القواعد النحوية: تفاوت میان نسخه‌ها

۲۸۹ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۳ ژانویهٔ ۲۰۲۳
جز
جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی'
جز (جایگزینی متن - 'براي' به 'برای')
جز (جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[حسینی خراسانی، قاسم]] (نويسنده)
[[حسینی خراسانی، قاسم]] (نویسنده)


[[ملکی اصفهانی، محمود]] (نويسنده)
[[ملکی اصفهانی، محمود]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =
| کد کنگره =
خط ۲۰: خط ۲۰:
| شابک =964-2638-00-2
| شابک =964-2638-00-2
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =20641
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15425
| کتابخوان همراه نور =15425
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''القواعد النحوية'''، از آثار ارزنده استادان ادبيات عربى، حجج اسلام [[حسینی خراسانی، قاسم|سيد‌ ‎قاسم حسینى خراسانى]] و [[ملکی اصفهانی، محمود|محمود ملكى اصفهانى]] است كه در آن، يك دوره قواعد و مسائل نحوى با بيانى رسا و دقيق به‌صورت آموزشى و همراه با تمرينات كافى با استفاده از آيات و روايات و ادعيه توضيح داده شده است.


'''القواعد النحوية'''، از آثار ارزنده استادان ادبيات عربى، حجج اسلام [[حسینی خراسانی، قاسم|سيد قاسم حسينى خراسانى]] و [[ملکی اصفهانی، محمود|محمود ملكى اصفهانى]] است كه در آن، يك دوره قواعد و مسائل نحوى با بيانى رسا و دقيق به‌صورت آموزشى و همراه با تمرينات كافى با استفاده از آيات و روايات و ادعيه توضيح داده شده است.


 
==ساختار==
== ساختار ==
مطالب اين كتاب، تقسيم به بخش و فصل و درس نشده، بلكه بر اساس عناوين رايج در علم نحو و تحت عناوين اصلى ذيل مطرح شده است: نحو، معرب و مبنى، نكره و معرفه، مبتدا و خبر، نواسخ ابتدا، أعلم و أرى و...، فاعل، نائب فاعل، تعدى و لزوم فعل، مفاعيل، استثناء، حال، تمييز، حروف جرّ، اضافه، اعمال مصدر، اعمال اسم مصدر، اعمال اسم فاعل، اعمال اسم مفعول، اعمال صفت مشبهه، تعجب، افعل تفضيل، توابع، حروف ندا و احكامش، غير منصرف، اعراب فعل، عدد و خاتمه در جمله‌ها.
مطالب اين كتاب، تقسيم به بخش و فصل و درس نشده، بلكه بر اساس عناوين رايج در علم نحو و تحت عناوين اصلى ذيل مطرح شده است: نحو، معرب و مبنى، نكره و معرفه، مبتدا و خبر، نواسخ ابتدا، أعلم و أرى و...، فاعل، نائب فاعل، تعدى و لزوم فعل، مفاعيل، استثناء، حال، تمييز، حروف جرّ، اضافه، اعمال مصدر، اعمال اسم مصدر، اعمال اسم فاعل، اعمال اسم مفعول، اعمال صفت مشبهه، تعجب، افعل تفضيل، توابع، حروف ندا و احكامش، غير منصرف، اعراب فعل، عدد و خاتمه در جمله‌ها.


== گزارش محتوا ==
==گزارش محتوا==
درباره روش و محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:
درباره روش و محتواى اين اثر چند نكته گفتنى است:


#در مقدمه ناشر - كه در قم، تاريخ تابستان 1427ق، نوشته شده - بر چند نكته تأكيد شده است:
#در مقدمه ناشر - كه در قم، تاريخ تابستان 1427ق، نوشته شده - بر چند نكته تأكيد شده است:
#:الف) اين اثر براى دانشجويان علوم اسلامى است كه در برنامه رايج در حوزه علميه قم درس نحو (1)؛ يعنى كتاب «هدايه» و «صمديه» را خوانده‌اند و سطح علمى اين كتاب اجازه مى‌دهد كه جايگزين كتاب «البهجة المرضية» و «شرح ابن عقيل» شود. شايان ذكر است كه اثر حاضر به‌صورت آزمايشى در برخى از مدارس حوزه علميه قم تدريس خواهد شد و بعد در پايان سال درسى، گزارش گرفته خواهد شد و از استادان و خبرگان درباره آن نظرسنجى صورت مى‌گيرد تا انتقادات و پيشنهادات مطرح‌شده براى اصلاح و تكميل آن مورد عنايت قرار گيرد و متن نهايى به‌صورت درس نحو (2) آماده شود و در همه مدارس حوزه‌هاى علميه توزيع گردد؛
#:الف) اين اثر براى دانشجويان علوم اسلامى است كه در برنامه رايج در حوزه علميه قم درس نحو (1)؛ يعنى كتاب «هدايه» و «صمديه» را خوانده‌اند و سطح علمى اين كتاب اجازه مى‌دهد كه جايگزين كتاب «البهجة المرضية» و «شرح ابن عقيل» شود. شايان ذكر است كه اثر حاضر به‌صورت آزمايشى در برخى از مدارس حوزه علميه قم تدريس خواهد شد و بعد در پایان سال درسى، گزارش گرفته خواهد شد و از استادان و خبرگان درباره آن نظرسنجى صورت مى‌گيرد تا انتقادات و پيشنهادات مطرح‌شده براى اصلاح و تكميل آن مورد عنايت قرار گيرد و متن نهایى به‌صورت درس نحو (2) آماده شود و در همه مدارس حوزه‌هاى علميه توزيع گردد؛
#:ب) حجم كتاب چندان زياد نيست و تدريس آن نسبت به «البهجة المرضية» و «شرح ابن عقيل»، به فرصت كوتاه‌ترى نياز دارد؛ بنابراین، دانشجويان براى فراگيرى مطالب زمان بيشترى خواهند داشت و مى‌توانند درس‌ها را با هم مباحثه كنند و در گفتگوهاى علمى با استادان، مشكلات خود را برطرف سازند؛
#:ب) حجم كتاب چندان زياد نيست و تدريس آن نسبت به «البهجة المرضية» و «شرح ابن عقيل»، به فرصت كوتاه‌ترى نياز دارد؛ بنابراین، دانشجويان براى فراگيرى مطالب زمان بيشترى خواهند داشت و مى‌توانند درس‌ها را با هم مباحثه كنند و در گفتگوهاى علمى با استادان، مشكلات خود را برطرف سازند؛
#:ج) همه مثال‌هايى كه در اين كتاب آمده، از آيات قرآن كريم و احاديث شريف و اشعار پُرمعنايى انتخاب شده كه به‌طور معمول در ادبيات عربى به آن استشهاد مى‌شود، ولى تمرينات از آيات و روايات و ادعيه گزينش شده تا از سويى دانشجويان از بُعد ادبى‌اش بهره ببرند و از ديگر سو، با يارى الهى، بُعد معنوى‌اش روح آنان را پُرنور و مستفيض سازد.<ref>القواعد النحوية، ص6</ref>
#:ج) همه مثال‌هایى كه در اين كتاب آمده، از آيات قرآن كريم و احاديث شريف و اشعار پُرمعنايى انتخاب شده كه به‌طور معمول در ادبيات عربى به آن استشهاد مى‌شود، ولى تمرينات از آيات و روايات و ادعيه گزينش شده تا از سويى دانشجويان از بُعد ادبى‌اش بهره ببرند و از ديگر سو، با يارى الهى، بُعد معنوى‌اش روح آنان را پُرنور و مستفيض سازد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/6 القواعد النحوية، ص6][https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/305 ] و...</ref>است.
#يكى از امتيازات اين اثر، تمرين‌هاى متعددى است كه در پايان كتاب در بخشى جداگانه آمده است. اين تمرينات در 18 قسمت و متناسب با مطالب درسى كه قبلاً ذكر شده، مطرح گشته است.<ref>همان، ص287 - 310</ref>
#نويسندگان در پاورقى‌ها، مطالب عالمانه و مفيدى نوشته‌اند؛ گاه نام و نشان آيات و يا روايات مورد استفاده را آورده‌اند.<ref>مثلاً: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/15 همان، ص15 پاورقى 3]، [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/50 ص50 پاورقى 4، 5، 7 و 8؛]، [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/114 ص114 پاورقى 1، 2، 4 و 5] </ref>و گاه مآخذ برخى از مطالب مطرح‌شده را بيان كرده‌اند.<ref>به‌عنوان مثال: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/15 همان، ص15، پاورقى 1]</ref>و گاهى توضيحاتى فراتر از سطح علمى متن نوشته‌اند.<ref>مثلاً: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/24 همان، ص24، پاورقى 1 و 2]</ref>و گاه برخى از اشعار منظومه مشهور نحوى «[[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]» را يادآورى كرده‌اند.<ref>مثلاً: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/30 همان، ص30، پاورقى 1 و 6]؛ [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/146 ص146، پاورقى 3]</ref>و گاه معناى لغات را توضيح داده‌اند.<ref>به‌عنوان مثال: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/37 همان، ص37، پاورقى 4]؛ [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/76 ص76، پاورقى 1]؛ [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/145 ص145، پاورقى 2] و [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/146 ص146، پاورقى 1 و 2]</ref>همچنين نويسندگان گاهى تحقيقى ادبى و مفصل از برخى از منابع مهم مانند «شرح الكافية» آورده‌اند.<ref>مثلاً: [https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/223 همان، ص223، پاورقى 2]</ref>
#يكى ديگر از امتيازات ارزنده اين كتاب، استفاده از آيات قرآن كريم است كه به فراوانى در سراسر كتاب ذكر شده است.<ref>همان، ص17، 18، 24، 26، 29، 30 و...</ref>
#شگفت‌آور است كه نويسندگان در فهرست منابع، مشخصات كامل مانند نام مؤلف، ناشر، نوبت چاپ، زمان و مكان انتشار و... را نياورده و فقط نام كتاب را نوشته و به همان بسنده كرده‌اند!.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/311 همان، ص311 و 312]</ref>عجله و كم‌دقتى و ناهماهنگى در تنظيم اين فهرست 51 عددى پيداست؛ چنان‌كه در شماره 29 نام دو كتاب را به‌عنوان يك كتاب آورده‌اند!.<ref>همان، ص312</ref>در اكثر موارد نام نویسنده نيامده، ولى گاهى مانند شماره 18 و 31 ذكر شده است!.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/311 همان، ص311 و 312]</ref>
#از ديگر ويژگى‌هاى مثبت اين كتاب، استشهاد به روايات در متن.<ref>مثلاً: همان، ص20، 162 و...</ref>يا در تمرينات.<ref>مثلاً: همان، ص291، 292، 294، 295، 296، 297، 298، 299، 300، 301، 302، 303، 305 و...</ref>است.
#نويسندگان در پاورقى‌ها، مطالب عالمانه و مفيدى نوشته‌اند؛ گاه نام و نشان آيات و يا روايات مورد استفاده را آورده‌اند.<ref>مثلاً: همان، ص15، پاورقى 3؛ ص50، پاورقى 4، 5، 7 و 8؛ ص114، پاورقى 1، 2، 4 و 5</ref>و گاه مآخذ برخى از مطالب مطرح‌شده را بيان كرده‌اند.<ref>به‌عنوان مثال: همان، ص15، پاورقى 1</ref>و گاهى توضيحاتى فراتر از سطح علمى متن نوشته‌اند.<ref>مثلاً: همان، ص24، پاورقى 1 و 2</ref>و گاه برخى از اشعار منظومه مشهور نحوى «[[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]» را يادآورى كرده‌اند.<ref>مثلاً: همان، ص30، پاورقى 1 و ص146، پاورقى 3</ref>و گاه معناى لغات را توضيح داده‌اند.<ref>به‌عنوان مثال: همان، ص37، پاورقى ص76، پاورقى ص145، پاورقى 2 و ص146، پاورقى 1 و 2</ref>همچنين نويسندگان گاهى تحقيقى ادبى و مفصل از برخى از منابع مهم مانند «شرح الكافية» آورده‌اند.<ref>مثلاً: همان، ص223، پاورقى 2</ref>
#شگفت‌آور است كه نويسندگان در فهرست منابع، مشخصات كامل مانند نام مؤلف، ناشر، نوبت چاپ، زمان و مكان انتشار و... را نياورده و فقط نام كتاب را نوشته و به همان بسنده كرده‌اند!.<ref>همان، ص311 و 312</ref>عجله و كم‌دقتى و ناهماهنگى در تنظيم اين فهرست 51 عددى پيداست؛ چنان‌كه در شماره 29 نام دو كتاب را به‌عنوان يك كتاب آورده‌اند!.<ref>همان، ص312</ref>در اكثر موارد نام نويسنده نيامده، ولى گاهى مانند شماره 18 و 31 ذكر شده است!.<ref>همان، ص311 و 312</ref>
#يكى ديگر از امتيازات اثر حاضر، استناد به منابع معتبر است و تقريباً همه مطالب كتاب، حتى تمريناتش مستند و همراه با ذكر منابع است و البته گاه و به‌ندرت فراموش شده كه منبع، يادآورى شود؛ به‌عنوان مثال نام شاعر و مأخذ اين بيت:{{شعر}}
#يكى ديگر از امتيازات اثر حاضر، استناد به منابع معتبر است و تقريباً همه مطالب كتاب، حتى تمريناتش مستند و همراه با ذكر منابع است و البته گاه و به‌ندرت فراموش شده كه منبع، يادآورى شود؛ به‌عنوان مثال نام شاعر و مأخذ اين بيت:{{شعر}}
{{ب|''ألا كلّ شيء ماخلا الله باطل''|2=''و كل نعيم لامحالة زائل''}}{{پایان شعر}}
{{ب|''ألا كلّ شيء ماخلا الله باطل''|2=''و كل نعيم لامحالة زائل''}}{{پایان شعر}}
نيامده.<ref>همان، ص303</ref>
نيامده.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/20641/1/303 همان، ص303]</ref>


==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references/>
== منابع مقاله ==
==منابع مقاله==


القواعد النحوية، السيد قاسم الحسيني الخراساني و محمود الملكي الاصفهاني، مديرية العامة للحوزة العلمية بقم المشرفة، الطبعة الأولى 1427ق.
القواعد النحوية، السيد‌ ‎قاسم الحسينی الخراسانیو محمود الملكي الاصفهاني، مديرية العامة للحوزة العلمية بقم المشرفة، الطبعة الأولى 1427ق.
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]