أربعة كتب إسماعيلية: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '↵↵' به ' '
جز (جایگزینی متن - '↵↵↵\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به ' {{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} ')
جز (جایگزینی متن - '↵↵' به ' ')
خط ۳: خط ۳:
| عنوان =أربعة کتب إسماعیلیة
| عنوان =أربعة کتب إسماعیلیة
| عنوان‌های دیگر =رساله الاسم الاعظم
| عنوان‌های دیگر =رساله الاسم الاعظم
رساله الایضاح و التبیین فی کیفیه تسلسل ولادتی الجسم و الدین
رساله الایضاح و التبیین فی کیفیه تسلسل ولادتی الجسم و الدین
رساله تحفه المرتاد و غصه الاضداد
رساله تحفه المرتاد و غصه الاضداد
مسائل فی الحقائق و اجوبتها الثلاثه عشر
مسائل فی الحقائق و اجوبتها الثلاثه عشر
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[مؤلف ناشناخته]] (نویسنده)
[[مؤلف ناشناخته]] (نویسنده)
[[اشتروتمان، رودلف]] (مصحح)
[[اشتروتمان، رودلف]] (مصحح)
[[ابن ولید، علی بن محمد]] (نویسنده)
[[ابن ولید، علی بن محمد]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
خط ۱۹: خط ۱۴:
| موضوع =
| موضوع =
اسماعیلیه - متون قدیمی تا قرن 14
اسماعیلیه - متون قدیمی تا قرن 14
کلام اسماعیلیه - متون قدیمی تا قرن 14
کلام اسماعیلیه - متون قدیمی تا قرن 14
| ناشر =  
| ناشر =  
خط ۲۵: خط ۱۹:
| مکان نشر =دمشق - سوریه
| مکان نشر =دمشق - سوریه
| سال نشر = 2006 م
| سال نشر = 2006 م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01052AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01052AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| چاپ =1
خط ۳۶: خط ۲۹:
}}
}}
{{کاربردهای دیگر|اسماعیلیان (ابهام زدایی)}}
{{کاربردهای دیگر|اسماعیلیان (ابهام زدایی)}}
'''أربعة كتب إسماعيلية''' این اثر در بیان جوهره تفکر اسماعیلی است و در چهار مقاله گردآورى شده است:
'''أربعة كتب إسماعيلية''' این اثر در بیان جوهره تفکر اسماعیلی است و در چهار مقاله گردآورى شده است:
# «مسائل في الحقايق و جواباتها»،  
# «مسائل في الحقايق و جواباتها»،  
# «رسالة الامم الاعظم» که مؤلفين آنها مجهول هستند.
# «رسالة الامم الاعظم» که مؤلفين آنها مجهول هستند.
# «تحفة المرتاد و غصة الاضداد»،  
# «تحفة المرتاد و غصة الاضداد»،  
# «رسالة الايضاح و التبين في كيفية تسلسل الجسم والدين» اثر راعى اسماعيلى [[ابن ولید، علی بن محمد|على بن محمد بن الولید]](522-611 هجرى قمرى)
# «رسالة الايضاح و التبين في كيفية تسلسل الجسم والدين» اثر راعى اسماعيلى [[ابن ولید، علی بن محمد|على بن محمد بن الولید]](522-611 هجرى قمرى)


==شاخص‌هاى انديشه اسماعيليان==
==شاخص‌هاى انديشه اسماعيليان==
اساس فرقه اسماعيليه مبتنى بر این است كه امامت، حضرت [[امام جعفر صادق(ع)]] به اسماعيل فرزند بزرگش كه قبل از پدر فوت كرده بود رسيده است كه این فرقه به نام اسماعيليه خالص معروفند.اين گروه مرگ اسماعيل را در زمان حيات پدرش انكار مى‌نمايد و مدعى شده‌اند اسماعيل نمى‌میرد تا زمانى كه حاكمیت بر زمین را در اختيار گیرد و همو امام قائم است.فرقه دوم عقيده دارند امامت پس از [[امام جعفر صادق(ع)]] به محمد بن اسماعيل رسيده است این گروه مى‌گویند:امامت آينده در زمان حيات [[امام جعفر صادق(ع)]] از آن او بود، ولى چون او قبل از پدرش درگذشت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] امامت را به محمد بن اسماعيل سپرده است.پيروان این عقيده مبارکيّه نام دارند.پس اگر بتوان برای مكتب اسماعيليه با تمام تقسيمات و انشعاباتى كه در آن رخ داده است و در سراسر جهان پراكنده‌اند انديشه‌اى محورى، ايده‌اى اصلى و مشخصه‌اى روشن كرد انديشه امامت اسماعيلى است كه از اهمیت ممتازى برخوردار است.شايد بتوان ادعا كرد كه همه تعاليم و آموزه‌ها و ابعاد فعاليت آنان را پيوندى محكم جهت‌دهى، منظم، كاربردى و معنادار كرده است.
