التحفة الناصرية: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - '==منابع مقاله== ' به '==منابع مقاله== ')
    جز (جایگزینی متن - 'مقدمه نويس' به 'مقدمه‌نويس')
     
    (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۴: خط ۴:
    | عنوان‌های دیگر =کتاب التحفه الناصریه
    | عنوان‌های دیگر =کتاب التحفه الناصریه
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =  
    [[نائيني اصفهانی، ابوالقاسم بن محمد جعفر]] (نويسنده)
    [[نائینی اصفهانی، ابوالقاسم]] (نویسنده)


    [[اصفهانی، محمدمهدی]] (مقدمه نويس)
    [[اصفهانی، محمدمهدی]] (مقدمه‌نويس)
    | زبان =عربی
    | زبان =عربی
    | کد کنگره =‏RIS‎‏ ‎‏779‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏2‎‏ت‎‏3‎‏
    | کد کنگره =‏RIS‎‏ ‎‏779‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏2‎‏ت‎‏3‎‏
    خط ۱۲: خط ۱۲:
    پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
    پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
    | ناشر =  
    | ناشر =  
    دانشگاه علوم پزشکی ايران، موسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل
    دانشگاه علوم پزشکی ایران، مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل
    | مکان نشر =تهران - ایران
    | مکان نشر =تهران - ایران
    | سال نشر = 1387 ش  
    | سال نشر = 1387 ش  
    خط ۱۸: خط ۱۸:
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12479AUTOMATIONCODE
    | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12479AUTOMATIONCODE
    | چاپ =1
    | چاپ =1
    | تعداد جلد =1
    | تعداد جلد =1
    | کتابخانۀ دیجیتال نور =12479
    | کتابخوان همراه نور =12479
    | کد پدیدآور =
    | کد پدیدآور =
    | پس از =
    | پس از =
    | پیش از =
    | پیش از =
    }}
    }}
    '''التحفة الناصرية''' تألیف حكيم ابوالقاسم نائينى اصفهانى، از جمله نگاشته‌هاى طبى مختصرى است كه مؤلف آن را در شرح قانونچه تأليف محمود [[چغمینی، محمود بن محمد|چغمينى]] به رشته تحرير درآورده است. مؤلف اين اثر را در سال 1276ق به رشته تحرير در آورده است. (التحفة الناصرية، ص398) و همان‌گونه كه خود گفته است آن را به ناصر‌الدين شاه قاجار هديه نموده است. (همان، ص5).
    '''التحفة الناصرية''' تألیف [[نائینی اصفهانی، ابوالقاسم|حكيم ابوالقاسم نائينى اصفهانى]]، از جمله نگاشته‌هاى طبى مختصرى است كه مؤلف آن را در شرح قانونچه تأليف محمود [[چغمینی، محمود بن محمد|چغمينى]] به رشته تحرير درآورده است. مؤلف اين اثر را در سال 1276ق به رشته تحرير در آورده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35652/1/398 التحفة الناصرية، ص398]</ref> و همان‌گونه كه خود گفته است آن را به ناصر‌الدين شاه قاجار هديه نموده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/35652/1/5 همان، ص5]</ref>


    ==ساختار==
    ==ساختار==
    از آنجا كه اين اثر شرح كتاب قانونچه است ساختار آن هم همانند كتاب قانونچه مشتمل بر ده مقاله است و هر مقاله در چندين فصل طبقه‌بندى شده است؛ البته كتاب التحفة الناصرية شرح نه مقاله اول است و سخنى از مقاله دهم و شرح آن به ميان نيامده است، حتى مؤلف اشاره‌اى هم نكرده كه چرا از شرح اين قسمت از كتاب صرف‌نظر كرده است.
    از آنجا كه اين اثر شرح كتاب قانونچه است ساختار آن هم همانند كتاب قانونچه مشتمل بر ده مقاله است و هر مقاله در چندين فصل طبقه‌بندى شده است؛ البته كتاب التحفة الناصرية شرح نه مقاله اول است و سخنى از مقاله دهم و شرح آن به ميان نيامده است، حتى مؤلف اشاره‌اى هم نكرده كه چرا از شرح اين قسمت از كتاب صرف‌نظر كرده است.


