۱۵٬۵۴۲
ویرایش
التعليقات علی شرح الدواني العقائد العضدية (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۱:۴۳
، ۲۸ ژانویهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - '.↵==ساختار==' به '. ==ساختار=='
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') |
جز (جایگزینی متن - '.↵==ساختار==' به '. ==ساختار==') |
||
| (۶۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR03385J1.jpg | |||
| عنوان =التعليقات علی شرح الدواني العقائد العضدية | |||
| عنوان‌های دیگر =دراسة حول کتاب التعليقات علی شرح الدواني العقائد العضدية | |||
| | |||
التعلیقات علی شرح العقائد العضدیة | التعلیقات علی شرح العقائد العضدیة | ||
| | | پدیدآوران = | ||
[[عبده، محمد]] (حاشيه نويس) | |||
[[عضدالدین ایجی، | [[عضدالدین ایجی، عبدالرحمن بن احمد]] (نویسنده) | ||
[[دوانی، محمد بن اسعد]] ( | [[دوانی، محمد بن اسعد]] (نویسنده) | ||
[[جمال‌الدین | [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین]] (حاشيه نويس) | ||
[[خسروشاهی، هادی]] (گردآورنده و مقدمه‌نویس) | [[خسروشاهی، هادی]] (گردآورنده و مقدمه‌نویس) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره = | ||
| ناشر = | |||
مکتبة الشروق الدولیة | |||
|کد کنگره | | مکان نشر =قاهره - مصر | ||
| سال نشر = 1423 ق یا 2002 م | |||
| | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE03385AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =03385 | |||
| کتابخوان همراه نور =03385 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''التعليقات علی شرح الدواني العقائد العضدية''' اثر [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين اسدآبادى]] 1217ش معروف به افغانى است كه به عنوان تعليقه بر كتاب العقائد العضديه كه [[دوانی، محمد بن اسعد|محقق دوانى]] به عنوان شرح بر كتاب العقائد العضديه اثر [[عضدالدین ایجی، عبدالرحمن بن احمد|عضدالدين ايجى]] نوشته است، صورت پذيرفته است. | |||
== | ==ساختار== | ||
در آغاز مقدمه‌ى كوتاهى به قلم استاد [[خسروشاهی، هادی|سيد هادى خسرو شاهى]] آمده است كه در آن مؤلف كتاب العقائد العضدية، به گونه مختصر چنين معرفى شده است: | |||
[[عضدالدین ایجی، عبدالرحمن بن احمد|عبدالرحمن بن احمد بن عبدالغفار، عضدالدين ايجى]] كه در سال 756 هجرى قمرى وفات يافته است و از دانشمندان بزرگ علم كلام بود و كتاب "المواقف" نيز از تأليفات او است. [[دوانی، محمد بن اسعد|جلال‌الدين دوانى]] از علماى مشهور در فلسفه و كلام اين كتاب را شرح نموده است كه از جمله مهم‌ترين كتاب‌ها در علوم ربانى، در نزد برادران مان اهل سنت، به شمار مى‌رود. | |||
سپس مقدمه‌اى از دكتر محمد عماره و در ادامه شرح كتاب العقائد العضديه و آنگاه تعليقات سيد جمال بيان گرديده است. | |||
== | ==گزارش محتوا== | ||
كتاب تعليقات، يك بار يا دو بار به نام [[عبده، محمد|شيخ محمد عبده]]، در مصر به چاپ رسيده است و تاريخ نگارش آن طورى كه در كتاب ذكر شده، سال 1292 قمرى است كه سيد، در مصر اقامت داشت و به تدريس فلسفه مشغول بود و [[عبده، محمد|شيخ محمد عبده]]، در آن تاريخ هنوز جوان بود و در الازهر درس مى‌خواند و ممكن نيست كه شاگردى در 22 سالگى، اين چنين كتاب مهم و به اين سطح علمى تألیف كند. | |||
