یوسی، حسن بن مسعود

یوسی، حسن بن مسعود

ابوعلی حسن بن مسعود یوسی (۱۰۴۰-1102ق)، معروف به نورالدین یوسی، نویسنده، فقیه مالکی، ادیب و صوفی مراکشی.

ولادت

نورالدین حسن بن مسعود بن محمد یوسی، در سال 1040ق برابر با 1631م در یکی از روستاهای جبل ملویه در قبیله آیت یوسی در شمال فاس به دنیا آمد.

تحصیلات

طبق عادت بچه‌های مراکش پدرش او را برای حفظ قرآن به مکتب فرستاد، اما کم‌رویی شدید، او را از شرکت در مجالس حفظ بازداشت، تا اینکه مادرش را از دست داد. این مسئله گرچه سبب اندوه و ناراحتی بسیار او گردید، اما عاملی برای گشایش قلبش برای تعلیم علم و حفظ قرآن شد. استادش ابواسحاق بن یوسف حداد، او را به آموختن کتاب‌های مواعظ و اخبار صالحین راهنمایی کرد و او را با کتاب‌های بحر الدموع و المورد العذب ابن جوزی آشنا ساخت. دهه دوم زندگی او هنوز تمام نشده به سفر و گشت‌وگذار علمی در نزد هریک از علمای سوس، سجلماسه، مراکش، دکاله، درعه به‌همراهی استادش ابواسحاق حداد پرداخت. زمانی که به زاویه دِلائیّه پیوست، از علمای بزرگ آن مانند احمد بن عمران فاسی، محمد بن ابوبکر دلایی و دیگران علم آموخت. سپس در سال 1079ق به فاس آمد تا در مسجد القرویین و سپس در مدرسه المصباحیه به تدریس پرداخت و تا حدود سال 1084ق از شهر فاس خارج نشد و مشهور گردید؛ تا جایی که عبدالله بن محمد عیاشی (صاحب کتاب الرحلة العیاشية) درباره ایشان می‌گوید: هرکس دلتنگ دیدار حسن بصری است، حسن یوسی را همراهی کند تا او را کفایت نماید.

وفات

وی در سال 1102ق به سفر حج رفت و با علما و بزرگان آن سامان ملاقات کرد. سپس به مراکش بازگشت و در قبیله خود بنی‌یوس درگذشت و در تمَزَزَیت در مزدغه به خاک سپرده شد.

آثار

1. محاضرات اليوسي؛
2. زهر الأكم في الأمثال و الحكم؛
3. حاشية على الكبرى للسنوسي؛
4. نفائس الدرر في حواشي شرح «المختصر»؛
5. القصيدة الدالية؛
6. نيل الأماني من شرح التهاني؛
7. دیوان شعر؛
8. تذكرة الغافل؛

و....

منابع مقاله

1. المكتبة الشاملة:

https://shamela.ws/author/452

1. زرکلی، خیرالدین، «الأعلام»، ج2، لبنان - ‌بیروت، دارالعلم للملايين، 1989م:

https://ar.wikinoor.ir/wiki/%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%8A

1. الموسوعة العربية:

http://arab-ency.com.sy/ency/details/8717/22

1. پایگاه مداد:

https://midad.com/scholar/43241/%D8%A7%D9%84%D8%AD%D8%B3%D9%86-%D8%A7%D9%84%D9%8A%D9%88%D8%B3%D9%8A

وابسته‌ها

زهر الأكم في الأمثال و الحكم

رسائل أبي علي الحسن بن مسعود اليوسي

البدور اللوامع فی شرح جمع الجوامع فی اصول الفقه

فهرسة اليوسي

نيل الأماني في شرح التهاني علي قصیدته الدالیة في مدح شیخه الغوث الکبیر أبي عبدالله محمد بن ناصر الدرعي

التراث العقدي في مسألة العلم النبوي عند العلماء من منتصف القرن العاشر إلی منتصف القرن الثالث عشر للهجرة