الحاوی الکبیر في فقه مذهب الإمام الشافعي

الحاوی الکبیر في فقه مذهب الإمام الشافعي رضي الله عنه و هو شرح مختصر المزني
پدیدآوران	ماوردی، علی بن محمد (نويسنده) معوض، علی محمد (محقق)
ناشر	دار الکتب العلمية
مکان نشر	لبنان - بیروت
سال نشر	1414ق - 1994م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	18
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الحاوی الکبیر فی فقه مذهب الإمام شافعی، نوشته ابوالحسن علی بن محمد بن حبیب ماوردی بصری(450-364ق) از کتاب‌های شاخص، مهم و مشهور در فقه شافعی و شرحی بر کتاب مختصر از ابراهیم بن اسماعیل بن یحیی مزنی(متوفای 264ق) است. الحاوی موسوعه‌ای فقهی به شمار می‌آید که دیدگاه‌های بسیاری از عالمان مذهب شافعی و دیگران را دربرداشته و به سان مختصر از باب «طهارت» آغاز شده و به «امّهات الأولاد» پایان می‌یابد.

این اثر با پژوهش و پاورقی علی‌محمد معوض و عادل احمد عبدالموجود و با مقدمه‌ای مفصل و آوردن کتاب «الظاهر فی غریب الفاظ الشافعی». ‏و تقریظ محمدبکر اسماعیل و عبدالفتاح ابوسنه تدوین شده است. محققان کار گسترده‌ای را از شرح واژه‌ها، نمایاندن سندها و ترجمۀ رجال احادیث گرفته تا تطبیق نسخه‌ها را انجام داده‌اند. ‏پیشتر، این کتاب بزرگ در ده جلد (و گفته شده در سی جلد) عرضه شده بوده است.‏

الحاوی کتابی است که نزد صاحب‌نظران در مذهب شافعی مانند ندارد. ماوردی دیدگاه‌های مذهب‌های کهنه و زوال‌یافته‌ای را که بر زبان سفیان ثوری(97-161ق) ، نخعی(96-50ق)، حسن بصری(21 -110ق)، عبدالرحمن بن عمرو اوزاعی(88-157ق)، ابن ابی لیلی(۷۴- ۱۴۸ق‌‌) و دیگران جاری شده است، گردآورده است. الحاوی با باب، مسأله و فصل صورت‌بندی شده است. ماوردی دیدگاه فقیهان را از یک مصدر نقل نکرده است. آنچنان‌که نام‌های بسیاری از کسان را با کنیه‌ها و لقب‌هایشان می آورد ولی او ترجمه‌ای برای هیچ‌یک ننوشته است. همچنین، به رغم آنکه نام کتاب ماوردی الحاوی است، حدیثی را که شاهد آورده است، با سند ارائه نکرده است و به نام مُسند (بدون اینکه متعرض بقیه آن باشد) بسنده کرده است یا حدیث را به پایان نرسانده است.‏ فهرست تفصیلی محتوای هر جلد در پایان آن آمده است.

منابع مقاله

1. تقریظ کتاب
2. متن کتاب
3. حاجی خلیفه، مصطفی بن عبدالله، «كشف الظنون عن أسامی الكتب والفنون»، جلد 1، دار احیاء التراث، بیروت، لبنان، 1360ق.