غاية النهاية في طبقات القراء: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'سرگذشت نامه' به 'سرگذشت‌نامه') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '.↵↵↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR13996J1.jpg | |||
| عنوان =غاية النهاية في طبقات القراء | |||
| | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | |||
[[شرف، جمال‌الدین محمد]] (مصحح) | |||
| | |||
| | |||
[[صالح، عبدالکریم ابراهیم عوض]] (مقدمه‌نويس) | [[صالح، عبدالکریم ابراهیم عوض]] (مقدمه‌نويس) | ||
[[جزری، محمد بن محمد]] ( | [[جزری، محمد بن محمد]] (نویسنده) | ||
[[سید، مجدی فتحی]] (مصحح) | [[سید، مجدی فتحی]] (مصحح) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 81 /الف2غ2 | ||
| موضوع = | |||
قاریان - سرگذشت‌نامه | |||
|کد کنگره | | ناشر = | ||
دار الصحابة للتراث | |||
| مکان نشر =طنطا - مصر | |||
|موضوع | | سال نشر = 1429 ق یا 2009 م | ||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13996AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| شابک =977-272-716-1 | |||
| تعداد جلد =3 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =13996 | |||
| کتابخوان همراه نور =13996 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''غاية النهاية في طبقات القراء'''، از آثار مقرى، محدث و فقيه شافعى، [[جزری، محمد بن محمد|شمس‌الدين ابوالخير محمد بن محمد بن محمد بن يوسف جزرى]] (دمشق 751-823ق) است كه در آن، حدود چهار هزار نفر از قاريان و مقريان را به ترتيب حروف الفبا معرفى كرده است. | '''غاية النهاية في طبقات القراء'''، از آثار مقرى، محدث و فقيه شافعى، [[جزری، محمد بن محمد|شمس‌الدين ابوالخير محمد بن محمد بن محمد بن يوسف جزرى]] (دمشق 751-823ق) است كه در آن، حدود چهار هزار نفر از قاريان و مقريان را به ترتيب حروف الفبا معرفى كرده است. | ||
جالب است كه نام | جالب است كه نام نویسنده و پدر و جدش هر سه، محمد است. اين كتاب را «شيخ جمال‌الدين محمد شرف» و «شيخ مجدى فتحى سيد» تحقيق و تصحيح كرده و دكتر «عبدالكريم ابراهيم عوض صالح» مدرس تفسير و علوم قرآن در دانشكده قرآن كريم و عضو لجنه مراجعه مصحف در الازهر شريف نيز مقدمه‌اى بر آن افزوده است. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
اين كتاب از مقدمه دكتر «عبدالكريم ابراهيم عوض صالح» و مقدمه «شيخ جمال‌الدين محمد شرف» و مقدمه نویسنده و متن اصلى (شامل سه جلد: 1. الف تا صاد؛ 2. حرف ضاد تا ميم؛ 3. ادامه ميم تا ياء) تشكيل شده است. | |||
اين كتاب از مقدمه دكتر «عبدالكريم ابراهيم عوض صالح» و مقدمه «شيخ جمال‌الدين محمد شرف» و مقدمه | |||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
برخى از مطالب جالب اين كتاب، عبارت است از: | برخى از مطالب جالب اين كتاب، عبارت است از: | ||