    به هر حال اين اثر شرحى عربى و آميخته با متن است و مؤلف سعى كرده است با استفاده از منابع مهم طبى و نگاشته اطباى مشهور اين كتاب را شرح كند. مؤلف در اين اثر از قانون [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، شرح قانون حكيم على گيلانى، اشارات ابن‌سينا، شرح قانون قطب‌الدين شيرازى، شرح تجريد [[قوشچی، علی بن محمد|قوشجى]]، صحاح اللغه جوهرى، شرح قانون آملى، شرح كازرونى بر الموجز، كامل الصناعة اهوازى، كتاب المائة مسيحى و منابع متعدد ديگرى سود جسته است.
    به هر حال اين اثر شرحى عربى و آميخته با متن است و مؤلف سعى كرده است با استفاده از منابع مهم طبى و نگاشته اطباى مشهور اين كتاب را شرح كند. مؤلف در اين اثر از [[القانون فى الطب|قانون]] [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، شرح قانون حكيم على گیلانى، [[الإشارات و التنبيهات|اشارات]] [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، شرح قانون قطب‌الدين شيرازى، شرح تجريد [[قوشچی، علی بن محمد|قوشجى]]، صحاح اللغه جوهرى، شرح قانون آملى، شرح كازرونى بر الموجز، كامل الصناعة اهوازى، كتاب المائة مسيحى و منابع متعدد ديگرى سود جسته است.


    ==گزارش محتوا==
    ==گزارش محتوا==
    در مقدمه مختصر اين كتاب كه به قلم آقاى دكتر [[اصفهانی، محمدمهدی|محمد مهدى اصفهانى]] نگاشته شده آمده است: «اين اثر اصولاً شرح قانونچه نيست، بلكه همانگونه كه مؤلف در مقدمه كتاب آورده اثرى است برگرفته از آثار علماء متقدم و دربردارنده برخى از تجارب حكماى متأخر.»
    در مقدمه مختصر اين كتاب كه به قلم آقاى دكتر [[اصفهانی، محمدمهدی|محمد مهدى اصفهانى]] نگاشته شده آمده است: «اين اثر اصولاً شرح قانونچه نيست، بلكه همانگونه كه مؤلف در مقدمه كتاب آورده اثرى است برگرفته از آثار علماء متقدم و دربردارنده برخى از تجارب حكماى متأخر.»


    خط ۴۳: خط ۴۱:
    قانونچه، نگاشته محمود [[چغمینی، محمود بن محمد|چغمينى]] يكى از مهم‌ترين و مشهورترين كتب درسى طب سنتى است كه در محافل درسى تدريس و تدرّس مى‌شده از اين‌رو شروح بسيارى بر آن نگاشته شده است كه كتاب حاضر از آن جمله است.
    قانونچه، نگاشته محمود [[چغمینی، محمود بن محمد|چغمينى]] يكى از مهم‌ترين و مشهورترين كتب درسى طب سنتى است كه در محافل درسى تدريس و تدرّس مى‌شده از اين‌رو شروح بسيارى بر آن نگاشته شده است كه كتاب حاضر از آن جمله است.


    شايد نتوان اين شرح را همانند مفرح‌القلوب حكيم اكبر ارزانى از شروح معتبر و مهم قانونچه دانست، ولى چند شاخصه مى‌توان براى اين اثر ذكر كرد:
    شايد نتوان اين شرح را همانند مفرح‌القلوب حكيم اكبر ارزانى از شروح معتبر و مهم قانونچه دانست، ولى چند شاخصه مى‌توان برای اين اثر ذكر كرد:
     
    1. اين شرح، شرحى نسبتاً مختصر است.
     
    2. على‌رغم اختصار آن، اين شرح شرحى علمى است يعنى مؤلف سعى كرده مبانى و كليات طب را در قالب شرح قانونچه به رشته تحرير درآورد.