اساس فرقه اسماعيليه مبتنى بر این است كه امامت، حضرت [[امام جعفر صادق(ع)]] به اسماعيل فرزند بزرگش كه قبل از پدر فوت كرده بود رسيده است كه این فرقه به نام اسماعيليه خالص معروفند.اين گروه مرگ اسماعيل را در زمان حيات پدرش انكار مى‌نمايد و مدعى شده‌اند اسماعيل نمى‌میرد تا زمانى كه حاكمیت بر زمین را در اختيار گیرد و همو امام قائم است.فرقه دوم عقيده دارند امامت پس از [[امام جعفر صادق(ع)]] به محمد بن اسماعيل رسيده است این گروه مى‌گویند:امامت آينده در زمان حيات [[امام جعفر صادق(ع)]] از آن او بود، ولى چون او قبل از پدرش درگذشت [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] امامت را به محمد بن اسماعيل سپرده است.پيروان این عقيده مبارکيّه نام دارند.پس اگر بتوان برای مكتب اسماعيليه با تمام تقسيمات و انشعاباتى كه در آن رخ داده است و در سراسر جهان پراكنده‌اند انديشه‌اى محورى، ايده‌اى اصلى و مشخصه‌اى روشن كرد انديشه امامت اسماعيلى است كه از اهمیت ممتازى برخوردار است.شايد بتوان ادعا كرد كه همه تعاليم و آموزه‌ها و ابعاد فعاليت آنان را پيوندى محكم جهت‌دهى، منظم، كاربردى و معنادار كرده است.
یکى از ابعاد وجودى امام از نظر اسماعيليه حتى در دورانى كه در ستر كامل به سر مى‌برد، برقرارى پيوندش با طبقات مختلف جامعه است و داعيان به مراتب گوناگون دستورها و خواسته‌هاى او را در جامعه گسترش مى‌دهند امام شأن تأویل و تفسير شريعت را بر دوش دارد.از نظر اسماعيليان عقايد و انديشه‌هاى انسه‌گانها و معارف و احكام الهى و شريعت داراى دو مرتبه است:ظاهر و باطن و از جنبه باطنى مذهب آنان بر دو پايه استوار است:
یکى از ابعاد وجودى امام از نظر اسماعيليه حتى در دورانى كه در ستر كامل به سر مى‌برد، برقرارى پيوندش با طبقات مختلف جامعه است و داعيان به مراتب گوناگون دستورها و خواسته‌هاى او را در جامعه گسترش مى‌دهند امام شأن تأویل و تفسير شريعت را بر دوش دارد.از نظر اسماعيليان عقايد و انديشه‌هاى انسه‌گانها و معارف و احكام الهى و شريعت داراى دو مرتبه است:ظاهر و باطن و از جنبه باطنى مذهب آنان بر دو پايه استوار است:
# تأویل قرآن و دين كه در بخش بعدى این را توضيح خواهيم داد.
# تأویل قرآن و دين كه در بخش بعدى این را توضيح خواهيم داد.
# معرفت حقايق و اينجاست كه گویا آيه شريفه'''«و يضع عنهم اصرهم و الاغلال الّتى كانت عليهم»'''بر او نازل شده است و امام اسماعيلى پرده از باطن شريعت برمى‌دارد.اسماعيليان آن امام را قائم خوانند كه در شريعت تصرف بسيار كند و به نظر آنان قائم داراى دو ظهور شكلى و معنوى است.