#ابان بن تغلب ربعى ابوسعد و به او ابواميمه گفته مى‌شود. ابان كوفى و نحوى جليل و مهم است. وى بر عاصم و ابوعمرو شيبانى و طلحة بن مصرف و اعمش قرائت كرد و او يكى از كسانى است كه بر اعمش، قرآن را ختم كرده است و گفته مى‌شود كه چنين است كه قرآن را بر اعمش ختم نكرده است، جز سه نفر كه يكى از آنان ابان بن تغلب است. محمد بن صالح بن زيد كوفى از او قرائت را فراگرفت؛ به اين صورت كه قرآن را بر او عرضه كرد. او در سال 141ق درگذشت، ولى قاضى اسد گفته كه در سال 153ق رحلت كرد<ref>ر. | #ابان بن تغلب ربعى ابوسعد و به او ابواميمه گفته مى‌شود. ابان كوفى و نحوى جليل و مهم است. وى بر عاصم و ابوعمرو شيبانى و طلحة بن مصرف و اعمش قرائت كرد و او يكى از كسانى است كه بر اعمش، قرآن را ختم كرده است و گفته مى‌شود كه چنين است كه قرآن را بر اعمش ختم نكرده است، جز سه نفر كه يكى از آنان ابان بن تغلب است. محمد بن صالح بن زيد كوفى از او قرائت را فراگرفت؛ به اين صورت كه قرآن را بر او عرضه كرد. او در سال 141ق درگذشت، ولى قاضى اسد گفته كه در سال 153ق رحلت كرد<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/21409/1/17 ر.ک: متن كتاب، ج1، ص17]</ref> | ||
#زكريا بن يحيى ابويحيى اندلسى، مقرئ صدرنشين و ضابط، بر احمد بن اسماعيل تجيبى و بكر بن سهل دمياطى و حبيب بن اسحاق و مواس بن سهل قرائتش را عرضه كرد. دانى گفته: اصبغ و جماعتى از اهل قرطبه از او روايت كرده و بر او قرائتشان را عرضه داشته‌اند و در اندلس بعد از غاز بن قيس، ضابطتر از او نسبت به قرائت «نافع» و داناتر به الفاظ مصرى‌ها از اصحاب عثمان بن سعيد، كسى نبود و براى اوست كتابى نيكو در باب اصول قرائت<ref>ر. | #زكريا بن يحيى ابويحيى اندلسى، مقرئ صدرنشين و ضابط، بر احمد بن اسماعيل تجيبى و بكر بن سهل دمياطى و حبيب بن اسحاق و مواس بن سهل قرائتش را عرضه كرد. دانى گفته: اصبغ و جماعتى از اهل قرطبه از او روايت كرده و بر او قرائتشان را عرضه داشته‌اند و در اندلس بعد از غاز بن قيس، ضابطتر از او نسبت به قرائت «نافع» و داناتر به الفاظ مصرى‌ها از اصحاب عثمان بن سعيد، كسى نبود و براى اوست كتابى نيكو در باب اصول قرائت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/21409/1/449 ر.ک: همان، ج1، ص449]</ref> | ||
#طارق بن موسى بن طارق يمانى، قرائت را از پدرش نقل كرده و حسن بن تمس قرائت را از او نقل كرده است<ref>همان، ج2، ص516</ref> | #طارق بن موسى بن طارق يمانى، قرائت را از پدرش نقل كرده و حسن بن تمس قرائت را از او نقل كرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/17994/1/516 همان، ج2، ص516]</ref> | ||