    3. مؤلف در نگارش اين شرح از اقوال اطباء و كتب فراوانى استفاده نموده است و از اين‌رو مى‌تواند براى آشنايى با كلمات پزشکان نامدار مورد استفاده قرار گيرد.
    # اين شرح، شرحى نسبتاً مختصر است.
    # على‌رغم اختصار آن، اين شرح شرحى علمى است يعنى مؤلف سعى كرده مبانى و كليات طب را در قالب شرح قانونچه به رشته تحرير درآورد.
    # مؤلف در نگارش اين شرح از اقوال اطباء و كتب فراوانى استفاده نموده است و از اين‌رو مى‌تواند برای آشنايى با كلمات پزشکان نامدار مورد استفاده قرار گیرد.


    مقالات عناوين به ترتيب با عناوين امور طبیعیه، علم تشريح، احوال بدن انسان (سلامت و بيمارى)، نبض و تفسير آن، تدبير تندرستان و بيماران، بيمارى‌هاى سر، بيمارى‌هاى سينه، كبد و اندامهاى درون قفسه سينه، بيمارى‌هاى بقيه اعضاء، بيمارى‌هاى كه تمام بدن را درگير مى‌كند (مثل تب‌ها) يا اختصاص به عضو خاصى ندارد (مثل بثور)، بيان شده است.
    مقالات عناوين به ترتيب با عناوين امور طبیعیه، علم تشريح، احوال بدن انسان (سلامت و بيمارى)، نبض و تفسير آن، تدبير تندرستان و بيماران، بيمارى‌هاى سر، بيمارى‌هاى سينه، كبد و اندامهاى درون قفسه سينه، بيمارى‌هاى بقيه اعضاء، بيمارى‌هاى كه تمام بدن را درگیر مى‌كند (مثل تب‌ها) يا اختصاص به عضو خاصى ندارد (مثل بثور)، بيان شده است.


    ==وضعيت كتاب==
    ==وضعيت كتاب==
    نسخه خطى كتاب كه در كتابخانه مروى تهران نگه‌دارى مى‌شده توسط مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکى، طب اسلامى و مكمل دانشگاه علوم پزشکى ایران منتشر شده است.


    كتاب فاقد پاورقى و فهرست است و تنها در ابتداى اين اثر مقدمه‌اى مختصر پيرامون محتواى كتاب به قلم آقاى دكتر [[اصفهانی، محمدمهدی|محمد مهدى اصفهانى]] به رشته تحرير در آمده است.


    نسخه خطى كتاب كه در كتابخانه مروى تهران نگه‌دارى مى‌شده توسط موسسه مطالعات تاريخ پزشکى، طب اسلامى و مكمل دانشگاه علوم پزشکى ايران منتشر شده است.
    ==پانویس==
    <references/>


    كتاب فاقد پاورقى و فهرست است و تنها در ابتداى اين اثر مقدمه‌اى مختصر پيرامون محتواى كتاب به قلم آقاى دكتر [[اصفهانی، محمدمهدی|محمد مهدى اصفهانى]] به رشته تحرير در آمده است.


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
    مقدمه و متن كتاب
    مقدمه و متن كتاب
    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۴:۰۴

    التحفة الناصریة
    التحفة الناصرية
    پدیدآوراننائینی اصفهانی، ابوالقاسم (نویسنده) اصفهانی، محمدمهدی (مقدمه‌نويس)
    عنوان‌های دیگرکتاب التحفه الناصریه
    ناشردانشگاه علوم پزشکی ایران، مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکی، طب اسلامی و مکمل
    مکان نشرتهران - ایران
    سال نشر1387 ش
    چاپ1
    موضوعپزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    ‏RIS‎‏ ‎‏779‎‏ ‎‏/‎‏ن‎‏2‎‏ت‎‏3‎‏
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    التحفة الناصرية تألیف حكيم ابوالقاسم نائينى اصفهانى، از جمله نگاشته‌هاى طبى مختصرى است كه مؤلف آن را در شرح قانونچه تأليف محمود چغمينى به رشته تحرير درآورده است. مؤلف اين اثر را در سال 1276ق به رشته تحرير در آورده است.[۱] و همان‌گونه كه خود گفته است آن را به ناصر‌الدين شاه قاجار هديه نموده است.[۲]

    ساختار

    از آنجا كه اين اثر شرح كتاب قانونچه است ساختار آن هم همانند كتاب قانونچه مشتمل بر ده مقاله است و هر مقاله در چندين فصل طبقه‌بندى شده است؛ البته كتاب التحفة الناصرية شرح نه مقاله اول است و سخنى از مقاله دهم و شرح آن به ميان نيامده است، حتى مؤلف اشاره‌اى هم نكرده كه چرا از شرح اين قسمت از كتاب صرف‌نظر كرده است.