# معرفت حقايق و اينجاست كه گویا آيه شريفه'''«و يضع عنهم اصرهم و الاغلال الّتى كانت عليهم»'''بر او نازل شده است و امام اسماعيلى پرده از باطن شريعت برمى‌دارد.اسماعيليان آن امام را قائم خوانند كه در شريعت تصرف بسيار كند و به نظر آنان قائم داراى دو ظهور شكلى و معنوى است.
# از نظر اسماعيليه انتخاب امام از مردم ساخته نيست و خداوند تنها كسى است كه به وسيله پيامبر، امام را تعيين و به مردم معرفى مى‌كند.
# از نظر اسماعيليه انتخاب امام از مردم ساخته نيست و خداوند تنها كسى است كه به وسيله پيامبر، امام را تعيين و به مردم معرفى مى‌كند.
از آنجا كه واژه امامت كاربرد بسيار زيادى در بحث امامت از ديدگاه اسماعيلى دارد و در سراسر كتب، خوانندگان به آن برخورد خواهند نمود لذا به بازنمايى این اصطلاحات و نقش و كاركرد آنها مى‌پردازيم.
از آنجا كه واژه امامت كاربرد بسيار زيادى در بحث امامت از ديدگاه اسماعيلى دارد و در سراسر كتب، خوانندگان به آن برخورد خواهند نمود لذا به بازنمايى این اصطلاحات و نقش و كاركرد آنها مى‌پردازيم.
#امام مقيم:
#امام مقيم:
خط ۶۶: خط ۵۱:
#امام دوره ستر:
#امام دوره ستر:
#:امامى است كه از ديده پيروانش پنهان است، از نظر اسماعيليان با هجرت محمد بن اسماعيل از مدينه دوران ستر امامت آغاز و با استقرار خلافت فاطمى به پایان رسيده است و از آنجا كه لفظ دور مطرح شد و در كتاب كرارا خواهد آمد مورد بررسى قرار مى‌دهيم.
#:امامى است كه از ديده پيروانش پنهان است، از نظر اسماعيليان با هجرت محمد بن اسماعيل از مدينه دوران ستر امامت آغاز و با استقرار خلافت فاطمى به پایان رسيده است و از آنجا كه لفظ دور مطرح شد و در كتاب كرارا خواهد آمد مورد بررسى قرار مى‌دهيم.
اسماعيليان قديم معتقد بودند كه تاريخ بشر در هفت دوره هریک با طول زمان معينى به پایان مى‌رسد هر دوره با پيامبرى كه آورنده وحى و شريعتى دارد آغاز مى‌شود.
اسماعيليان قديم معتقد بودند كه تاريخ بشر در هفت دوره هریک با طول زمان معينى به پایان مى‌رسد هر دوره با پيامبرى كه آورنده وحى و شريعتى دارد آغاز مى‌شود.
براساس این نظريه در شش دوره تاريخ اولیه بشر شش ناطق ظهور كرده است كه اينان همان پيامبران اولو العزم، حضرت آدم(ع)، نوح(ع)، ابراهیم(ع) موسى(ع)، عيسى(ع) و حضرت محمد(ص)هستند.
براساس این نظريه در شش دوره تاريخ اولیه بشر شش ناطق ظهور كرده است كه اينان همان پيامبران اولو العزم، حضرت آدم(ع)، نوح(ع)، ابراهیم(ع) موسى(ع)، عيسى(ع) و حضرت محمد(ص)هستند.