#مالك بن دينار ابويحيى بصرى، از او در باب حروف قرآن، روايت وارد شده است. وى از انس بن مالك شنيد و قتبى گفته: مصاحف را با اجرت مى‌نوشت و از حافظترين مردم نسبت به قرآن بود و هر روز جزئى از قرآن را مى‌خواند تا ختم كند، پس اگر يك حرف را به اشتباه در خواندن حذف مى‌كرد، مى‌گفت: اين به‌خاطر گناهى است كه از من سر زده و خداى متعال هرگز نسبت به بندگانش هيچ ظلمى نمى‌كند. مالك بن دينار سال در 127ق درگذشت<ref>ر. | #مالك بن دينار ابويحيى بصرى، از او در باب حروف قرآن، روايت وارد شده است. وى از انس بن مالك شنيد و قتبى گفته: مصاحف را با اجرت مى‌نوشت و از حافظترين مردم نسبت به قرآن بود و هر روز جزئى از قرآن را مى‌خواند تا ختم كند، پس اگر يك حرف را به اشتباه در خواندن حذف مى‌كرد، مى‌گفت: اين به‌خاطر گناهى است كه از من سر زده و خداى متعال هرگز نسبت به بندگانش هيچ ظلمى نمى‌كند. مالك بن دينار سال در 127ق درگذشت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/17994/1/941 ر.ک: همان ج2، ص941]</ref> | ||
#ناصر بن حسن بن اسماعيل بن زيد ابوالفتوح زيدى حسنى معروف به شريف | #ناصر بن حسن بن اسماعيل بن زيد ابوالفتوح زيدى حسنى معروف به شريف خطیب، شيخ ديار مصر و مقرئ آنجا، بر محمد بن عبدالله بن مسبح فضى و يحيى بن على بن فرج خشاب و على بن احمد مصينى ابهرى و عبدالله بن ابوالوفا قيسى قرائت كرد و از ابوالحسن محمد بن عبدالله فارسى و ابن القطاع لغوى شنيد. ابوالجود غياث بن فارس و عبدالصمد بن سلطان بن قراقيش و عبدالسلام بن عبدالناصر بن عديسه و ابوالجيوش عساكر بن على و على بن فاضل بن صمدون و محمد بن الحسن بن محمد بن عامرى بر او قرائت كردند... [[ذهبى]] گفت: رياست اقراء در ديار مصر به او رسيد و از بزرگان دانشمندان زمان خودش بود. او در روز عيد فطر سال 563ق درگذشت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19473/1/1318 ر.ک: همان، ج3، ص1318]</ref> | ||
#واثلة بن اسقع(رض) ليثى، از اهالى صفه، در تبوك شاهد و همراه پيامبر(ص) بود و قرائت را از رسول‌الله(ص) فراگرفت و يحيى بن حارث ذمارى بر او قرائت كرد بنا بر قول جماعت اهل قرائت و ابراهيم بن ابوعبله از او قرائت گرفته و مكحول و يونس بن ميسره از او روايت كرده‌اند. واثله در سال 85ق، درحالى‌كه 98 ساله بود درگذشت<ref>ر. | #واثلة بن اسقع(رض) ليثى، از اهالى صفه، در تبوك شاهد و همراه پيامبر(ص) بود و قرائت را از رسول‌الله(ص) فراگرفت و يحيى بن حارث ذمارى بر او قرائت كرد بنا بر قول جماعت اهل قرائت و ابراهيم بن ابوعبله از او قرائت گرفته و مكحول و يونس بن ميسره از او روايت كرده‌اند. واثله در سال 85ق، درحالى‌كه 98 ساله بود درگذشت<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19473/1/1355 ر.ک: همان، ج3، ص1355]</ref> | ||
#يونس بن عبيد بن دينار ابوعبدالله قعنبى بصرى، پيشواى جليل، بر حسن بصرى عرضه كرد و انس بن مالك را ديد و سلام بن سليمان طويل بر او عرضه كرد. حماد بن يزيد درباره او گفته است: | #يونس بن عبيد بن دينار ابوعبدالله قعنبى بصرى، پيشواى جليل، بر حسن بصرى عرضه كرد و انس بن مالك را ديد و سلام بن سليمان طويل بر او عرضه كرد. حماد بن يزيد درباره او گفته است: نزدیک است كه چشم تو ببيند چيزى را كه نديده است و نزدیک است كه گوش تو بشنود آنچه را كه نشنيده است و خارج نمى‌شوى از طبقه‌اى مگر آنكه داخل شوى در آنچه كه شديدتر از آن است، تاآنكه در سال 139ق وفات كرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19473/1/1417 ر.ک: همان، ج3، ص1417]</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
