رسالتان في الحكمة المتعالية و الفكر الروحي: تفاوت میان نسخه‌ها

تحفه الروح و الانس فی معرفه الروح و النفس

[[عضیمه، صالح]] (محقق)

عرفان - متون قدیمی تا قرن 14

== ساختار ==

هر كدام از دو رساله، مشتمل بر يك مقدمه و سه تنبيه است.

== گزارش محتوا ==

گروهى مى‌گويند: مراد از روح، ملائكه كروبين هستند كه عشق و محبت بر سرزمين وجودشان حاكم گشته و آنان را محو و فناى در حق سبحانه ساخته است و لذا كسى جز خداى تعالى را نمى‌شناسند، حتى به خويشتن خويش توجهى نداشته و از خود بى‌خبرند و لذا نه از خلق آسمان و زمين آگاهند و نه از آفرينش آدم و ابليس مطلع.

مؤلف در اين تنبيه، ظهور نور حق را از تعين اول كه قلم اعلى است، شروع كرده و تا قلم اسفل ادامه مى‌دهد. عالم عقل و قلم اعلى، ارواح نورى عالى‌رتبه‌اى هستند كه محبت الهى و عشق ربوبى بر آن‌ها غلبه كرده، ليكن در عين استغراق در جمال حق سبحانه، دست از تدبير و تدوين و تسطير نظام هستى برنمى‌دارند و از اين جهت به عالم خلقى نيز چشم مى‌دوزند.

در مشرب عرفا انسان كامل در زمانى كه مظهر تعين اول مى‌گردد و اكمل الاولياء نام مى‌گيرد، كاملاً به تمامى اسماى الهى، حقايق اسماى ذاتيه و فروع اسماى ربوبى فاعلى و اسماى كونى قابلى، علم و معرفت تفصيلى پيدا مى‌كند و ملكه تحقق به اين اسماء را مى‌يابد.

دوم، چون مظهر تعين اول است، همانند تعين اول، جامع التعينات و اوسع التعينات است، لذا تمامى مواطن و مراتب هستى زير پر وى قرار دارد و هيچ موطن و مرتبه‌اى از او پنهان نيست.

تنبيه سوم، در بيان حقيقت علم است. به نظر مؤلف، علم الحقائق مهيمن بر جميع علوم و محيط بر آنهاست. در مشرب اهل عرفان، علم الاسرار فوق طور عقل بوده و آن را القاى روح القدس معرفى مى‌كنند كه مخصوص به نبى و ولى است و ناگفته پيداست كه از ميان اقسام علوم، مرتبه اعلاى آن علم الاسرار و مرتبه اسفل آن علم العقل محسوب مى‌شود.

[[رده:کتاب‌شناسی]]

[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]

[[رده:آثار کلی تصوف و عرفان]]