امامان متمّم این 6 دوره عبارتند از هنيد، هود، تارخ ادّ، حزيمه و جناب ابوطالب و برای هریک از این 6 باطن نخستين یک وصى روحانى كه اساس وصايت و يا امام مستقر هست كه عبارتند از شيث، سام، اسماعيل، هارون، ايوشح، شمعون و [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]].هابيل برای دوره اوّل و اسحاق برای دوره سوم عهده‌دار نقش اساس(امام مستودع) بوده‌اند.مبدأ دوره ششم از نظر اسماعيليان با رسالت حضرت محمد(ص)آغاز مى‌شود.
امامان متمّم این 6 دوره عبارتند از هنيد، هود، تارخ ادّ، حزيمه و جناب ابوطالب و برای هریک از این 6 باطن نخستين یک وصى روحانى كه اساس وصايت و يا امام مستقر هست كه عبارتند از شيث، سام، اسماعيل، هارون، ايوشح، شمعون و [[علی بن ابی‎طالب(ع)، امام اول|حضرت على(ع)]].هابيل برای دوره اوّل و اسحاق برای دوره سوم عهده‌دار نقش اساس(امام مستودع) بوده‌اند.مبدأ دوره ششم از نظر اسماعيليان با رسالت حضرت محمد(ص)آغاز مى‌شود.
در این دوره نيز دو گروه امامان مستقر و مستودع به انجام وظيفه پرداخته‌اند، امامان مستقر كه هفت نفرند عبارتند از:امام حسین(ع)، امام على بن الحسن(ع)، امام محمد بن على(ع)، امام جعفر بن محمّد(ع)، اسماعيل بن جعفر و محمد بن اسماعيل براساس اختلاف انظار میان برخى از انشعابات اسماعيلى گاه [[امام على(ع)]]سر سلسله امامان هفت‌گانه ياد مى‌شود و در نتيجه امام حسن(ع) مستودع خواهد بود و گاه [[امام على(ع)]] اساس دوره شناخته مى‌شود و آنگاه سلسله امامان مستقر از امام حسن(ع)
در این دوره نيز دو گروه امامان مستقر و مستودع به انجام وظيفه پرداخته‌اند، امامان مستقر كه هفت نفرند عبارتند از:امام حسین(ع)، امام على بن الحسن(ع)، امام محمد بن على(ع)، امام جعفر بن محمّد(ع)، اسماعيل بن جعفر و محمد بن اسماعيل براساس اختلاف انظار میان برخى از انشعابات اسماعيلى گاه [[امام على(ع)]]سر سلسله امامان هفت‌گانه ياد مى‌شود و در نتيجه امام حسن(ع) مستودع خواهد بود و گاه [[امام على(ع)]] اساس دوره شناخته مى‌شود و آنگاه سلسله امامان مستقر از امام حسن(ع)
آغاز مى‌گردد و آنچه مسلم است در این دوره (پيامبرى حضرت محمد(ص))، محمد بن اسماعيل امام هفتم دوره، امام متمّم، اساس، صامت وصى و ناطق دوره بعدى (دور هفتم كه دور معادى آخر نامیده مى‌شود) است كه مقاله «رسالة تحفة المرتاد و غصة الاضداد» به‌طور كامل شرح این ادوار پرداخته است.
آغاز مى‌گردد و آنچه مسلم است در این دوره (پيامبرى حضرت محمد(ص))، محمد بن اسماعيل امام هفتم دوره، امام متمّم، اساس، صامت وصى و ناطق دوره بعدى (دور هفتم كه دور معادى آخر نامیده مى‌شود) است كه مقاله «رسالة تحفة المرتاد و غصة الاضداد» به‌طور كامل شرح این ادوار پرداخته است.
