۱۴۴٬۸۸۲
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '.↵↵↵↵↵رده:کتابشناسی' به '. ==وابستهها== {{وابستهها}} رده:کتابشناسی'
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '.↵↵↵↵↵رده:کتابشناسی' به '. ==وابستهها== {{وابستهها}} رده:کتابشناسی') |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
حدیث - علم الدرایه | حدیث - علم الدرایه | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مجمع الذخائر | مجمع الذخائر الاسلامىة | ||
| مکان نشر =قم - ایران | | مکان نشر =قم - ایران | ||
| سال نشر = 1360 ش | | سال نشر = 1360 ش | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور | | کتابخانۀ دیجیتال نور =17346 | ||
| کتابخوان همراه نور =17346 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۲: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
[[عاملی، حسین بن عبدالصمد|حسين بن عبدالصمد حارثى عاملى]] كه شهرتش تحتالشعاع فرزندش [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهايى]] قرار گرفته، يكى از معدود عالمان عامل مهاجر به ايران در دوره شاه طهماسب (930 - 984ق) است. وى نقش مهمى در تاريخ علوم دينى سنت شيعى و نقش برجستهاى در رواج مطالعات فقه شيعه، حديث و نقد حديث در ايران داشته است<ref>استوارت، دون، ص 44</ref> | [[عاملی، حسین بن عبدالصمد|حسين بن عبدالصمد حارثى عاملى]] كه شهرتش تحتالشعاع فرزندش [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهايى]] قرار گرفته، يكى از معدود عالمان عامل مهاجر به ايران در دوره شاه طهماسب (930 - 984ق) است. وى نقش مهمى در تاريخ علوم دينى سنت شيعى و نقش برجستهاى در رواج مطالعات فقه شيعه، حديث و نقد حديث در ايران داشته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/38811/44 استوارت، دون، ص 44]</ref> | ||
حارثى اندكى پس از رسيدن به ايران، كتاب مورد بحث را در نقد حديث تكميل كرده است. در مقدمه، حارثى از فرار خود از قلمرو عثمانى و بهسلامت رسيدن خود به ايران تحت قلمرو صفويه سخن گفته است؛ همچنين تصريح كرده كه هنگام نگارش كتاب، در مشهد بوده است. تاريخهاى مختلفى براى زمان تأليف كتاب «وصول الأخيار» ذكر شده كه كهنترين آنها 960ق و آخرين آنها 969ق، است. اين حقيقت كه در مقدمه وصول الأخيار حارثى از فرارش از قلمرو عثمانى سخن میگوید، متضمن آن است كه وى آن را پس از رسيدن به ايران نوشته باشد. همانگونهكه طباجه احتمال داده، حارثى احتمالاً كتاب را زمانى بين 961ق و آمدنش به دربار در سال 963 يا 964ق، نگاشته است. با توجه به تقديم كتاب به شاه طهماسب، كتاب حارثى در حقيقت در حكم معرفىنامهاى براى شخص تازهبهدرباررسيده بوده كه متناسب با آن، سمتى به او دادهاند<ref>استوارت، دون، ص 53</ref> | حارثى اندكى پس از رسيدن به ايران، كتاب مورد بحث را در نقد حديث تكميل كرده است. در مقدمه، حارثى از فرار خود از قلمرو عثمانى و بهسلامت رسيدن خود به ايران تحت قلمرو صفويه سخن گفته است؛ همچنين تصريح كرده كه هنگام نگارش كتاب، در مشهد بوده است. تاريخهاى مختلفى براى زمان تأليف كتاب «وصول الأخيار» ذكر شده كه كهنترين آنها 960ق و آخرين آنها 969ق، است. اين حقيقت كه در مقدمه وصول الأخيار حارثى از فرارش از قلمرو عثمانى سخن میگوید، متضمن آن است كه وى آن را پس از رسيدن به ايران نوشته باشد. همانگونهكه طباجه احتمال داده، حارثى احتمالاً كتاب را زمانى بين 961ق و آمدنش به دربار در سال 963 يا 964ق، نگاشته است. با توجه به تقديم كتاب به شاه طهماسب، كتاب حارثى در حقيقت در حكم معرفىنامهاى براى شخص تازهبهدرباررسيده بوده كه متناسب با آن، سمتى به او دادهاند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/38811/53 استوارت، دون، ص 53]</ref> | ||
