تحفة العالم در اوصاف و اخبار شاه سلطان حسین: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ،' به '،'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[موسوی فندرسکی، ابوطالب بن میرزابیک]] (نویسنده)
[[موسوی فندرسکی، سید ابوطالب]] (نویسنده)


[[جعفریان، رسول]] (به کوشش)
[[جعفریان، رسول]] (به کوشش)
خط ۲۵: خط ۲۵:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =7772
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11805
| کتابخوان همراه نور =11805
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''تحفة العالم در اوصاف و اخبار شاه سلطان حسین'''، تألیف [[موسوی فندرسکی، سید ابوطالب|میرزا ابوطالب فندرسکی]]، اثرى است به زبان فارسی درباره اوصاف و احوال شاه سلطان حسین صفوى در دو سال نخست سلطنت او.


'''تحفة العالم در اوصاف و اخبار شاه سلطان حسین''' اثرى است به زبان فارسی درباره اوصاف و احوال شاه سلطان حسین صفوى در دو سال نخست سلطنت او.
هدف مؤلف از نگارش اين كتاب معرفى شخصيت شاه سلطان حسین و ويژگى‌ها و خصلتهاى اوست، آن هم نه از روى اغراق‌هاى منشيانه و چاپلوسه‌گانه، بلكه با اين باور كه صفات پادشاهى كه بر تخت كهن ایران تكيه زده، صفاتى است كه هيچ پادشاهى در جهان ندارد و به همين دليل اين صفات متفرد و ممتاز بوده و به واسطه آن بر جميع پادشاهان عالم برترى دارد. نام آن را تحفة العالم گذارده است.
 
هدف مؤلف از نگارش اين كتاب معرفى شخصيت شاه سلطان حسین و ويژگى‌ها و خصلتهاى اوست، آن هم نه از روى اغراق‌هاى منشيانه و چاپلوسانه، بلكه با اين باور كه صفات پادشاهى كه بر تخت كهن ایران تكيه زده، صفاتى است كه هيچ پادشاهى در جهان ندارد و به همين دليل اين صفات متفرد و ممتاز بوده و به واسطه آن بر جميع پادشاهان عالم برترى دارد. نام آن را تحفة العالم گذارده است.


اين رساله در اوايل جلوس شاه سلطان حسین بر مسند سلطنت نگاشته شده است. شاه سليمان در روزهاى پايانى سال 1105ق. درگذشت و فرزندش شاه سلطان حسین در آغاز روزهاى سال 1106ق. بر تخت سلطنت جلوس كرد. فندرسكى در اين كتاب به چهار تاريخ اشاره مى‌كند كه نشان مى‌دهد، فصل‌هاى كتاب را در يك فاصله زمانى نزدیک به يك سال و نيم نوشته است. بنابراین كتاب در سال‌هاى 1106 يا 1107ق. نگاشته شده است.
اين رساله در اوايل جلوس شاه سلطان حسین بر مسند سلطنت نگاشته شده است. شاه سليمان در روزهاى پايانى سال 1105ق. درگذشت و فرزندش شاه سلطان حسین در آغاز روزهاى سال 1106ق. بر تخت سلطنت جلوس كرد. فندرسكى در اين كتاب به چهار تاريخ اشاره مى‌كند كه نشان مى‌دهد، فصل‌هاى كتاب را در يك فاصله زمانى نزدیک به يك سال و نيم نوشته است. بنابراین كتاب در سال‌هاى 1106 يا 1107ق. نگاشته شده است.
خط ۴۷: خط ۴۷:
اشاره شد كه هدف اصلى نویسنده آن است تا ويژگى‌هاى شاه سلطان حسین را بيان كند. مى‌دانيم كه شاه مذكور در منابع متاخر عصر صفوى، به شاهى ضعيف‌النفس شهرت يافته و از آنجايى كه اين سلسله در زمان وى و با سلطنت او سقوط كرد، اين خصلت به نام وى ثبت شده است. مجموع آنچه در تحفة العالم آمده نشان از آن دارد كه شاه، سلطنت را از آن تند و تيزى دوران پيش از خود تبديل به نوعى اقتدار سست و آرام كرد. به طورى كه بسيارى مخالفان بيرونى را نسبت به اين دولت و كشور جسور ساخت. صد البته كه اين ويژگى نوعى ويژگى رفتارى و درونى براى شاهى بود كه در حرمسرا بزرگ شده و بعد از بيرون آمدن نيز تغيير چندانى در رفتارهاى سياسى و اجتماعى خود نداد. با اين حال، شاه سلطان حسین شخصا مردى متدين بود و اين رفتار او كه به نوعى جبلّى و ذاتى و مربوط به تربيتش بود، ربطى به تدين وى نداشت. رفتار شريعت‌گرايانه او را در رعايت ظواهر شرعى در جامعه، فندرسكى به تفصيل در صفت اول و بعد از آن شرح داده است.
اشاره شد كه هدف اصلى نویسنده آن است تا ويژگى‌هاى شاه سلطان حسین را بيان كند. مى‌دانيم كه شاه مذكور در منابع متاخر عصر صفوى، به شاهى ضعيف‌النفس شهرت يافته و از آنجايى كه اين سلسله در زمان وى و با سلطنت او سقوط كرد، اين خصلت به نام وى ثبت شده است. مجموع آنچه در تحفة العالم آمده نشان از آن دارد كه شاه، سلطنت را از آن تند و تيزى دوران پيش از خود تبديل به نوعى اقتدار سست و آرام كرد. به طورى كه بسيارى مخالفان بيرونى را نسبت به اين دولت و كشور جسور ساخت. صد البته كه اين ويژگى نوعى ويژگى رفتارى و درونى براى شاهى بود كه در حرمسرا بزرگ شده و بعد از بيرون آمدن نيز تغيير چندانى در رفتارهاى سياسى و اجتماعى خود نداد. با اين حال، شاه سلطان حسین شخصا مردى متدين بود و اين رفتار او كه به نوعى جبلّى و ذاتى و مربوط به تربيتش بود، ربطى به تدين وى نداشت. رفتار شريعت‌گرايانه او را در رعايت ظواهر شرعى در جامعه، فندرسكى به تفصيل در صفت اول و بعد از آن شرح داده است.


نگاه فندرسكى به شاه مثبت است و تلاش كرده تا با زبان ادب و در بهترين شكل آن، ويژگى‌هاى او را بيان كرده و براى هر يك مثال‌هايى بزند و مطالبش را در قالب عباراتى مسجّع با تركيبى از نثر و نظم عرضه كند.
نگاه فندرسكى به شاه مثبت است و تلاش كرده تا با زبان ادب و در بهترين شكل آن، ويژگى‌هاى او را بيان كرده و براى هر يك مثال‌هایى بزند و مطالبش را در قالب عباراتى مسجّع با تركيبى از نثر و نظم عرضه كند.


اين صفات عبارتند از:
اين صفات عبارتند از:
خط ۷۰: خط ۷۰:


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
كتاب مشتمل بر پاورقى‌هايى به قلم مصحح و فهرست راهنما مى‌باشد.
كتاب مشتمل بر پاورقى‌هایى به قلم مصحح و فهرست راهنما مى‌باشد.


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
خط ۷۷: خط ۷۷:
# سايت كتاب نيوز.
# سايت كتاب نيوز.
# سايت كتابخانه تخصصى تاريخ اسلام و ایران.
# سايت كتابخانه تخصصى تاريخ اسلام و ایران.
 
==وابسته‌ها==
 
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: تاریخ]]
[[رده: تاریخ]]
[[رده: تاریخ ایران]]
[[رده: تاریخ ایران]]