مهدی موعود

مهدی موعود
پدیدآوران	مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی (نویسنده) دوانی، علی (مترجم)
عنوان‌های دیگر	ترجمه جلد سیزدهم بحار الانوار بحار الانوار. برگزیده. فارسی
ناشر	دار الکتب الإسلامیة
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1375 ش
چاپ	27
شابک	‎964-440-035-6
موضوع	احادیث شیعه - قرن 12ق. محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. - مهدویت
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏136‎‏ ‎‏/‎‏م‎‏3‎‏ ‎‏ب‎‏30424‎‏ ‎‏1375
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، مهدی موعود (ابهام زدایی) را ببینید.

مهدى موعود، ترجمه جلد سيزدهم كتاب بحارالانوار، علامه مجلسی است كه توسط آقاى علی دوانی در سال 1368ش ترجمه شده است. اين كتاب؛ مشتمل بر شناخت امام زمان غائب از انظار است، مفصل‌ترين و جامع‌ترين كتاب فارسى امام عصر(عج) مى‌باشد.

مؤلف، كتاب را از مباحث عقلى و نقل شواهد تاريخى از منابع خودى و بيگانه و رد شبهات منكران آن حضرت خالى نگذاشته است. پاورقى‌هاى اين كتاب نيز، از خود مترجم مى‌باشد.

نگاهى به ترجمه

1. نویسنده براى تسهيل امر و كمك به فهم خوانندگان در اين ترجمه، نخست سعى كرده، از لحاظ حروف چينى طورى باشد كه آن همه احاديث پى در پى به هم مخلوط نشود و خواننده را كسل نكند. لذا براى جبران اين امر عناوينى براى آنها قرار داده، و در هر صفحه عنوان هر روايت مشخص شده، و فواصل زيادى در ميان سطور آن قرار داده است.
2. در باب پنجم به عكس مؤلف، نخست آيات را با شماره نوشته و سپس روايت را ذكر كرده است. جمعا 51 آيه در اين باب و 13 آيه در پاورقى، درباره وجود اقدس امام زمان تفسير و تأويل شده و شايد 20 آيه ديگر باشد كه در خلال ساير ابواب مخصوصاً در ابواب30 الى 34 ذكر شده است.
3. براى اين كه كتاب بيش از حد قطور نشود، و مطالعه و استفاده آن مشكل نباشد، داستان «جزيره خضراء» را كه مؤلف از مجموعه غير معتبرى نقل كرده (صفحه 754) ترجمه ننموده و هنچنين بعضى از روايات مكرّر باب سى و دوم و باب رجعت كه عينا در ابواب سابق حتى مكرّر ترجمه شده است، و قسمتى از باب توقيعات كه در پاورقى علت آن را توضيح داده، ترجمه ننموده است.
4. مؤلف در ذيل بعضى از روايات «بيان» و «توضيح» و «ايضاح» دارد. آنچه مربوط به معنى روايت و قابل استفاده بود، تحت عنوان «مؤلف» آورده، و هر چه معنى لغات و تعبيرات بود، در خود متن هنگام ترجمه لفظ به كار برده است، گاهى در ميان هلالين قرار داده شده، و زمانى، در ترجمه عبارات منعكس ساخته، البته بايد متوجه بود كه غالب مطالبى كه در بين هلالين است، توضيحاتى از خود مترجم است.
5. اين كه تمام رواياتى كه بهائيان مورد استفاده تبليغاتى خود و گمراه- ساختن مردم قرار داده‌اند، همه را حتى به طور مكرّر و در چند باب ترجمه نموده، و در اين مورد، ملاحظه سنگين شدن كتاب را ننموده، تا مبادا حذف آن موجب دستاويز آنها گردد.

   ولى چون هنگام ترجمه فرصت نداشته كه، تمام آن موارد را ياد داشت كند، قسمتى از آن را در مقدمه توضيح داده، و براى سهولت امر همه را در فهرست كاملا مشخص كرده است.

6. براى اطلاع خوانندگان بسيارى از دانشمندان شيعه و سنى و رجال حديث و راويان اخبار را به اجمال شناسايى نموده، و در موارد لازم، توضيحات لازم يا از خود و يا از ديگران آورده است، و اماكن و اسامى اشياء را شرح داده و در نتيجه كتابى جامع و پر مطلب، در اختيار پويندگان راه حقيقت و علاقمندان به امام زمان(عج) نهاده‌است.