بعد از انديشه امامت كه انديشه‌اى محورى و شاخص در فرقه اسماعيلى بود به شاخص دوم این فرقه تأویل مى‌پردازيم.تأویل مفهومى بنيادين در انديشه اسماعيليه است و بر فرآيندى معرفتى، شهودى اطلاق مى‌شود كه ناظر به یک معرفت‌شناسى و جهان‌شناسى خاص است بر یک جمله مى‌توان گفت كه اين‌فرآيند نوعى گذر از معناهاى ظاهرى شريعت و قرآن به معناهاى باطنى آنهاست.اهمّيتى خاصى كه اسماعيليان برای باطن و حقايق مكتوم در باطن دين قائل بودند، آنان به عنوان سخن‌گویان اصلى سنّت باطنى در میان مسلمانان شناخته شدند و به باطنيّه شهرت يافتند.
بعد از انديشه امامت كه انديشه‌اى محورى و شاخص در فرقه اسماعيلى بود به شاخص دوم این فرقه تأویل مى‌پردازيم.تأویل مفهومى بنيادين در انديشه اسماعيليه است و بر فرآيندى معرفتى، شهودى اطلاق مى‌شود كه ناظر به یک معرفت‌شناسى و جهان‌شناسى خاص است بر یک جمله مى‌توان گفت كه اين‌فرآيند نوعى گذر از معناهاى ظاهرى شريعت و قرآن به معناهاى باطنى آنهاست.اهمّيتى خاصى كه اسماعيليان برای باطن و حقايق مكتوم در باطن دين قائل بودند، آنان به عنوان سخن‌گویان اصلى سنّت باطنى در میان مسلمانان شناخته شدند و به باطنيّه شهرت يافتند.
اسماعيليه از دو شيوه در تأویل قرآن استفاده مى‌كنند:
اسماعيليه از دو شيوه در تأویل قرآن استفاده مى‌كنند:
#شيوه استدلال مفهومى
#شيوه استدلال مفهومى
خط ۱۰۴: خط ۸۴:
#تأویل المؤلفة قلوبهم، فى الرقاب، الغارمین، في سبيل اللّه و ابن سبيل(در سوره توبه60/)ارض، عبادى الصالحون (انبياء105/)، جبال و شجر (نحل68/)، رق و بحر، فجر18/-بقره125/ و نور36/)، باب، داعى، ماذون و مستجيب تأویل شده است.
#تأویل المؤلفة قلوبهم، فى الرقاب، الغارمین، في سبيل اللّه و ابن سبيل(در سوره توبه60/)ارض، عبادى الصالحون (انبياء105/)، جبال و شجر (نحل68/)، رق و بحر، فجر18/-بقره125/ و نور36/)، باب، داعى، ماذون و مستجيب تأویل شده است.
#غطاء، عاد،ثمود، فرعون، فحشاء، منكر، بغى در سوره ق22/، فجر6/،9،10،11 و نحل90/ تأویل به مخالفان على(ع) شده است.
#غطاء، عاد،ثمود، فرعون، فحشاء، منكر، بغى در سوره ق22/، فجر6/،9،10،11 و نحل90/ تأویل به مخالفان على(ع) شده است.
==نمونه‌هایى از قسم دوم(تأویلات عددى)==
==نمونه‌هایى از قسم دوم(تأویلات عددى)==
#تأویل لفظ جلاله اللّه
#تأویل لفظ جلاله اللّه
خط ۱۲۱: خط ۱۰۰:
حدود عالم جسمانى (انسانى)ناطق، اساس، امام، باب و حجت كه تطبيق شده به حدود عالم روحانى عقل، نفس، جدّ، فتح، خيال حدود عالم جسمانى (غير انسانى)آسمان، زمین، معدن، نبات، حيوان كه تطبيق شده به حدود عالم روحانى عقل، نفس، جدّ، فتح، خيال.آنچه كه در بالا آمد كه اسماعيليه وجود موجودات با كلمه كن كه اراده و مشيّت الهى انعكاس يافته به وجود آمده است كه آنها قائل به ابداع هستند برخلاف فلاسفه كه وجود موجودات را از طريق فيض مى‌دانند.
