۸۳٬۳۱۸
ویرایش
تاریخ نجوم اسلامی ترجمه کتاب علم الفلك تاريخه عندالعرب في القرون الوسطی: تفاوت میان نسخه‌ها
تاریخ نجوم اسلامی ترجمه کتاب علم الفلك تاريخه عندالعرب في القرون الوسطی (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۳۱
، ۱۹ فوریهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - '.↵↵↵↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌گ' به '') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '.↵↵↵↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی') |
||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =17536 | ||
| کتابخوان همراه نور =17536 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تاريخ نجوم اسلامى''' ترجمه فارسی كتاب «علم الفلك تاريخه عند العرب في القرون الوسطى» به قلم [[احمد آرام]] است. اصل كتاب خلاصه سخنرانى‌هایى بوده كه دانشمند و خاورشناس ايتاليايى، [[نلینو، کرلو آلفونسو|كرلو الفونسو نلّينو]]، به دعوت دانشگاه قاهره به زبان عربى در آن دانشگاه ايراد كرده و خود آن را با كمال نفاست و صحّت در سال 1911م در شهر رم به چاپ رسانيده است.<ref>مقدمه مترجم، ص1</ref> | '''تاريخ نجوم اسلامى''' ترجمه فارسی كتاب «علم الفلك تاريخه عند العرب في القرون الوسطى» به قلم [[احمد آرام]] است. اصل كتاب خلاصه سخنرانى‌هایى بوده كه دانشمند و خاورشناس ايتاليايى، [[نلینو، کرلو آلفونسو|كرلو الفونسو نلّينو]]، به دعوت دانشگاه قاهره به زبان عربى در آن دانشگاه ايراد كرده و خود آن را با كمال نفاست و صحّت در سال 1911م در شهر رم به چاپ رسانيده است.<ref>مقدمه مترجم، ص1</ref> | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
نویسنده در درس اول، ضمن بيان اهميت تاريخ علم به اين نكته اشاره دارد كه زمينه دروس وى، تاريخ علم هيئت در ميان اقوام عربى زبان قرون وسطى است؛ بدين معنى كه از آغاز اين علم در نزد آنان بحث خود را شروع كرده و اسباب پيدايش و تكامل و چگونگى ارتقاى آن را به اوج خود در سرزمين‌هاى مختلف اسلامى شرح داده و آنگاه از علل انحطاط آن پس از رسيدن به حدّ كمال سخن گفته است.<ref>متن كتاب، ص5</ref> | نویسنده در درس اول، ضمن بيان اهميت تاريخ علم به اين نكته اشاره دارد كه زمينه دروس وى، تاريخ علم هيئت در ميان اقوام عربى زبان قرون وسطى است؛ بدين معنى كه از آغاز اين علم در نزد آنان بحث خود را شروع كرده و اسباب پيدايش و تكامل و چگونگى ارتقاى آن را به اوج خود در سرزمين‌هاى مختلف اسلامى شرح داده و آنگاه از علل انحطاط آن پس از رسيدن به حدّ كمال سخن گفته است.<ref>متن كتاب، ص5</ref> | ||
غرض وى آن است كه آنچه را اعراب و دانشمندان جهان اسلام به دانسته‌هاى يونانيان و | غرض وى آن است كه آنچه را اعراب و دانشمندان جهان اسلام به دانسته‌هاى يونانيان و ایرانیان و هندیان در اين فن افزوده‌اند بازگو نمايد و نظريات ايشان را در بعضى از مسائل مهم شرح دهد. سپس سودى را كه مردم مغرب زمين از مراجعه به كتاب‌هاى نجومى عربى برگرفته‌اند، آشكار سازد، تا معلوم شود كه مردم مشرق زمين در رساندن علم هيئت يونان قديم به اروپائيان چه بزرگى و فضيلتى داشته‌اند.<ref>همان</ref> | ||
درس دوم، سوم و چهارم درباره تعريف علم نجوم در منابع اسلامى مى‌باشد. نویسنده در درس دوم، ابتدا به تعريف لفظ «عرب» در اين درس‌ها و علت اختياركردن آن پرداخته است. سپس تغييراتى كه در موضوعات و مباحث علوم با گذشت زمان حاصل مى‌شود و نام‌هاى علم الفلك در نزد اعراب در قرون وسطى را توضيح داده و سپس به تعريف علم فلك و شعبه‌هاى آن در نزد اروپائيان جديد پرداخته است.<ref>همان، ص21-29</ref> | درس دوم، سوم و چهارم درباره تعريف علم نجوم در منابع اسلامى مى‌باشد. نویسنده در درس دوم، ابتدا به تعريف لفظ «عرب» در اين درس‌ها و علت اختياركردن آن پرداخته است. سپس تغييراتى كه در موضوعات و مباحث علوم با گذشت زمان حاصل مى‌شود و نام‌هاى علم الفلك در نزد اعراب در قرون وسطى را توضيح داده و سپس به تعريف علم فلك و شعبه‌هاى آن در نزد اروپائيان جديد پرداخته است.<ref>همان، ص21-29</ref> | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