انگيزه نگارش

علاوه بر اين ترجمه، سه ترجمه ديگر نيز بر جلد سيزدهم بحار الأنوار شده است. ولى تنها ترجمه مرحوم شيخ محمدحسن ارومى دو سه بار چاپ سنگى و حروفى شده است. هر چند سبک نثر نويسى آن، تا حدى ساده و قابل فهم عموم است، ولى چون مقيد بوده، سلسله سند را نقل كند، و حشو و زوائد مطالب را در ترجمه هم بياورد، با توجه به شيوه چاپ‌هاى آن، تقريبا مورد استفاده مردم امروز كه اصولا حوصله مطالعه اين گونه كتاب‌هاى مغلق و قديمى را ندارند، قرار نمی‌گرفت. به علاوه چون فاقد هر گونه توضيح و پاورقى لازم است، لذا قسمتهايى از بعضى روايات آن مورد دستبرد و سوء استفاده فرقه بابى و بهايى و ازلى قرار گرفته و حداكثر استفاده از آن براى رواج آئين خود نموده و بدان وسيله بسيارى از مردم ساده لوح و بى اطلاع را گمراه ساخته‌اند!

به طورى كه اطلاع داريم، بسيارى از خريداران آن ترجمه نيز فرقه بهايى مى‌باشند! فرقه بهايى ترجمه سابق سيزدهم بحار (چاپ اسلامیه!!) را به محافل تبليغى خود مى‌برند و با نشان دادن مواردى كه قبلا تعيين نموده و براى بدام انداختن افراد ساده دل و مسلمانان بى‌اطلاع تازه وارد، آماده ساخته‌اند، نخست آنها را در عقيده سابق خود متزلزل و گيج میكنند، آنگاه رفته رفته بي‌چاره فريب خورده را به دام افسون و نيرنگ بهائيت كه ماسك «تحرّى حقيقت و گفتگوى مذهبى» به آن زده‌اند، مى‌اندازند.

اين جهات موجب شد كه هنگام پيشنهاد ترجمه جلد سيزدهم بحار به ترجمه ديگرى كه بتواند نواقص ترجمه سابق را جبران نمايد، مورد قبول مترجم واقع گردد.

اصولا نویسنده مدت‌ها پيش در صدد بود كتابى در اخبار مربوط به مهدى موعود جهان كه چهارده معصوم عليهم‌السلام به وجود و ولادت و غيبت و ظهور، و دولت جهانى او، بشارت داده‌اند به فارسى شيوا بنويسد، و تمام احاديث صحيح و لازم و غير مكرّر مربوط به اين قسمت را به سبک مخصوص دسته‌بندى كند، و مخصوصاً رواياتى را كه فرقه بهايى دستاويز قرار داده، يا بيچاره‌ها بر اثر كمى اطلاع فريب آن را خورده‌اند، در آن بياورد، و سپس هر يك را مورد بحث و بررسى قرار دهد، تا ايادى بيگانه بيش از پيش اذهان ساده لوحان و عوام كالانعام را مشوب نسازند.

مهدى موعود(ع) و عمر طولانى آن حضرت

موضوع طول عمر امام زمان(عج) و مهدى موعود جهان در زمان شيخ صدوق متوفى به سال 381؛ يعنى تقريبا صد سال بعد از غيبت امام زمان(عج) مورد گفتگو و دستاويز دشمنان شيعه بوده، به طورى كه صدوق آن عالم نامدار شيعه، در صدد بر آمده و در «كتاب كمال‌الدين» آن همه مطالب تاريخى و تحقيقى راجع بوجود اشخاص طويل العمر در پاسخ آنها نقل كرده و استدلال نموده است. بعد از صدوق محمد بن ابراهيم نعمانى، شيخ مفيد، سيّد مرتضى، كراجكى شيخ طوسى و ساير بزرگان ما در كتاب‌هاى غيبت و كلامى خود هر يك به شرح و بسط اين مطلب پرداخته، پاسخ‌هاى ذى قيمتى داده‌اند كه قسمتى از آن را شما مى‌توانيد در اين كتاب به خوانيد.

