۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی'
جز (جایگزینی متن - 'ابشیهی، محمد بن احمد' به 'ابشيهي، محمد بن احمد') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی') |
||
| (۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[لحام، سعید محمد]] (محقق) | [[لحام، سعید محمد]] (محقق) | ||
[[ | [[ابشیهی، محمد بن احمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJA 4432 /م5 1378 | | کد کنگره =PJA 4432 /م5 1378 | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| سال نشر = 1419 ق یا 1999 م | | سال نشر = 1419 ق یا 1999 م | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02497AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02497 | |||
| کتابخوان همراه نور =02497 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''المستطرف في كل فن مستظرف'''، اثر شهاب‌الدين محمد بن احمد ابوالفتح | '''المستطرف في كل فن مستظرف'''، اثر [[ابشیهی، محمد بن احمد|شهاب‌الدين محمد بن احمد ابوالفتح ابشيهى]]، كتابى است در موضوعات مختلف و متنوع از جمله مبانى اسلام، زندگى معنوى، سياسى و اجتماعى انسان كه به زبان عربى و در نيمه اول قرن نهم هجرى نوشته شده است. | ||
== ساختار == | ==ساختار== | ||
كتاب با دو مقدمه از محقق و | كتاب با دو مقدمه از محقق و نویسنده آغاز و مطالب در 84 باب كه برخى شامل چند فصل مى‌باشد، عرضه شده است. | ||
در تنظيم ابواب، ترتيب خاصى رعايت نشده است. | در تنظيم ابواب، ترتيب خاصى رعايت نشده است. | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه محقق، توضيحات مختصرى پيرامون موضوع كتاب داده شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3431/1/5 مقدمه محقق، ص5]</ref> | |||
نویسنده در مقدمه خود، برنامه‌اى كه نظم چندان روشنى ندارد، براى كار خود ريخته و چون ديده است كه دانش‌ها در كتاب‌هاى گوناگون پراكنده‌اند، خواسته است همه (به‌ويژه اخلاق و ادب را) يك جا جمع كند تا همگان را به كار آيد. سپس برخى را به داستان‌هاى شادى‌آفرين آراسته و برخى ديگر را به آيات و احاديث و روايات صحيح مستند كرده است. | |||
در اين گونه موارد نيز از «ربيع الأبرار» [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] و «العقد الفريد» ابن عبدربّه سود برده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3431/1/7 مقدمه نویسنده، ص7]</ref> | |||
در اين گونه موارد نيز از «ربيع الأبرار» [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] و «العقد الفريد» ابن عبدربّه سود برده است.<ref>مقدمه | |||
شايد بتوان ابواب و مطالب كتاب را به ترتيب زير تقسيم‌بندى موضوعى كرد: | شايد بتوان ابواب و مطالب كتاب را به ترتيب زير تقسيم‌بندى موضوعى كرد: | ||
#اسلام: مبانى اسلام، قرآن، توكل بر خدا، توبه، ذكر دنيا و زهد، درود بر پيامبر(ص)؛ به‌عنوان مثال، | #اسلام: مبانى اسلام، قرآن، توكل بر خدا، توبه، ذكر دنيا و زهد، درود بر پيامبر(ص)؛ به‌عنوان مثال، نویسنده مبانى اسلام را در پنج فصل خلاصه كرده و به توضيح آن‌ها پرداخته است. اين فصول عبارتند از: اخلاص؛ نماز و فضيلت آن؛ زكات؛ روزه و حج.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3431/1/11 متن كتاب، ص11 - 18]</ref> | ||
#زندگى معنوى انسان: عقل و هوش، عشق، قضا و قدر، صبر و تسلّى، علم و ادب، فضيلت و علم، توكل بر خدا، عدل و انصاف، شفقت بر خلق و... | #زندگى معنوى انسان: عقل و هوش، عشق، قضا و قدر، صبر و تسلّى، علم و ادب، فضيلت و علم، توكل بر خدا، عدل و انصاف، شفقت بر خلق و... | ||