آنچه استاد [[خسروشاهی، هادی|سيد هادى خسرو شاهى]] مى‌گويد، همان نتيجه‌اى است كه دكتور محمد عماره، دانشمند مصرى، به آن رسيده است. موصوف در مقدمه‌اى كه به نام بررسى كتاب " التعليقات على شرح العقائد العضدية" در 22 صفحه بر اين كتاب نگاشته و قبل از شروع متن به چاپ رسيده است، انتساب آن را به [[عبده، محمد|شيخ محمد عبده]]، نفى نموده و بر انتساب آن به [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين]] صحه مى‌گذارد. | |||
در | كتاب در اواخر ذوالحجه سال 1292 هجرى قمرى و اوايل سال 1876 ميلادى، پایان يافته است كه شيخ محمد عبده در آن زمان در الازهر تحصيل مى‌كرد و حتى مقالاتى كه او بعد از اين تاريخ نگاشته است، بسيار بسيط مى‌باشد. | ||
اسلوبى كه در اين كتاب به كار برده شده است، از "سجع" خالى است؛ در حالى كه [[عبده، محمد|شيخ عبده]] در اسلوب نگارش، از سجع كار مى‌گرفت، بناء نقش او دراين كتاب، صياغت نص و تبييض است. | |||
هر كسى كه اين مرحله زندگى شيخ محمد عبده را نگاشته، ادعا نه نموده است كه [[عبده، محمد|شيخ محمد عبده]]، شرح عقايد عضديه، را تدريس مى‌نموده است. | |||
از زبان [[عبده، محمد|شيخ محمد عبده]]، روايت شده است كه اين كتاب را با چند كتاب كلامى ديگر، نزد [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين]] فرا گرفته است. | |||
در تعليقات بر شرح عقايد عضديه در چند جاى، [[عبده، محمد|شيخ محمد عبده]] حاشيه نگاشته است كه خود مى‌رساند كه اين حاشيه‌هاى معدود و محدود بر تعليقات استادش، [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين]] باشد. | |||
در تعليقات شرح عقايد عضديه در تبصره بر يك نظر "[[دوانی، محمد بن اسعد|دوانى]]" شارح عقايد عضديه، آمده است كه هيج يك از حكما و متكلمان، جز او به اين نظر نيستند. | |||
بناء در آن تاريخ، در مصر جز [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين]] آگاه به فلسفه و علم كلام، ديگر كسى پيدا نمى‌شد تا با اين قاطعيت حرف بزند. | |||
كتاب | در اين كتاب اصطلاحاتى به زبان فارسی، تركى، هندى، وحتى فرانسه و انگليسى آمده است كه امكانات فهم و آشنايى آن زبان‌ها را در آن ايام، [[عبده، محمد|شيخ محمد عبده]] نداشت. | ||
استاد محمد عماره، يك سلسله دلايل ديگرى را هم ذكر مى‌كند كه ثابت مى‌سازد كتاب" التعليقات على شرح العقائد العضديه" از [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين افغانى]] است، نه از [[عبده، محمد|شيخ محمد عبده]]! | |||
استاد [[عماره، محمد|عماره]] مى‌گويد كه برخلاف نظر كسانى كه ادعا دارند، كتاب در زمان حيات [[عبده، محمد|شيخ محمد عبده]]، به چاپ رسيده است و موصوف به آن رضايت داده و انتساب آن را به خويشتن نفى نكرده است، دليل مى‌آورد كه در صفحه آخر كتاب، تاريخ چاپ آن، اواخر شعبان المعظم سال 1323 قمرى آمده است و "استاد امام" در 7 جمادى الاولى همان سال؛ يعنى تقريبا سه ماه قبل از چاپ آن كتاب، داعى اجل را لبيك گفته است و دليل ديگر اينكه در آخرين صفحه آن كتاب چنين آمده است، "العلامة الاوحد، الفهامة الامجد،، المرحوم ال[[عبده، محمد|شيخ محمد عبده]]، مفتى الديار المصريه" بناء اين كتاب در زمان حيات شيخ محمد عبده به نشر نرسيده است. زيرا او "مرحوم" خوانده شده است. | |||
از | بعد از مقدمه‌ى محققانه سيد جمال‌الدين شناس شهير مصرى، دكتور [[عماره، محمد|محمد عماره]]، كتاب "[[شرح العقائد العضديه]]" تألیف محمد بن اسعد الصديق يا [[دوانی، محمد بن اسعد|جلال‌الدين الدوانى]]، مى‌آيد و در ادامهء آن كتاب "التعليقات على شرح العقائد العضديه" تألیف [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين الحسينى الافغانى]] كه نام [[عبده، محمد|شيخ محمد عبده]]، به خاطر نقشش در تدوين اين كتاب نيز آمده است. | ||