در دروس شانزدهم تا نوزدهم، مباحث مربوط به منازل ماه و أنواء مطرح شده است. از جمله مباحث اين دروس عبارتند از: معنى كلمه «بروج» در نزد اعراب قديم و در قرآن، گفتگو درباره نام‌هاى جديد موافق با هريك از ستارگان منازل، نظرى به منازل در اقوام غيرعرب، انواء منازل و ارتباط آن‌ها به احوال هوا و حوادث جوى بنابر اعتقاد اعراب دوره جاهليت، استعمال أنواء براى محاسبه زمان در نزد اعراب دوره جاهليت.<ref>همان، ص137-178</ref> | در دروس شانزدهم تا نوزدهم، مباحث مربوط به منازل ماه و أنواء مطرح شده است. از جمله مباحث اين دروس عبارتند از: معنى كلمه «بروج» در نزد اعراب قديم و در قرآن، گفتگو درباره نام‌هاى جديد موافق با هريك از ستارگان منازل، نظرى به منازل در اقوام غيرعرب، انواء منازل و ارتباط آن‌ها به احوال هوا و حوادث جوى بنابر اعتقاد اعراب دوره جاهليت، استعمال أنواء براى محاسبه زمان در نزد اعراب دوره جاهليت.<ref>همان، ص137-178</ref> | ||
در درس بيستم، آغاز توجه مسلمانان به علم نجوم و مخصوصاًً به علم احكام نجوم، تأثير | در درس بيستم، آغاز توجه مسلمانان به علم نجوم و مخصوصاًً به علم احكام نجوم، تأثير ایرانیان در آغاز پرداختن مسلمانان به احكام نجوم و نخستين نيازمندى اعراب به اسطرلاب و مباحثى مانند آن توضيح داده شده است.<ref>همان، ص179-187</ref> | ||
درس‌هاى بيست‌ويكم تا بيست‌وهشتم، بحثى است درباره كتاب‌هاى هندى، پهلوى و يونانى كه به عربى ترجمه شده‌اند. از جمله مباحث مطرح شده در اين دروس، عبارت است از: روش محاسبه حركات آسمانى در اين كتاب‌ها؛ ريشه نامگذارى قبة أرين كه در تأليفات نجومى و جغرافيايى عربى آمده است؛ گفتگو درباره فزارى پژوهشگر در كتاب سند هند و خطاهایى كه در اخبار وى در تأليفات عربى پيدا شده؛ گفتگو درباره يعقوب بن طارق و تأليفات نجومى او؛ ادوار سال‌هایى كه بعضى از منجمان به تقليد روش هندى در حساب حركات ستارگان وضع كرده بودند و تأثير | درس‌هاى بيست‌ويكم تا بيست‌وهشتم، بحثى است درباره كتاب‌هاى هندى، پهلوى و يونانى كه به عربى ترجمه شده‌اند. از جمله مباحث مطرح شده در اين دروس، عبارت است از: روش محاسبه حركات آسمانى در اين كتاب‌ها؛ ريشه نامگذارى قبة أرين كه در تأليفات نجومى و جغرافيايى عربى آمده است؛ گفتگو درباره فزارى پژوهشگر در كتاب سند هند و خطاهایى كه در اخبار وى در تأليفات عربى پيدا شده؛ گفتگو درباره يعقوب بن طارق و تأليفات نجومى او؛ ادوار سال‌هایى كه بعضى از منجمان به تقليد روش هندى در حساب حركات ستارگان وضع كرده بودند و تأثير ایرانیان در آغاز پيدايش علم نجوم در نزد اعراب.<ref>همان، ص188-283</ref> | ||
در دروس بيست‌ونهم و سى‌ام، توجه دانشمندان اسلامى به امور فلكى از لحاظ ارتباط بعضى از احكام شرعى با نمودهاى فلكى توضيح داده شده است.<ref>همان، ص284-295</ref> | در دروس بيست‌ونهم و سى‌ام، توجه دانشمندان اسلامى به امور فلكى از لحاظ ارتباط بعضى از احكام شرعى با نمودهاى فلكى توضيح داده شده است.<ref>همان، ص284-295</ref> | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
درس‌هاى سى‌وچهار تا سى‌وشش، بحثى است در كرويت و حركت وضعى زمين و آراى پيشينيان و علماى اسلامى در اين موضوع.<ref>همان، ص310-333</ref> | درس‌هاى سى‌وچهار تا سى‌وشش، بحثى است در كرويت و حركت وضعى زمين و آراى پيشينيان و علماى اسلامى در اين موضوع.<ref>همان، ص310-333</ref> | ||
در درس سى‌وهفت و سى‌وهشت، به | در درس سى‌وهفت و سى‌وهشت، به اندازه‌گيرى محيط زمين كه توسّط دانشمندان يونانى صورت گرفته و نيز اشتباهى كه در تحويل اندازه‌ها به مقياس‌هاى عربى پيش آمد، پرداخته شده است.<ref>همان، ص334-359</ref> | ||
در دو درس آخر نيز به | در دو درس آخر نيز به اندازه‌گيرى محيط زمين در زمان مأمون و اندازه‌گيرى‌هاى اروپايى از آن زمان تاكنون اشاره شده است.<ref>همان، ص360-385</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:آثار خاورشناسان]] | |||