۱۴٬۴۵۲
ویرایش
الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۳۶
، ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - '<references/>↵==منابع مقاله==↵' به '<references/> ==منابع مقاله== '
جز (جایگزینی متن - 'ني ' به 'نی') |
جز (جایگزینی متن - '<references/>↵==منابع مقاله==↵' به '<references/> ==منابع مقاله== ') |
||
| (۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
البصریین و الکوفیین | البصریین و الکوفیین | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJ 6151 /الف2الف8 | | کد کنگره =PJ 6151 /الف2الف8 | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|الإنصاف (ابهام زدایی)}} | {{کاربردهای دیگر|الإنصاف (ابهام زدایی)}} | ||
'''الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحويين: البصريين و الكوفيين'''، تأليف [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|عبدالرحمن بن محمد بن ابى‌سعيد بن انبارى]]، معروف به [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انبارى]]، لغوى و نحوى معروف عرب است. اين اثر حاوى مشهورترين مسائل اختلافى بين نحويون بصره و كوفه به ترتيب مسائل اختلافى بين شافعى و [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنيفه]] است. | |||
'''الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحويين: البصريين و الكوفيين'''، تأليف [[ | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
كتاب در دو جلد و 121 مسئله تدوين شده كه 59 مسئله در جلد اول و مابقى در جلد دوم آمده است. عناوين مسائل كتاب كه در [] آمده از محيى‌الدين عبدالحميد است. | كتاب در دو جلد و 121 مسئله تدوين شده كه 59 مسئله در جلد اول و مابقى در جلد دوم آمده است. عناوين مسائل كتاب كه در [] آمده از محيى‌الدين عبدالحميد است. | ||
شيوه [[ | شيوه [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انبارى]] در اين كتاب، بدين‌گونه است كه ابتدا رأى كوفيون و سپس رأى بصريون را ذكر مى‌كند، سپس دلايل هركدام را آورده و گروهى را كه حق را به جانب او نمى‌داند، رد مى‌كند. كوفيون غالباً ً گروه مردود هستند و از 121 مسئله تنها در هفت مسئله با آنها موافق است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/23762/423 السامرائى، فاضل، ص423]</ref> | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
نویسنده، مقدمه‌اى را بر كتابش نگاشته است كه مى‌توان از آن نكاتى را به دست آورد؛ از جمله اينكه: كتاب «الإنصاف» مشتمل بر جميع مسائل اختلافى نحو بين بصريين و كوفيين نيست، بلكه شامل معروف‌ترين آنهاست. اين كتاب بنا بر ترتيب مسائل اختلافى در فقه اهل سنت تأليف شده است. ابوسعيد محمد بن يحيى نيشابورى شافعى (متوفى 548ق) نيز كتابى به نام «الإنصاف في مسائل الخلاف» تأليف كرده است. نویسنده، معتقد است كه اين اولین كتاب عربى است كه با اين ترتيب و اسلوب تأليف شده و در گذشته كسى چنين كتابى تأليف نكرده است، اما كتب تراجم نوشته‌اند كه ابن نحاس مصرى (متوفى 338ق)، كتابى در اين موضوع با نام «المقنع في اختلاف البصريين و الكوفيين» تأليف كرده است. چه‌بسا [[ | نویسنده، مقدمه‌اى را بر كتابش نگاشته است كه مى‌توان از آن نكاتى را به دست آورد؛ از جمله اينكه: كتاب «الإنصاف» مشتمل بر جميع مسائل اختلافى نحو بين بصريين و كوفيين نيست، بلكه شامل معروف‌ترين آنهاست. اين كتاب بنا بر ترتيب مسائل اختلافى در فقه اهل سنت تأليف شده است. ابوسعيد محمد بن يحيى نيشابورى شافعى (متوفى 548ق) نيز كتابى به نام «الإنصاف في مسائل الخلاف» تأليف كرده است. نویسنده، معتقد است كه اين اولین كتاب عربى است كه با اين ترتيب و اسلوب تأليف شده و در گذشته كسى چنين كتابى تأليف نكرده است، اما كتب تراجم نوشته‌اند كه ابن نحاس مصرى (متوفى 338ق)، كتابى در اين موضوع با نام «المقنع في اختلاف البصريين و الكوفيين» تأليف كرده است. چه‌بسا [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انبارى]] اطلاعى از اين كتاب نداشته است و يا اينكه آن كتاب مفقود شده و به دست ما نرسيده است. البته بايد گفت كه اگرچه پيش از آن كتابى با اين موضوع نوشته شده، اما بايد گفت كه كتاب [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انبارى]] قديمى‌ترين كتابى است كه در اين موضوع به دست ما رسيده است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/23762/415 السامرائى، فاضل، ص416 - 415]</ref> | ||
[[ | [[ابن انباری، عبدالرحمن بن محمد|ابن انبارى]] 121 مسئله اختلافى در موضوع نحو و لغت عربى را در اين كتاب ذكر كرده است. «اختلاف در اصل اشتقاق اسم» و «بحث در اينكه «رُبَّ» اسم است يا حرف»، اولین و آخرين مسئله در اين كتاب است.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/23762/417 همان، ص417]</ref> | ||
از بين اين مسائل، در مسئله 108 اشتباهى صورت گرفته است. وى ابتدا مى‌نويسد كه كوفيين نقل حركت همزه وصل به ساكن قبل از آن را برخلاف بصريون، جايز نمى‌دانند، سپس ادله‌اى را ذكر مى‌كند كه كوفيين كسانى هستند كه قائل به جوازند و بصريين قائل به منع هستند. البته ممكن است كه اين اشتباه از ناسخ باشد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/23762/421 همان، ص421]</ref> | از بين اين مسائل، در مسئله 108 اشتباهى صورت گرفته است. وى ابتدا مى‌نويسد كه كوفيين نقل حركت همزه وصل به ساكن قبل از آن را برخلاف بصريون، جايز نمى‌دانند، سپس ادله‌اى را ذكر مى‌كند كه كوفيين كسانى هستند كه قائل به جوازند و بصريين قائل به منع هستند. البته ممكن است كه اين اشتباه از ناسخ باشد.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/23762/421 همان، ص421]</ref> | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۱: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references/> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۲: | ||
[[البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك]] | [[البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك]] | ||
[[ | [[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب]] | ||
[[تحفة الأديب في نحاة | [[تحفة الأديب في نحاة مغني اللبيب]] | ||
[[النحو الوافي مع ربطه بالأساليب الرفيعة و الحياة اللغوية المتجددة]] | [[النحو الوافي مع ربطه بالأساليب الرفيعة و الحياة اللغوية المتجددة]] | ||