البته علماى ما در آن زمان و زمان‌هاى متأخر اين مطالب پر ارزش تاريخى را فقط از تواريخ عرب و ايران و تورات كه در دسترس داشته‌اند، گرفته‌اند. اگر آنها به زبان‌هاى خارجى آشنايى داشتند، مى‌توانستند معمرين بيشترى را به ما معرفى كنند، و از نظر علمى و پزشکى بحث‌هاى جالبى بنمايند. همان طور كه گفتيم در همين عصر نيز راه اثبات مطلب كاملا براى منكرين آماده است و اين ايراد از نظر علمى و نزد اشخاص باسواد و منصف پايه محكمى ندارد.

ساختار و گزارش محتوا

كتاب از دو بخش تشكيل شده است. بخش اول مقدمه است كه داراى 180 صفحه مى‌باشد، بخش دوم كه متن كتاب مى‌باشد و حدود 1200 صفحه دارد.

كتاب با مقدمه‌اى ازآقاى على دوانى به مناسبت بيست و چهارمين چاپ كتاب و سيصدمين سال علامه مجلسى در سال 1368ش آغاز گرديده است. پس از تصاويرى، نمونه خط علامه مجلسى از جلد 13 بحار، آورده شده است. بعد از آن قصيده‌اى از نظامى گنجوى و آن گاه فهرست‌هاى كتاب كه شامل: فهرست مقدمه، مطالب، پاورقى‌ها، آيات و روايات، اشخاص، رجال حديث، اماكن و قبائل و ذكر نام برخى كتب كه در ترجمه و نگارش نامى از آنها آمده است.

در مقدمه مطالبى در مورد سبب ترجمه و نشر كتاب، شرح حال علامه مجلسى به طور اجمال، پدر و فرزندان از جمله آمنه بيگم، و همچنين مردان بزرگ شيعه كه به علامه مجلسى میپيوندند، آورده شده است.

مترجم درباره تأليفات علامه، از جمله چگونگى تأليف بحار الانوار و همچنين نظريه مرحوم آیت‌الله حجت درباره تأليف بحار الانوار و نظر خود علامه مجلسى در تأليف بحار الانوار مطالب ارزشمندى را ذكر نموده‌اند.

ايشان بحث مفصلى درباره‌ى مستدرك و منتخب و فهرس‌هاى بحار الانوار و ساير كتب مجلسى، ترجمه‌هاى بعضى از كتب علامه مجلسى، ترجمه حاضر و مشخصات كتاب مهدى موعود، استادان علامه مجلسى، شاگردان علامه مجلسى، گفتار علامه مجلسى در مقدمه بحار الانوار، وفات علامه مجلسى نموده‌اند.

وى در اين مقدمه از منصب امامت كه منحصر در دوازده امام است و امام دوازدهم آخرين سفير الهى است و عمر طولانى آن حضرت و بعضى از معمرين عصر ما مطابى ذكر نموده است.

ايشان در قسمتى از اين مقدمه از بهائيت، ميرزا على محمد باب، رواياتى كه دستاويز بهائيان شده، سيد باب و كتاب بيان او، نمونه‌اى از احكام باب را متذكر شده‌اند.

وى درباره مادر بزرگوار امام عصر(عج) در باب اول سخن به ميان مى‌آورد.

همچنين از موعود جهان در نظر اقوام و ملل و اديان و مذاهب و بشارت ساير كتب آسمانى بحث مى‌نمايد. و همچنين به نقل علائم ظهور از منابع زرتشتى، يهودى، مسيحى و اسلامى مى‌پردازد و معتقد است كه اعتقاد و انتظار ظهور موعود جهان يك موضوع مسلم اديان الهى است.

پس از مقدمه‌ى مترجم متن كتاب با خطبه‌اى آغاز و بعد از آن به ابواب 36 گانه كه در فهرست تفصيلى ترجمه موجود است، مى‌پردازد.

درآخر هم چند قصيده در مدحت آن موعود جهانى ذكر شده است.

نسخه شناسى

كتاب حاضر توسط انتشارات دارالكتب الاسلاميه در تهران چاپ بيست و هفتم خود را در سال 1375 در 1292 صفحه وزيرى در يك جلد به چاپ رسانيده است. ترجمه و پاورقى و مقدمه‌ى آن توسط آقاى على دوانى مى‌باشد.

منابع مقاله

متن و مقدمه و پاورقى‌هاى كتاب.