براى كتاب حاضر، در پايان هر سه جلد، فهرست اجمالى مطالب و افزون بر آن در پايان جلد سوم فهرست منابع، فهرست اسامى تراجم و فهرست انساب و القاب و آبا و ابنا فراهم شده<ref>ر. | براى كتاب حاضر، در پايان هر سه جلد، فهرست اجمالى مطالب و افزون بر آن در پايان جلد سوم فهرست منابع، فهرست اسامى تراجم و فهرست انساب و القاب و آبا و ابنا فراهم شده<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19473/1/1421 ر.ک: همان، ج3، ص1421-1630]</ref>، ولى فهارس فنى (آيات، روايات، كتب و...) آماده نشده است. | ||
مصححان براى تحقيق و تصحيح اثر حاضر از تعداد قابل توجهى (178 كتاب) از منابع مهم به زبان عربى استفاده كرده‌اند<ref>ر. | مصححان براى تحقيق و تصحيح اثر حاضر از تعداد قابل توجهى (178 كتاب) از منابع مهم به زبان عربى استفاده كرده‌اند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19473/1/1421 ر.ک: همان، ج3، ص1421-1432]</ref> | ||
شماره‌گذارى صفحات جلدهاى سه‌گانه اين كتاب به‌صورت پياپى (مسلسل) انجام شده است. | شماره‌گذارى صفحات جلدهاى سه‌گانه اين كتاب به‌صورت پياپى (مسلسل) انجام شده است. | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]] | [[رده:قرآن و علوم قرآنی]] | ||
[[رده:علوم قرآنی]] | [[رده:علوم قرآنی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۵۱
| غاية النهاية في طبقات القراء | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | شرف، جمال‌الدین محمد (مصحح)
صالح، عبدالکریم ابراهیم عوض (مقدمه‌نويس) جزری، محمد بن محمد (نویسنده) سید، مجدی فتحی (مصحح) |
| ناشر | دار الصحابة للتراث |
| مکان نشر | طنطا - مصر |
| سال نشر | 1429 ق یا 2009 م |
| چاپ | 1 |
| شابک | 977-272-716-1 |
| موضوع | قاریان - سرگذشت‌نامه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 3 |
| کد کنگره | BP 81 /الف2غ2 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
غاية النهاية في طبقات القراء، از آثار مقرى، محدث و فقيه شافعى، شمس‌الدين ابوالخير محمد بن محمد بن محمد بن يوسف جزرى (دمشق 751-823ق) است كه در آن، حدود چهار هزار نفر از قاريان و مقريان را به ترتيب حروف الفبا معرفى كرده است.
جالب است كه نام نویسنده و پدر و جدش هر سه، محمد است. اين كتاب را «شيخ جمال‌الدين محمد شرف» و «شيخ مجدى فتحى سيد» تحقيق و تصحيح كرده و دكتر «عبدالكريم ابراهيم عوض صالح» مدرس تفسير و علوم قرآن در دانشكده قرآن كريم و عضو لجنه مراجعه مصحف در الازهر شريف نيز مقدمه‌اى بر آن افزوده است.
ساختار
اين كتاب از مقدمه دكتر «عبدالكريم ابراهيم عوض صالح» و مقدمه «شيخ جمال‌الدين محمد شرف» و مقدمه نویسنده و متن اصلى (شامل سه جلد: 1. الف تا صاد؛ 2. حرف ضاد تا ميم؛ 3. ادامه ميم تا ياء) تشكيل شده است.