[[حسینی کوهکمری، عبداللطیف|سيد عبداللطيف كوهكمرى]] در مقدمه خود اين ديدگاه را مطرح مىكند كه [[شهيد ثانى]] اولين كسى است كه علم درايه را از كتب اهل سنت به كتب شيعه منتقل نمود و رساله مشهورى (الرعاية في دراية الحديث) را در اين علم تأليف نمود. پس از آن شاگردش شيخ حسين بن عبدالصمد حارثى و سپس فرزندش [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهائى]] و ديگران دست به تأليف كتاب در اين موضوع زدند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35019/1/7 معرفى كتاب، ص 7]</ref> | [[حسینی کوهکمری، عبداللطیف|سيد عبداللطيف كوهكمرى]] در مقدمه خود اين ديدگاه را مطرح مىكند كه [[شهيد ثانى]] اولين كسى است كه علم درايه را از كتب اهل سنت به كتب شيعه منتقل نمود و رساله مشهورى (الرعاية في دراية الحديث) را در اين علم تأليف نمود. پس از آن شاگردش شيخ حسين بن عبدالصمد حارثى و سپس فرزندش [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شيخ بهائى]] و ديگران دست به تأليف كتاب در اين موضوع زدند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35019/1/7 معرفى كتاب، ص 7]</ref> | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۰: | ||
محقق، سپس به آراء ديگر صاحبنظران چون سيد صدر اشاره كرده و چنين نتيجهگيرى مىكند كه اولين عالم شيعى كه در علم درايه دست به تأليف زده [[شهيد ثانى]] نبوده كه عبدالصمد عاملى دومين مؤلف باشد، بلكه [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيد بن طاووس]] اولين عالم شيعى بوده كه در علم درايه دست به تأليف زده، سپس سيد على بن عبدالحميد نجفى نيلى با «شرح أصول دراية الحديث» و ديگران به اين كار همت نهادهاند. تا اينكه عبدالصمد عاملى كتاب حاضر را به نيكوترين شيوه تأليف نمود. وى در اين كتاب بهترين مسائل علم درايه را جمع نمود و مباحث عالى را بهويژه در ابتداى كتاب مطرح كرد؛ آنجا كه از مسئله امامت بحث كرده و وجوب تبعيت از ائمه معصومين(ع) و اخبار و احاديث ايشان را به ادله اربعه اثبات كرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35019/1/8 همان، ص 8 - 9]</ref> | محقق، سپس به آراء ديگر صاحبنظران چون سيد صدر اشاره كرده و چنين نتيجهگيرى مىكند كه اولين عالم شيعى كه در علم درايه دست به تأليف زده [[شهيد ثانى]] نبوده كه عبدالصمد عاملى دومين مؤلف باشد، بلكه [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيد بن طاووس]] اولين عالم شيعى بوده كه در علم درايه دست به تأليف زده، سپس سيد على بن عبدالحميد نجفى نيلى با «شرح أصول دراية الحديث» و ديگران به اين كار همت نهادهاند. تا اينكه عبدالصمد عاملى كتاب حاضر را به نيكوترين شيوه تأليف نمود. وى در اين كتاب بهترين مسائل علم درايه را جمع نمود و مباحث عالى را بهويژه در ابتداى كتاب مطرح كرد؛ آنجا كه از مسئله امامت بحث كرده و وجوب تبعيت از ائمه معصومين(ع) و اخبار و احاديث ايشان را به ادله اربعه اثبات كرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35019/1/8 همان، ص 8 - 9]</ref> | ||
بنابراین [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] (متوفى 726ق) و استادش احمد بن طاووس حلى (متوفى 673ق) از پيشگامان تأليف در علم درايه بودهاند، ولى متأسفانه اين تأليفات به دست ما نرسيده است؛ لذا [[شهيد ثانى]] (متوفى 965ق) با تأليف سه كتاب در اين زمينه و بهكارگيرى آن مباحث در كتابهاى فقهى، گوى سبقت را از همه ربوده است<ref>ربانى، محمدحسن</ref> | |||
كوهكمرى همچنين علم دراية الحديث را اشرف علوم دانسته؛ چراكه اين علم براى شناخت احاديث شريف از جهت صحت، وثوق، حسن و ضعف و مانند آن وضع شده است. علما در هر عصر و زمان به تعليم و تعلّم اين علم شريف در ضمن تصانيف خود پرداختهاند و برخى نيز كتاب مستقلى در اين علم تأليف نمودهاند. | كوهكمرى همچنين علم دراية الحديث را اشرف علوم دانسته؛ چراكه اين علم براى شناخت احاديث شريف از جهت صحت، وثوق، حسن و ضعف و مانند آن وضع شده است. علما در هر عصر و زمان به تعليم و تعلّم اين علم شريف در ضمن تصانيف خود پرداختهاند و برخى نيز كتاب مستقلى در اين علم تأليف نمودهاند. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۳: | ||