حدود عالم جسمانى (انسانى)ناطق، اساس، امام، باب و حجت كه تطبيق شده به حدود عالم روحانى عقل، نفس، جدّ، فتح، خيال حدود عالم جسمانى (غير انسانى)آسمان، زمین، معدن، نبات، حيوان كه تطبيق شده به حدود عالم روحانى عقل، نفس، جدّ، فتح، خيال.آنچه كه در بالا آمد كه اسماعيليه وجود موجودات با كلمه كن كه اراده و مشيّت الهى انعكاس يافته به وجود آمده است كه آنها قائل به ابداع هستند برخلاف فلاسفه كه وجود موجودات را از طريق فيض مى‌دانند.
با پایان شاخص‌هاى انديشه اسماعيليان مقاله اوّل مسائل في الحائق و جواباتها كه مشتمل بر 179 سؤال در 13 بخش جداگانه آمده بخش اعظم سؤالات حول تأویل، امامت و ابداع است مقاله دوم رسالة الايضاح و التبيين حول بحث دور كه هفت دور و خصوصيّات آن در بحث امامت آمد از دوره كشف و ستر و تطبيق اينها بر هفت مرحله در خلقت انسان و این دو عالم دليل بر قدرت الهى است.مقاله سوم تحفة المرتاد و غصّة الاضداد حول بحث ادوار است كهگانه منظور پيامبران اولو العزم و برای هركدام از اينها 6 امام متمّ و 6 اساس، صامت و امام مستقر و دوره ششم كه دوره‌حضرت محمد(ص) است نيز دو گروه امامان مستقر و مستودع به انجام وظيفه پرداخته‌اند تفصيلات خواهد آمد و یکى هم بحث از آنها ذكر شد.
با پایان شاخص‌هاى انديشه اسماعيليان مقاله اوّل مسائل في الحائق و جواباتها كه مشتمل بر 179 سؤال در 13 بخش جداگانه آمده بخش اعظم سؤالات حول تأویل، امامت و ابداع است مقاله دوم رسالة الايضاح و التبيين حول بحث دور كه هفت دور و خصوصيّات آن در بحث امامت آمد از دوره كشف و ستر و تطبيق اينها بر هفت مرحله در خلقت انسان و این دو عالم دليل بر قدرت الهى است.مقاله سوم تحفة المرتاد و غصّة الاضداد حول بحث ادوار است كهگانه منظور پيامبران اولو العزم و برای هركدام از اينها 6 امام متمّ و 6 اساس، صامت و امام مستقر و دوره ششم كه دوره‌حضرت محمد(ص) است نيز دو گروه امامان مستقر و مستودع به انجام وظيفه پرداخته‌اند تفصيلات خواهد آمد و یکى هم بحث از آنها ذكر شد.
==نسخه‌شناسى==
==نسخه‌شناسى==
كتاب حاضر اربعة كتب اسماعيلية به زبان عربى و از نسخ خطى در كتابخانه امبر و سيانه میلانو أفست شده و تصحيح آن به دست زودولف شتروتمان صورت گرفته است با عنوان چاپ اول در سال 2006 توسط انتشارات تدوین دمشق چاپ و به بازار عرضه گرديده است.
كتاب حاضر اربعة كتب اسماعيلية به زبان عربى و از نسخ خطى در كتابخانه امبر و سيانه میلانو أفست شده و تصحيح آن به دست زودولف شتروتمان صورت گرفته است با عنوان چاپ اول در سال 2006 توسط انتشارات تدوین دمشق چاپ و به بازار عرضه گرديده است.