گزارش محتوا
برخى از مطالب جالب اين كتاب، عبارت است از:
- ابان بن تغلب ربعى ابوسعد و به او ابواميمه گفته مى‌شود. ابان كوفى و نحوى جليل و مهم است. وى بر عاصم و ابوعمرو شيبانى و طلحة بن مصرف و اعمش قرائت كرد و او يكى از كسانى است كه بر اعمش، قرآن را ختم كرده است و گفته مى‌شود كه چنين است كه قرآن را بر اعمش ختم نكرده است، جز سه نفر كه يكى از آنان ابان بن تغلب است. محمد بن صالح بن زيد كوفى از او قرائت را فراگرفت؛ به اين صورت كه قرآن را بر او عرضه كرد. او در سال 141ق درگذشت، ولى قاضى اسد گفته كه در سال 153ق رحلت كرد[۱]
- زكريا بن يحيى ابويحيى اندلسى، مقرئ صدرنشين و ضابط، بر احمد بن اسماعيل تجيبى و بكر بن سهل دمياطى و حبيب بن اسحاق و مواس بن سهل قرائتش را عرضه كرد. دانى گفته: اصبغ و جماعتى از اهل قرطبه از او روايت كرده و بر او قرائتشان را عرضه داشته‌اند و در اندلس بعد از غاز بن قيس، ضابطتر از او نسبت به قرائت «نافع» و داناتر به الفاظ مصرى‌ها از اصحاب عثمان بن سعيد، كسى نبود و براى اوست كتابى نيكو در باب اصول قرائت[۲]
- طارق بن موسى بن طارق يمانى، قرائت را از پدرش نقل كرده و حسن بن تمس قرائت را از او نقل كرده است[۳]
- مالك بن دينار ابويحيى بصرى، از او در باب حروف قرآن، روايت وارد شده است. وى از انس بن مالك شنيد و قتبى گفته: مصاحف را با اجرت مى‌نوشت و از حافظترين مردم نسبت به قرآن بود و هر روز جزئى از قرآن را مى‌خواند تا ختم كند، پس اگر يك حرف را به اشتباه در خواندن حذف مى‌كرد، مى‌گفت: اين به‌خاطر گناهى است كه از من سر زده و خداى متعال هرگز نسبت به بندگانش هيچ ظلمى نمى‌كند. مالك بن دينار سال در 127ق درگذشت[۴]
- ناصر بن حسن بن اسماعيل بن زيد ابوالفتوح زيدى حسنى معروف به شريف خطیب، شيخ ديار مصر و مقرئ آنجا، بر محمد بن عبدالله بن مسبح فضى و يحيى بن على بن فرج خشاب و على بن احمد مصينى ابهرى و عبدالله بن ابوالوفا قيسى قرائت كرد و از ابوالحسن محمد بن عبدالله فارسى و ابن القطاع لغوى شنيد. ابوالجود غياث بن فارس و عبدالصمد بن سلطان بن قراقيش و عبدالسلام بن عبدالناصر بن عديسه و ابوالجيوش عساكر بن على و على بن فاضل بن صمدون و محمد بن الحسن بن محمد بن عامرى بر او قرائت كردند... ذهبى گفت: رياست اقراء در ديار مصر به او رسيد و از بزرگان دانشمندان زمان خودش بود. او در روز عيد فطر سال 563ق درگذشت[۵]
- واثلة بن اسقع(رض) ليثى، از اهالى صفه، در تبوك شاهد و همراه پيامبر(ص) بود و قرائت را از رسول‌الله(ص) فراگرفت و يحيى بن حارث ذمارى بر او قرائت كرد بنا بر قول جماعت اهل قرائت و ابراهيم بن ابوعبله از او قرائت گرفته و مكحول و يونس بن ميسره از او روايت كرده‌اند. واثله در سال 85ق، درحالى‌كه 98 ساله بود درگذشت[۶]
- يونس بن عبيد بن دينار ابوعبدالله قعنبى بصرى، پيشواى جليل، بر حسن بصرى عرضه كرد و انس بن مالك را ديد و سلام بن سليمان طويل بر او عرضه كرد. حماد بن يزيد درباره او گفته است: نزدیک است كه چشم تو ببيند چيزى را كه نديده است و نزدیک است كه گوش تو بشنود آنچه را كه نشنيده است و خارج نمى‌شوى از طبقه‌اى مگر آنكه داخل شوى در آنچه كه شديدتر از آن است، تاآنكه در سال 139ق وفات كرد[۷]
وضعيت كتاب
براى كتاب حاضر، در پايان هر سه جلد، فهرست اجمالى مطالب و افزون بر آن در پايان جلد سوم فهرست منابع، فهرست اسامى تراجم و فهرست انساب و القاب و آبا و ابنا فراهم شده[۸]، ولى فهارس فنى (آيات، روايات، كتب و...) آماده نشده است.
مصححان براى تحقيق و تصحيح اثر حاضر از تعداد قابل توجهى (178 كتاب) از منابع مهم به زبان عربى استفاده كرده‌اند[۹]
شماره‌گذارى صفحات جلدهاى سه‌گانه اين كتاب به‌صورت پياپى (مسلسل) انجام شده است.
پانويس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.