بيش از ده نسخه خطى از اين كتاب، شناسايى شده كه اقدم نسخ موجود به خط شريف بن بهاءالدين على حسنى رامدى در شوال 967 كتابت شده، پس از آن نسخه كتابخانه آيتالله گلپايگانى است كه به خط محمدعلى غروى مىباشد<ref>حافظيان بابلى، ابوالفضل، ص 104</ref> | بيش از ده نسخه خطى از اين كتاب، شناسايى شده كه اقدم نسخ موجود به خط شريف بن بهاءالدين على حسنى رامدى در شوال 967 كتابت شده، پس از آن نسخه كتابخانه آيتالله گلپايگانى است كه به خط محمدعلى غروى مىباشد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1961/104 حافظيان بابلى، ابوالفضل، ص 104]</ref> | ||
وصول الأخيار نخستين بار به سال 1306ق، به خط احمد بن حسين تفريشى بهصورت سنگى و با تصحيح سيد محمدمهدى موسوى جزايرى به چاپ رسيده است، اما با وجود تلاش در جهت تصحيح آن، از تحريفات و تصحيفات و افتادگىهاى فراوان خالى نبود. [[حسینی کوهکمری، عبداللطیف|سيد عبداللطيف كوهكمرى]] كتاب را با نسخه تصحيحشده در كتابخانه [[مرعشی، شهابالدین|آيتالله مرعشى نجفى]] به خط حسين بن عبدالسيد بن خليفه مقابله كرده است. وى همچنين آيات و احاديث كتاب را استخراج كرده و با رعايت اختصار بر كتاب تعليقه زده است<ref>مقدمه محقق، ص 20</ref> | وصول الأخيار نخستين بار به سال 1306ق، به خط احمد بن حسين تفريشى بهصورت سنگى و با تصحيح سيد محمدمهدى موسوى جزايرى به چاپ رسيده است، اما با وجود تلاش در جهت تصحيح آن، از تحريفات و تصحيفات و افتادگىهاى فراوان خالى نبود. [[حسینی کوهکمری، عبداللطیف|سيد عبداللطيف كوهكمرى]] كتاب را با نسخه تصحيحشده در كتابخانه [[مرعشی، سید شهابالدین|آيتالله مرعشى نجفى]] به خط حسين بن عبدالسيد بن خليفه مقابله كرده است. وى همچنين آيات و احاديث كتاب را استخراج كرده و با رعايت اختصار بر كتاب تعليقه زده است<ref>مقدمه محقق، ص 20</ref> | ||
پس از تصحيح [[حسینی کوهکمری، عبداللطیف|سيد عبداللطيف كوهكمرى]]، بار ديگر با تصحيح و تحقيق استاد [[حسینی جلالی، محمدرضا|سيد محمدرضا حسينى جلالى]] به چاپ رسيد<ref>حافظيان بابلى، ابوالفضل، ص 104</ref> | پس از تصحيح [[حسینی کوهکمری، عبداللطیف|سيد عبداللطيف كوهكمرى]]، بار ديگر با تصحيح و تحقيق استاد [[حسینی جلالی، محمدرضا|سيد محمدرضا حسينى جلالى]] به چاپ رسيد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1961/104 حافظيان بابلى، ابوالفضل، ص 104]</ref> | ||
اختلاف نسخ، آدرس آيات و روايات، توضيح برخى الفاظ و اصطلاحات و ارجاع به ساير منابع در پاورقىهاى كتاب ذكر شده است. | اختلاف نسخ، آدرس آيات و روايات، توضيح برخى الفاظ و اصطلاحات و ارجاع به ساير منابع در پاورقىهاى كتاب ذكر شده است. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۴: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
#مقدمه و متن كتاب. | #مقدمه و متن كتاب. | ||
#دانشنامه جهان اسلام، جلد 12، زير نظر غلامعلى حداد عادل، تهران، بنياد دائرةالمعارف اسلامى، 1387، محمدكاظم رحمتى. | #دانشنامه جهان اسلام، جلد 12، زير نظر غلامعلى حداد عادل، تهران، بنياد دائرةالمعارف اسلامى، 1387، محمدكاظم رحمتى. | ||
#حافظيان بابلى، ابوالفضل، «كتابشناسى درايه شيعه بخش پايانى»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: كتاب ماه دين، دى و بهمن 1380، شماره 51 و 52. | #[[:noormags:33705|حافظيان بابلى، ابوالفضل، «كتابشناسى درايه شيعه بخش پايانى»، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: كتاب ماه دين، دى و بهمن 1380، شماره 51 و 52]]. | ||
#ربانى، محمدحسن، مركز مطالعات و پاسخگويى به شبهات (انديشه قم)، صفحه حديثشناسى، درايه (مصطلح الحديث)، تدوين علم دراية الحديث. | #ربانى، محمدحسن، مركز مطالعات و پاسخگويى به شبهات (انديشه قم)، صفحه حديثشناسى، درايه (مصطلح الحديث)، تدوين علم دراية الحديث. | ||
#استوارت، دون، «حسين بن عبدالصمد، حارثى عاملى و رساله الرحله او»، ترجمه محمدكاظم رحمتى، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: آينه پژوهش، مرداد و شهريور 1389، شماره 123. | #[[:noormags:725413|استوارت، دون، «حسين بن عبدالصمد، حارثى عاملى و رساله الرحله او»، ترجمه محمدكاظم رحمتى، پايگاه مجلات تخصصى نور، نشريه: آينه پژوهش، مرداد و شهريور 1389، شماره 123]]. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||