# | #نویسنده در مورد عقل، معتقد است عقل، داراى دو قسم مى‌باشد: قسمى كه قبول نقصان و زيادت نمى‌كند كه عبارت است از عقل غريزى مشترك بين عقلا و قسمى كه قابل نقصان و زيادت است كه همان عقل تجربى و اكتسابى مى‌باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/3431/1/20 همان، ص20]</ref> | ||
#انسان و زندگى مادى او: خوراك و آداب آن؛ ظاهر انسان، قدّ، شمايل و جامه او؛ زيورآلات و عطريّات؛ جوانى، پيرى، تندرستى و بيمارى؛ اسم، كنيه و لقب؛ سفر؛ مال‌پرستى؛ فقر؛ آوازه‌خوانان؛ كنيزكان آوازه‌خوان؛ زن؛ باده؛ پزشکى و... | #انسان و زندگى مادى او: خوراك و آداب آن؛ ظاهر انسان، قدّ، شمايل و جامه او؛ زيورآلات و عطريّات؛ جوانى، پيرى، تندرستى و بيمارى؛ اسم، كنيه و لقب؛ سفر؛ مال‌پرستى؛ فقر؛ آوازه‌خوانان؛ كنيزكان آوازه‌خوان؛ زن؛ باده؛ پزشکى و... | ||
#زندگى سياسى و اجتماعى: شاهان و سلاطين و اطاعت اولوالامر، آداب معاشرت با سلطان، وزيران و بزرگان دولت، قضاوت و قاضيان، شجاعت و اثرات آن در جنگ و... | #زندگى سياسى و اجتماعى: شاهان و سلاطين و اطاعت اولوالامر، آداب معاشرت با سلطان، وزيران و بزرگان دولت، قضاوت و قاضيان، شجاعت و اثرات آن در جنگ و... | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۳: | ||
#پراكنده: حيوان، عجايب مخلوقات، پريان، درياها، نهرها، چاه‌ها و... | #پراكنده: حيوان، عجايب مخلوقات، پريان، درياها، نهرها، چاه‌ها و... | ||
دو ويژگى در اثر حاضر وجود دارد كه ظاهرا همين دو خصلت موجب شهرت آن شده است: يكى آنكه | دو ويژگى در اثر حاضر وجود دارد كه ظاهرا همين دو خصلت موجب شهرت آن شده است: يكى آنكه نویسنده موفق شده بود از معانى دينى، اخلاقى و ادبى، تركيبى فراهم آورد كه با ذوق مسلمانان سده‌هاى 9 و 10ق، همسازى تمام داشته باشد و هر مسلمان فرهنگ‌دوست، همه مفاهيم و معانى مورد نياز خود را در آن بازيابد. | ||
دوم آنكه شيوه نگارش وى، از سادگى و روانى خاصى برخوردار است. او شايد به سبب عدم تبحر كافى، از تكلّف سجع‌پردازى، معقّدسازى و مترادف‌سازى در امان ماند و به زبانى كه قابل فهم همگان بود، نوشت؛ چنان‌كه گاه نمى‌توانست از مصطلحات و تركيبات لهجه مصرى بپرهيزد. هرچند اين جنبه از اثر | دوم آنكه شيوه نگارش وى، از سادگى و روانى خاصى برخوردار است. او شايد به سبب عدم تبحر كافى، از تكلّف سجع‌پردازى، معقّدسازى و مترادف‌سازى در امان ماند و به زبانى كه قابل فهم همگان بود، نوشت؛ چنان‌كه گاه نمى‌توانست از مصطلحات و تركيبات لهجه مصرى بپرهيزد. هرچند اين جنبه از اثر نویسنده از نظر برخى عيب محسوب مى‌شود، ولى اينك زمينه مناسبى را براى بررسى لهجه و ضرب‌المثل‌ها و احيانا برخى خلقيات مصريان فراهم آورده است. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
اين اثر، به تركى استامبولى نيز ترجمه شده و علاوه بر اين، برخى به تلخيص آن پرداختند؛ تلخيص‌هایى از قبيل: «المستطلف من المستطرف»، «المستقطف من المستطرف» و نيز تلخيص آن در ظاهريه. | |||
تحقيق كتاب، توسط [[لحام، سعید محمد|سعيد محمد اللحام]] صورت گرفته است. | |||
تحقيق كتاب، توسط سعيد محمد اللحام صورت گرفته است. | |||
فهرست مطالب، در انتهاى كتاب آمده است. | فهرست مطالب، در انتهاى كتاب آمده است. | ||
| خط ۷۰: | خط ۶۷: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | |||
#مقدمه و متن كتاب. | |||
#[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/26280/1/348 اكتفاء القنوع بما هو مطبوع، ادوارد فنديك، ص348]. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، علم زبان]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات عربی]] | |||