تعليقات [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين]] شامل 222 تعليق يا حاشيه مى‌شود؛ اما همه كتاب را سيد شرح نداده است؛ يعنى كتاب دوانى كه 107 صفحه است، [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين]] 80 صفحه آن را شرح داده است و باقى را فرو گذاشته است. | |||
در | آنچه را [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين]] شرح نداده است، به مبحث‌هاى معاد روحانى مجازات و محاسبه در روز رستاخيز، صراط، مخلوق بودن بهشت و دوزخ، بهشتيان در جنت جاويدانه‌اند، مرتكب كناه كبيره جاويدان در دوزخ نمى‌ماند، شفاعت پيامبر اكرم صلى‌الله‌عليه وسلم برای مرتكبان گناهان كبيره امتش، عذاب قبر، سؤال منكر و نكير، معجزات، پيامبر صلى‌الله‌عليه وسلم، خاتم پيامبران است، پيامبران معصوم‌اند، كرامات اولیاء حق است، امام بعد از پيامبر صلى‌الله‌عليه وسلم ابوبكر صديق رضى‌الله‌عنه است، سپس عمر فاروق، عثمان ذى النورين و بعدا على رضى‌الله عنهم، معناى افضليت و اينكه اهل قبله را كافر نمى‌دانيم. | ||
استاد [[خسروشاهی، هادی|سيد هادى خسروشاهى]] در مقدمه اين مجموعه، علت اين كه چرا سيد، كتاب را تا آخر شرح نداده است، چنين مى‌گويد: | |||
در اين | «[[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين]] از استمرار در شرح، به خاطر اجتناب از خوض در مسائل خلافى، به ويژه قضيه خلافت و امامت، توقف نمود. زيرا خوض در اين مسائل برای شيخ محمد عبده و با نظر به معتقدات او، امر آسانى است و معقول نيست كه قلمش در آن حد توقف نمايد.» | ||
استاد | استاد [[خسروشاهی، هادی|سيد هادى خسرو شاهى]] گرچه اين عبارت آخر مقدمه‌اش را دليلى آورده است كه شارح اين تعليقات شيخ محمد عبده نيست، بلكه [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين]] است. اما او در اين سطور مى‌خواهد، حرف دلش را در لفافه بيان كند و صريح نمى‌گويد، اما با اندك‌ترين تعمق هر كس مى‌داند كه ا[[خسروشاهی، سید هادی|ستاد خسرو شاهى]] چه مى‌خواهد بگويد.؟! استاد [[خسروشاهی، هادی|سيد هادى خسروشاهى]] مى‌گويد يا دقيق‌تر از فحواى كلامش چنين استنباط مى‌شود كه: | ||
[[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين]] شيعه است و [[عبده، محمد|شيخ محمد عبده]] سنى. چون مباحث بعدى كتاب مورد بحث، مسأله امامت و خلافت است و [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين]] به خاطر شيعه بودن مخالف آن، نظر دارد، بناء تعليقات و يا تدريس كتاب شرح عقايد را پایان مى‌دهد! | |||
اصرار [[خسروشاهی، هادی|استاد خسرو شاهى]] برای شيعه ثابت كردن [[اسدآبادی، سید جمال‌الدین|سيد جمال‌الدين]]، به خاطر اين است كه او را ایرانى ثابت كند و وضع اين مقدمه هم به اصطلاح منطقيون، به خاطر آن نتيجه است. زيرا او مى‌داند كه سادات كنر، اهل سنتاند و آسان‌ترين طريقه برای ایرانى ساختن سيد همين مذهب عقيدتى‌اش است. | |||
استاد | |||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
در پایان كتاب سه فهرست تحت عناوين، آيات، اعلام و اماكن ذكر شده است. | |||
==منابع مقاله== | |||
# متن و مقدمه كتاب | |||
#[[:noormags:295729|مجله مكتب تشيع، خرداد 1343ق شماره 112 عنوان مقاله: درباره سيد جمال‌الدين حسینى اسد آبادى، نویسنده: سيد هادى خسروشاهى]] | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
== | |||
[[التعريف بكتاب العقائد العضدية و شراحه]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||