كتاب في الأخلاق و العرفان: تفاوت میان نسخه‌ها

[[استادی، رضا]] (مصحح)

اخلاق اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14

عرفان - متون قدیمی تا قرن 14

'''كتاب في الأخلاق و العرفان'''، به زبان عربى، از مؤلفى ناشناخته است كه توسط [[استادی، رضا|رضا استادى]] تحقيق شده و به درخواست ايشان [[واعظ‌ زاده خراسانی، محمد|واعظ‌زاده خراسانى]] مقدمه‌اى بر آن نگاشته است. به گفته محقق محترم، احتمالا اين كتاب اثر يكى از علماى قرن پنجم هجرى است.

== ساختار ==

در اين كتاب، 78 موضوع اصلى و چند موضوع فرعى مطرح شده است. موضوعات كتاب، مربوط است به ادب، اخلاق، عرفان، كلام، طب، افلاك، نجوم و...

== گزارش محتوا ==

محقق كتاب، در مقدمه خويش، ابتدا از ماجراى برخوردش به اين كتاب و مطالعه آن و ارزشمند يافتنش و اشتغال به تصحيح و تنقيح و آماده چاپ كردن آن سخن گفته است و سپس مفصلا به معرفى و توصيف كتاب، پرداخته است.

وى مى‌گويد: ممكن است مصنف كتاب، از مفسرين قرآن كريم باشد؛ زيرا در بسيارى از موارد، آيات قرآن را به‌طور مزجى تفسير نموده است.

براى رواياتى كه ذكر نموده، سلسله سند ذكر نكرده، جز يك يا دو مورد و اكثر با لفظ قيل به احاديث اشاره كرده است.

موضوعات مورد بحث در اين كتاب عبارتند از: حسن خلق، حسن جوار، اخوت، تصوف، برخوردهاى ارزشمندى كه در ميان مردمان رايج است و حفظ آنها و آگاهى يافتن بر آنها ضرورى است، حسب و نسب، سخاوت، مروت و جوانمردى، اسلام، احسان، اقرار، شهادت دادن، تصديق، صدق، دين و معناى آن، ملت، فطرت، طاعت، عبادت، برّ و نيكى، توحيد، معانى بلند و ارزشمند همچون تسبيح، تحميد و...، علم، بيان علم، انواع علم، ادب، عقل، حكمت، معرفت، يقين، هدايت، الهام، حجت، نسبت داده شدن امورى همچون لطف و توفيق و حرمان و عصمت و خذلان و تأييد و تسديد و تقريب و تبعيد، همچنين غضب و سخط و بغض و رحمت و رضا و حب و اسف و ضحك و صبر و حيا و ملالت به خداوند، اوصافى همچون نفس و ذات و عين و وجه و يد و جنب و ساق و سعه و قوت و مجىء و اتيان و جد كه در قرآن در مورد خدا به كار رفته است، قضا و قدر، عرش و كرسى، لوح و قلم، افلاك و كواكب، عالَم، نفس اماره و لوامه و مطمئنه، نفس و روح و قلب، طب و طبايع انسان، بيمارى‌ها و پاداش بيمار، خزائن، غيب، دعوت حق، كتب آسمانى، رحمت و رأفت، نعمت‌هاى خدا، تواضع و كبر، امور گران‌قدرى كه حفظ آنها و پرهيز از ضد آنها لازم است، اقسام و انواع ذكر، فقر و غنا، درجات مؤمنان، نعمت، فضل خدا، عفو، فضل و عدل، سعادت و شقاوت، حق و معناى آن، دوستان و دشمنان، سراى رنج و اندوه، رنج و گرفتارى، دولت، روزى و سبب آن، توكل و تفويض و تسليم، اخلاص، زهد و رغبت و صفت زاهد و راغب، رضا و سخط، شكر و كفران، قناعت، صبر و معناى آن، استقامت، توبه و شرايط آن، ورع و تقوا، عبرت و تفكر، حق اولاد، دنيا.

يا در ذيل عنوان «ذكر حسن الجوار»، اين سخن را از پيامبر اسلام نقل مى‌كند: «حرمت همسايه مانند حرمت مادر است» و اين سخنان را از ديگران: «حسن جوار باعث عمارت و آبادى خانه مى‌شود»، «نخست همسايه سپس خانه» و... (متن كتاب، ص 29).

متن و مقدمه كتاب.

[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]

[[رده:تصوف و عرفان]]

[[رده:آثار کلی تصوف و عرفان]]