اردبیلی، محمد بن علی: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'علامه حلى' به 'علامه حلى') |
جز (جایگزینی متن - '<references/>↵==منابع مقاله==↵' به '<references/> ==منابع مقاله== ') |
||
| (۶۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR08961.jpg|بندانگشتی|اردبیلی، محمد بن علی]] | [[پرونده:NUR08961.jpg|بندانگشتی|اردبیلی، محمد بن علی]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |اردبیلی، محمد بن علی | ||
|- | |- | ||
| | |نام‌های دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | اردبیلی غروی ح‍ائ‍ری، محمد بن علی | ||
ح‍ائ‍ری، محمد علی | ح‍ائ‍ری، محمد علی | ||
غروی ح‍ائ‍ری، محمد بن علی | |||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |علی | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |1101ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" | | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" | | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |محمدعلى بن احمد بن حسین استرآبادى | ||
جعفر بن عبدالله بن ابراهیم كمره‌اى | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" |[[جامع الرواة و إزاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد]] | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE08961AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|غروی (ابهام زدایی)}} | |||
'''محمد بن على اردبيلى''' (متولد 1101ق)، رجال‌شناس و فقیه شهير امامى قرن دوازدهم و مؤلف [[جامع الرواة و إزاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد|جامع الرواة]] است. | |||
==ولادت== | |||
ایشان در سال 1101ق ديده به جهان گشود. وى اهل اردبيل بود ولى خود در نجف و كربلا اقامت داشت. | |||
درباره زندگى و | درباره زندگى و فعالیت‌های علمى وى آگاهى‌هاى اندكى موجود است و همان نيز بيشتر بر اساس اطلاعاتى است كه در اجازه [[علامه مجلسى]] به وى آمده و يا در مطالبى است كه توسط آقا رضى قزوینى بر ظهر نسخه «[[جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد|جامع الرواة]]» مندرج است. | ||
==اساتید== | |||
مهمترين استاد وى، جعفر بن عبدالله بن ابراهیم كمره‌اى است كه به گفته خود او، بر حديث، تفسير، فقه و اصول، كلام و حكمت آگاه بوده و اردبيلى در تمامى این علوم، از او بهره برده است. | |||
از ديگر استادان وى، | از ديگر استادان وى، محمدعلى بن احمد بن حسین استرآبادى را مى‌توان نام برد. [[علامه مجلسى]] نيز از مشايخ اوست و در اجازه‌اى كه در 17 ذيقعده 1098 به وى داده، از او با عنوان «المولى الفاضل الكامل الصالح» ياد كرده است. از اين‌رو مى‌توان گفت كه وى در آن زمان، داراى مدارج بلند علمى بوده است. | ||
اين كه او در چه تاريخى به اصفهان آمده است، مشخص نيست. تنها مى‌توان گفت كه به هنگام صدور اجازه مجلسى، نمى‌بايست سنش از 40 سال كمتر بوده باشد. به روايت آقا رضى | اين كه او در چه تاريخى به اصفهان آمده است، مشخص نيست. تنها مى‌توان گفت كه به هنگام صدور اجازه مجلسى، نمى‌بايست سنش از 40 سال كمتر بوده باشد. به روايت آقا رضى قزوینى، او در كربلا درگذشته است. | ||
اهمیت وى به سبب تأليف کتاب «[[جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد|جامع الرواة]]» در موضوع رجال امامیه است. وى در مقدمه کتاب خود، كوشيده است كه احوال راویان را بر اساس شناخت طبقه روايى هر یک از آنان بررسى كند، زيرا به سبب ناشناخته بودن گروهى از راویان حديث، شمارى از احاديث، غير قابل اعتماد مى‌نمودند. | |||
وى | وى برای برطرف كردن ناآگاهى‌هاى علما از احوال راویان و نيز تبيين نام‌هاى مشترك میان آنان، كتب اربعه حديثى شيعه و نيز «الفهرست» [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و «الفهرست» منتجب‌الدين و همچنين دو مشيخه صدوق و طوسى را مورد بررسى قرار داده است. | ||
در واقع اثر او، همچون شرحى بر کتاب تلخيص المقال استرابادى، همراه با اضافاتى از کتاب‌هاى ديگر، به | در واقع اثر او، همچون شرحى بر کتاب تلخيص المقال استرابادى، همراه با اضافاتى از کتاب‌هاى ديگر، به ویژه الفهرست منتجب‌الدين است. همچنين وى در این کتاب، به ذكر برخى علماى متأخر شيعه پرداخته است. به هر حال، کتاب او، در تشخيص مشتركات، كارآيى بسيار دارد. جالب این است كه او در این اثر، به اختلاف نسخه‌هاى کتاب‌هاى حديث در ذكر نام راویان توجه داشته و آن‌ها را بررسى كرده است. | ||
تاريخچه تأليفات رجال‌شناسى نشان مى‌دهد كه پس از عصر شيخ طوسى و [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، کتاب‌هاى «معالم العلماء» و «خلاصة الاقوال» [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] كمك اندكى به علم رجال | تاريخچه تأليفات رجال‌شناسى نشان مى‌دهد كه پس از عصر [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و [[نجاشی، احمد بن علی|نجاشى]]، کتاب‌هاى «معالم العلماء» و «خلاصة الاقوال» [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]] كمك اندكى به علم رجال امامیكردند و از آن پس، گرچه «رجال كبير» استرابادى «منهج المقال» و نيز «نقد الرجال» تفرشى نوشته شد، اما هيچ كدام به اندازه اثر اردبيلى، مرجع فقها نبودند. | ||
اردبيلى، تأليف کتاب خود را در 19 | اردبيلى، تأليف کتاب خود را در 19 ربيع‌الاول 1100 به پایان رسانيد. او این اثر را در مدت 25 سال تأليف كرده بود و آنگاه كه تأليف آن به پایان رسيد، شاه سليمان صفوى دستور داد تا نسخه‌اى بر اساس اصل مؤلف برای وى استنساخ شود و بعد از آنكه كاتب تصمیم به استنساخ كرد، اردبيلى جماعتى از علماى آن دوره را به حجره خود در مدرسه مبارکيه دعوت كرد و به انشاى آنان، خطبه کتاب را برنوشت. اينان شامل: [[علامه مجلسى]]، [[آقاجمال خوانساری، محمد بن حسین|آقا جمال خوانسارى]]، سيد علاءالدين گلستانه، میرزا محمد رحيم عقيلى و چند تن ديگر بودند. | ||
اردبيلى کتاب ديگرى نيز در رجال با عنوان «تصحيح الاسانيد» نوشته بود كه خلاصه‌اى از آن را در انتهاى کتاب جامع الرواة خود آورده است. | ==آثار== | ||
اردبيلى علاوه بر جامع الرواة، کتاب ديگرى نيز در رجال با عنوان «تصحيح الاسانيد» نوشته بود كه خلاصه‌اى از آن را در انتهاى کتاب [[جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد|جامع الرواة]] خود آورده است. این کتاب درباره طرق [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] به اصحاب اصول و مصنفات است كه بر اساس مشيخه و الفهرست وى و نيز اسانيد «تهذيب الاحكام» و «[[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|الاستبصار]]» گردآورى شده است.<ref>ر.ک: بخش فقه، علوم قرآنی و حدیث، ج7، ص483-484</ref>. | |||
== | ==پانویس== | ||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
بخش فقه، علوم قرآنی و حدیث، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی،چاپ دوم، 1377 | |||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[جامع الرواة و إزاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد]] | [[جامع الرواة و إزاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده:رجالیان]] | |||
نسخهٔ کنونی تا ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۲۹
| نام | اردبیلی، محمد بن علی |
|---|---|
| نام‌های دیگر | اردبیلی غروی ح‍ائ‍ری، محمد بن علی
ح‍ائ‍ری، محمد علی غروی ح‍ائ‍ری، محمد بن علی |
| نام پدر | علی |
| متولد | 1101ق |
| محل تولد | |
| رحلت | |
| اساتید | محمدعلى بن احمد بن حسین استرآبادى
جعفر بن عبدالله بن ابراهیم كمره‌اى |
| برخی آثار | جامع الرواة و إزاحة الاشتباهات عن الطرق و الأسناد |
| کد مؤلف | AUTHORCODE08961AUTHORCODE |
محمد بن على اردبيلى (متولد 1101ق)، رجال‌شناس و فقیه شهير امامى قرن دوازدهم و مؤلف جامع الرواة است.
ولادت
ایشان در سال 1101ق ديده به جهان گشود. وى اهل اردبيل بود ولى خود در نجف و كربلا اقامت داشت.
درباره زندگى و فعالیت‌های علمى وى آگاهى‌هاى اندكى موجود است و همان نيز بيشتر بر اساس اطلاعاتى است كه در اجازه علامه مجلسى به وى آمده و يا در مطالبى است كه توسط آقا رضى قزوینى بر ظهر نسخه «جامع الرواة» مندرج است.
اساتید
مهمترين استاد وى، جعفر بن عبدالله بن ابراهیم كمره‌اى است كه به گفته خود او، بر حديث، تفسير، فقه و اصول، كلام و حكمت آگاه بوده و اردبيلى در تمامى این علوم، از او بهره برده است.
از ديگر استادان وى، محمدعلى بن احمد بن حسین استرآبادى را مى‌توان نام برد. علامه مجلسى نيز از مشايخ اوست و در اجازه‌اى كه در 17 ذيقعده 1098 به وى داده، از او با عنوان «المولى الفاضل الكامل الصالح» ياد كرده است. از اين‌رو مى‌توان گفت كه وى در آن زمان، داراى مدارج بلند علمى بوده است.
اين كه او در چه تاريخى به اصفهان آمده است، مشخص نيست. تنها مى‌توان گفت كه به هنگام صدور اجازه مجلسى، نمى‌بايست سنش از 40 سال كمتر بوده باشد. به روايت آقا رضى قزوینى، او در كربلا درگذشته است.
اهمیت وى به سبب تأليف کتاب «جامع الرواة» در موضوع رجال امامیه است. وى در مقدمه کتاب خود، كوشيده است كه احوال راویان را بر اساس شناخت طبقه روايى هر یک از آنان بررسى كند، زيرا به سبب ناشناخته بودن گروهى از راویان حديث، شمارى از احاديث، غير قابل اعتماد مى‌نمودند.
وى برای برطرف كردن ناآگاهى‌هاى علما از احوال راویان و نيز تبيين نام‌هاى مشترك میان آنان، كتب اربعه حديثى شيعه و نيز «الفهرست» شيخ طوسى و «الفهرست» منتجب‌الدين و همچنين دو مشيخه صدوق و طوسى را مورد بررسى قرار داده است.
در واقع اثر او، همچون شرحى بر کتاب تلخيص المقال استرابادى، همراه با اضافاتى از کتاب‌هاى ديگر، به ویژه الفهرست منتجب‌الدين است. همچنين وى در این کتاب، به ذكر برخى علماى متأخر شيعه پرداخته است. به هر حال، کتاب او، در تشخيص مشتركات، كارآيى بسيار دارد. جالب این است كه او در این اثر، به اختلاف نسخه‌هاى کتاب‌هاى حديث در ذكر نام راویان توجه داشته و آن‌ها را بررسى كرده است.
تاريخچه تأليفات رجال‌شناسى نشان مى‌دهد كه پس از عصر شيخ طوسى و نجاشى، کتاب‌هاى «معالم العلماء» و «خلاصة الاقوال» علامه حلى كمك اندكى به علم رجال امامیكردند و از آن پس، گرچه «رجال كبير» استرابادى «منهج المقال» و نيز «نقد الرجال» تفرشى نوشته شد، اما هيچ كدام به اندازه اثر اردبيلى، مرجع فقها نبودند.
اردبيلى، تأليف کتاب خود را در 19 ربيع‌الاول 1100 به پایان رسانيد. او این اثر را در مدت 25 سال تأليف كرده بود و آنگاه كه تأليف آن به پایان رسيد، شاه سليمان صفوى دستور داد تا نسخه‌اى بر اساس اصل مؤلف برای وى استنساخ شود و بعد از آنكه كاتب تصمیم به استنساخ كرد، اردبيلى جماعتى از علماى آن دوره را به حجره خود در مدرسه مبارکيه دعوت كرد و به انشاى آنان، خطبه کتاب را برنوشت. اينان شامل: علامه مجلسى، آقا جمال خوانسارى، سيد علاءالدين گلستانه، میرزا محمد رحيم عقيلى و چند تن ديگر بودند.
آثار
اردبيلى علاوه بر جامع الرواة، کتاب ديگرى نيز در رجال با عنوان «تصحيح الاسانيد» نوشته بود كه خلاصه‌اى از آن را در انتهاى کتاب جامع الرواة خود آورده است. این کتاب درباره طرق شيخ طوسى به اصحاب اصول و مصنفات است كه بر اساس مشيخه و الفهرست وى و نيز اسانيد «تهذيب الاحكام» و «الاستبصار» گردآورى شده است.[۱].
پانویس
- ↑ ر.ک: بخش فقه، علوم قرآنی و حدیث، ج7، ص483-484
منابع مقاله
بخش فقه، علوم قرآنی و حدیث، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی،چاپ دوم، 1377