المحاجاة بالمسائل النحویة: تفاوت میان نسخه‌ها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR75190J1.jpg | عنوان = المحاجاة بالمسائل النحویة | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = زمخشری، محمود بن عمر (نويسنده) حسنی، بهیجه (مقدمه نويس) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = ز9م3 PJA | موضوع = |ناشر | ناش...» ایجاد کرد) |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۲ فوریهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۰۷:۲۳
| المحاجاة بالمسائل النحویة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | زمخشری، محمود بن عمر (نويسنده) حسنی، بهیجه (مقدمه نويس) |
| ناشر | مطبعة أسعد |
| مکان نشر | عراق - بغداد |
| سال نشر | 1973م |
| چاپ | 1 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ز9م3 PJA |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
المحاجاة بالمسائل النحویة، نوشته جارُالله زمخشری (476-538ق)، محمود بن عمر بن محمد بن عمر خوارزمى، مفسر، زبان‌شناس و از بزرگان مذهب حنفى و معتزلى که پنجاه چیستان ادبی را به محاوره گذاشته و با تحقیق بهیجه باقر حسنی عرضه شده است.
زمخشری در أحجیّةگویی- که نوعی از لُغز یا سخن سربسته‌ای است که مردم در نگاه اول به معنای آن پی نمی‌برند-[۱]هر بند از محاجاتش را به سبک «چیستان‌گویی» با عبارت «أخبرنی عن ...» آغاز می‌کند. سپس، پرده‌های ابهام را از روی واژه یا عبارتی که فهم اولیۀ آن دشوار است، برمی‌دارد و از شیوۀ کلامی «إن قُلتَ، قُلتُ» برای محاوره بهره می‌گیرد.[۲]مثلاً، چیستانی را این‌گونه در بارۀ اسم مفردی که به الف و تاء جمع بسته می‌شود، می‌نویسد: أخبِرنی عن «واحدٍ من الأسماء تثنّی مجموعاً بالألف و التّاء». هو قولُک فیمن سمیته ب «تمراتٍ» أو «مُقبلاتٍ» «تمراتان» و «مُقبلاتان» و فی «أذرعاتٍ» «أذرعاتان» فإن قُلتَ ... قُلتُ ... .[۳]
وی این کتاب را در سال‌های پایانی و پس از کتاب «الکشاف» در 528ق نوشته است.[۴]و به عُلَیّ بن عیسی بن وهاس هدیه کرده است.[۵]
این اثر در نزد علما به نام‌های گوناگون ثبت شده است؛ سیوطی، کنوی و کبری‌زاده آن را «الأحاجی النحویة»، ابن خلکان، بستانی و بروکلمان آن را «المحاجّات بالمسائل النحویة»، یاقوت آن را «المحاجاة و متمم مهام أرباب الحاجات فی الأحاجی و الألغاز»، اسماعیل باشای بغدادی آن را «المحاجاة و متمم مهام أرباب الحاجات فی الأحاجی و الأغلوطات»، جرجی زیدان آن را «المحاجاة فی الأحاجی و الأغلوطات»، بروکلمان بار دیگر، آن را «المحاجّات و متمم مهام أرباب الحاجات فی الأحاجی و الأغلوطات فی النحو» و امین خولی آن را «محاجات و متمم مهام أرباب الحاجات فی الدحاجی و الأغلوطات فی مسائل نحویة مسوقة فی مسالک المحاجاة فی سلوک المعایاة» نامیده‌اند.[۶] محقق در آغاز، شرحی از زندگی و آثار زمحشری نوشته است.[۷]
بهیجه باقر، تحقیق خود را بر اساس سه نسخۀ خطی انجام داده است.[۸]. همچنین، کارهایی را مانند آدرس‌دهی احادیث، شرح شواهد شعری[۹]و فهرست‌برداری از آن‌ها و نیز از کسان و جای‌ها در کتاب انجام داده است.[۱۰]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب