تربیت از دیدگاه قرآن

تربیت از دیدگاه قرآن
پدیدآوران	جمالی، محمدفاضل (نویسنده) سعیدی، غلامرضا (مترجم)
ناشر	کانون انتشارات محمدي
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1360ش
چاپ	دوم
موضوع	تعلیم و تربیت
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏/ج8 ف8041 / 103/3 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

تربیت از دیدگاه قرآن، اثر محمد فاضل جمالى و ترجمه سید غلامرضا سعیدى، از اندک پژوهش‌‌های تربیتى قرآنی است که پاره‌اى رویکرد‌های تربیتى قرآن در آن یاد شده است.

نگارنده قرآن را براى مسلمانان بزرگ‌ترین کتاب در فلسفه تربیت و تعلیم مى‌داند و بر آن است که فلسفه تربیتى قرآن فراگیر، توحیدى و دربردارندۀ تطور و تغییر است.

وى پس از شرح هریک از این مقولات به هدف‌های تربیتى در قرآن مى‌رسد و نظر قرآن را دربارۀ شناخت انسان مى‌آورد و به برخى آیات قرآنى دربارۀ ترکیب انسان از جسم و روح، ویژگى خلیفة اللهى انسان در زمین و پیوندش با تربیت‌پذیرى او، تکریم انسان، فردیت او و مسئولیت فردى انسان اشارت مى‌کند. سپس از دیدگاه قرآن، به انسان به عنوان فرد مى‌پردازد و آیاتى را براى نشان دادن هدف‌های تربیت اجتماعى در قرآن برمى‌شمارد. یگانگى اجتماعى، اتحاد و تضامن، برادرى در میان افراد، همکارى و همیارى اجتماعى، شورا که بنیان زندگى دموکراتیک است، دوستى و مهربانى در خانواده، عدالت، مسئولیت تضامنى اجتماعى، دفاع از حقوق شخصى، آمادگى و بیدارى، قصاص، اعتدال در بهره‌گیرى از نعمت‌های دنیایى، پرهیز از شرب خمر و قماربازى، تطور و مقاومت در برابر جمود و آزادى فکر و عقیده اشارات قرآنى این بحث است.

پس از این، یادآور مى‌شود که قرآن مى‌خواهد انسان، جهان و پدیده‌‌های آن را بشناسد و از آنها براى رسیدن به تعالى خویش سود برد. خواست تربیتى دیگر قرآن، شناخت پدیدآورندۀ هستى و پرستش اوست. نویسنده سپس از یاد آیاتى در این زمینه‌ها به بحث محتوا و برنامه تربیتى قرآن مى‌پردازد و از این رهگذر به نکات زیر اشاره مى‌کند: حمایت از حقوق کودک، فطرت و استعداد‌های انسان، نقاط‍‌ ضعف در نهاد آدمى، پاک‌نهادى انسان، تفاوت‌های فردى، فلسفه وجودى آنها و آموزش و پرورش بر اساس تفاوت‌های فردى.

بحث پایانى کتاب دربارۀ روش‌های تربیتى قرآن است و در آن از روش‌های زیر مى‌گوید: آموزش از راه عمل، نماز، روزه، زکات، حج، جهاد، امر به معروف و توصیۀ به حق، موعظه و پند، داستان، اسوه، محبت، پندگیرى از تاریخ، جوابگویى، ضرب المثل، بیان سحرآمیز، ترغیب، تهدید و توبه.

منابع مقاله

رفیعی، بهروز، کتابشناسی توصیفی و موضوعی تعلیم و تربیت در اسلام، انتشارات بین‌المللی هدی، تهران، چاپ اول، 1378ش