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
خط ۱۳۴: خط ۱۰۹:
#دايرة المعارف بزرگ اسلامى، ج 81؟؟؟،9، مركز دايرة المعارف بزرگ اسلامى، چاپ اول،1372
#دايرة المعارف بزرگ اسلامى، ج 81؟؟؟،9، مركز دايرة المعارف بزرگ اسلامى، چاپ اول،1372
#تاريخ و عقايد اسماعيليه، ترجمه فريدون بدره‌اى، نشر فروزان روز، تهران، چاپ اول،1378
#تاريخ و عقايد اسماعيليه، ترجمه فريدون بدره‌اى، نشر فروزان روز، تهران، چاپ اول،1378
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
[[اسماعيليان در تاريخ]]
[[اسماعيليان در تاريخ]]
[[اسماعیلیه از گذشته تا حال]]
[[اسماعیلیه از گذشته تا حال]]
[[تاريخ الدعوة الإسماعيلية]]
[[تاريخ الدعوة الإسماعيلية]]
[[تاریخ اسماعیلیه]]
[[تاریخ اسماعیلیه]]
[[تاریخ و اندیشه های اسماعیلی در سده های میانه]]
[[تاریخ و اندیشه های اسماعیلی در سده های میانه]]
[[تاريخ الخلفاء الفاطميين بالغرب القسم الخاص من كتاب عيون الأخبار]]
[[تاريخ الخلفاء الفاطميين بالغرب القسم الخاص من كتاب عيون الأخبار]]
[[اتعاظ الحنفا بأخبار الأئمة الفاطميين الخلفا]]
[[اتعاظ الحنفا بأخبار الأئمة الفاطميين الخلفا]]
[[فاطمیان در مصر]]
[[فاطمیان در مصر]]
[[تاريخ الدولة الفاطمي]]
[[تاريخ الدولة الفاطمي]]
[[تاریخ الدولة الفاطمیة]]
[[تاریخ الدولة الفاطمیة]]
[[پژوهشی در یکی از امپراتوریهای اسلامی : تاریخ فاطمیان و منابع آن]]
[[پژوهشی در یکی از امپراتوریهای اسلامی : تاریخ فاطمیان و منابع آن]]
[[تاریخ اسماعیلیان قهستان]]
[[تاریخ اسماعیلیان قهستان]]
[[تاریخ و عقاید اسماعیلیه]]
[[تاریخ و عقاید اسماعیلیه]]
[[تاریخ اسماعیلیان در ایران در سده‌های 5 - 7 هجری]]
[[تاریخ اسماعیلیان در ایران در سده‌های 5 - 7 هجری]]
[[زمینه‌های پیدایش خلافت فاطمیان]]
[[زمینه‌های پیدایش خلافت فاطمیان]]
[[التشيع المصري الفاطمي: اشعاع حي و حضاري: مئتان و عشر سنوات من الإبداع الانساني]]
[[التشيع المصري الفاطمي: اشعاع حي و حضاري: مئتان و عشر سنوات من الإبداع الانساني]]
[[تاریخ فاطمیان]]
[[تاریخ فاطمیان]]
[[فاطمیان و سنتهای تعلیمی و علمی آنان]]
[[فاطمیان و سنتهای تعلیمی و علمی آنان]]
[[بنیادهای کیش اسماعیلیان]]
[[بنیادهای کیش اسماعیلیان]]
[[اسماعیلیون و مغول و خواجه نصیرالدین طوسی]]
[[اسماعیلیون و مغول و خواجه نصیرالدین طوسی]]
[[خوان الإخوان]]
[[خوان الإخوان]]
[[فضائح الباطنية]]
[[فضائح الباطنية]]
[[عيد الغدير في عهد الفاطميين]]
[[عيد الغدير في عهد الفاطميين]]
[[الشيعة في موكب التاريخ]]
[[الشيعة في موكب التاريخ]]
[[تاریخ شیعه و فرقه‌های اسلام تا قرن چهارم]]
[[تاریخ شیعه و فرقه‌های اسلام تا قرن چهارم]]
[[فرهنگ فرق اسلامی]]
[[فرهنگ فرق اسلامی]]
[[فرق الشيعة]]
[[فرق الشيعة]]
   
   
خط ۲۰۱: خط ۱۴۸:
   
   
[[رده:اسماعیلیه]]
[[رده:اسماعیلیه]]


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]