک، سلوک خود را بر آنها بنا کند.

در ابتدای رساله آمده ‌است:

بنده مرید، واجب است که مجرد از دنیا باشد و چیزی را مالک نباشد و به ملزومات فرائض حق از جهت توحید و شرع، آگاه باشد و همیشه نفس و لباسش، طاهر و پاک باشد و آماده باشد برای پیمودن طریق حق با سکون در برابر سالکان طریق خدا و اقتدا به آنان در سیر و سلوکشان و ورود در سلک آنان و خود را مجرد کند برای خدا و مشغول چیزی غیر حق نباشد تا پیروی‌اش از سالکان برای وی مفید افتد و او را در جایگاه علمی‌اش ثابت‌قدم نماید.

رسالة في أدب العلم

این رساله که توسط نویسنده یاد‌شده نگاشته شده، به زبان عربی و در زمینه دستورات اخلاقی است.

محقق، این رساله را برخلاف رساله ترتيب ‌السلوك، هم‌سیاق با دیگر نوشته‌های مؤلف می‌داند و نسبتش را به مؤلف صحیح می‌خواند.

این رساله را که حاوی دستورالعمل‌های اخلاقی است، مؤلف از قاهره برای دوستانش در اسکندریه فرستاده ‌است.

قسمتی از متن رساله:

بدانید که خداوند متعال، انوار ملکوتش را در طاعات به ودیعه گذارده ‌است؛ پس هرکس که گونه‌ای از طاعات از او فوت شود و یا چیزی او را از موافقت طاعات بازدارد، به همان مقدار، فاقد نور الهی می‌شود؛ پس چیزی از طاعات را ترک نکنید.

در قسمت دیگری آمده ‌است:

اذن دخول به ملکوت خدا داده‌ نمی‌شود، مگر برای کسی که خود را از آفات بشری پاکیزه گرداند و قیام کند برای وفای به پاکیزگی از آفات بشری با عبودیت و تخلق به اخلاق ‌الله و بی‌نیازی از غیر خدا و تخلق به بندگی خدا با امتثال اوامر الهی و تسلیم ‌شدن به احکام الهی.

بيان فضل خيار الناس و الكشف عن مكر الوسواس

اثر ابوالحسن علی بن میمون غماری (854-917ق)، از بزرگان صوفیه، رساله‌ای است به زبان عربی و مختصر، در بیان وسواس و راه‌های مقابله با آن.

محقق، درباره این کتاب می‌گوید: محاسن این کتاب (در عین کم‌حجمی) بر دیوان‌های بزرگ، فائق آمده ‌است. ابن میمون، در این رساله، مسائل وسوسه را در موارد نافع برای تربیت روحی و طی طریقت محمدی، محدود کرده ‌است.

در قسمتی از رساله آمده ‌است:

پس بدان که پایین‌ترین درجه اخلاص، آن است که عبادت کنی درحالی‌که عبادتت، سالم از همه خواطر باشد تا اینکه در قلبت، زمان اشتغال به عبادت، چیزی غیر معبودت نباشد و از او، همه ملک و ملکوت، منتفی باشد. پس حق تعالی در بعضی از سخنانش می‌فرماید: من بی‌نیازترین شرکا، از شرکت هستم؛ پس اگر کسی عملی را انجام دهد و غیر مرا در آن، شریک سازد، آن‌ را قبول نمی‌کنم.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.