    به هر حال اين اثر شرحى عربى و آميخته با متن است و مؤلف سعى كرده است با استفاده از منابع مهم طبى و نگاشته اطباى مشهور اين كتاب را شرح كند. مؤلف در اين اثر از قانون ابن سينا، شرح قانون حكيم على گیلانى، اشارات ابن سينا، شرح قانون قطب‌الدين شيرازى، شرح تجريد قوشجى، صحاح اللغه جوهرى، شرح قانون آملى، شرح كازرونى بر الموجز، كامل الصناعة اهوازى، كتاب المائة مسيحى و منابع متعدد ديگرى سود جسته است.

    گزارش محتوا

    در مقدمه مختصر اين كتاب كه به قلم آقاى دكتر محمد مهدى اصفهانى نگاشته شده آمده است: «اين اثر اصولاً شرح قانونچه نيست، بلكه همانگونه كه مؤلف در مقدمه كتاب آورده اثرى است برگرفته از آثار علماء متقدم و دربردارنده برخى از تجارب حكماى متأخر.»

    ولى آنچه مدعاى ما را تائيد مى‌كند و نشان مى‌دهد كه اين اثر نه تأليف مستقل بلكه شرح كتابى مختصر از كتب طبى است دو مطلب است:

    اولاً مؤلف در مقدمه خود تصريح مى‌كند كه اين اثر شرح رساله‌اى است در طب و البته از آنجا كه اين شرح، شرحى مزجى و آميخته با متن است، متن و شرح چندان از هم متمايز نيست. ثانياً عباراتى را كه مؤلف شرح نموده عيناً عبارات كتاب قانونچه است.

    قانونچه، نگاشته محمود چغمينى يكى از مهم‌ترين و مشهورترين كتب درسى طب سنتى است كه در محافل درسى تدريس و تدرّس مى‌شده از اين‌رو شروح بسيارى بر آن نگاشته شده است كه كتاب حاضر از آن جمله است.

    شايد نتوان اين شرح را همانند مفرح‌القلوب حكيم اكبر ارزانى از شروح معتبر و مهم قانونچه دانست، ولى چند شاخصه مى‌توان برای اين اثر ذكر كرد:

    1. اين شرح، شرحى نسبتاً مختصر است.
    2. على‌رغم اختصار آن، اين شرح شرحى علمى است يعنى مؤلف سعى كرده مبانى و كليات طب را در قالب شرح قانونچه به رشته تحرير درآورد.
    3. مؤلف در نگارش اين شرح از اقوال اطباء و كتب فراوانى استفاده نموده است و از اين‌رو مى‌تواند برای آشنايى با كلمات پزشکان نامدار مورد استفاده قرار گیرد.

    مقالات عناوين به ترتيب با عناوين امور طبیعیه، علم تشريح، احوال بدن انسان (سلامت و بيمارى)، نبض و تفسير آن، تدبير تندرستان و بيماران، بيمارى‌هاى سر، بيمارى‌هاى سينه، كبد و اندامهاى درون قفسه سينه، بيمارى‌هاى بقيه اعضاء، بيمارى‌هاى كه تمام بدن را درگیر مى‌كند (مثل تب‌ها) يا اختصاص به عضو خاصى ندارد (مثل بثور)، بيان شده است.

    وضعيت كتاب

    نسخه خطى كتاب كه در كتابخانه مروى تهران نگه‌دارى مى‌شده توسط مؤسسه مطالعات تاريخ پزشکى، طب اسلامى و مكمل دانشگاه علوم پزشکى ایران منتشر شده است.

    كتاب فاقد پاورقى و فهرست است و تنها در ابتداى اين اثر مقدمه‌اى مختصر پيرامون محتواى كتاب به قلم آقاى دكتر محمد مهدى اصفهانى به رشته تحرير در آمده است.

    پانویس


    منابع مقاله

    مقدمه و متن كتاب

    وابسته‌ها