الحاشية الأولی علی المكاسب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی'
جز (جایگزینی متن - '== گزارش محتوا ==' به '==گزارش محتوا==')
جز (جایگزینی متن - '.↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =المکاسب. حاشیه
| عنوان‌های دیگر =المکاسب. حاشیه
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[انصاری، مرتضی بن محمدامین]] (نويسنده)
[[انصاری، مرتضی بن محمدامین]] (نویسنده)


[[امامی خوانساری، محمد]] (حاشيه نويس)
[[امامی خوانساری، محمد]] (حاشيه نويس)
خط ۲۵: خط ۲۵:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =6946
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10861
| کتابخوان همراه نور =10861
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''الحاشية الأولی علی المكاسب''' تألیف [[امامی خوانساری، محمد|آیت‌الله محمد امامى خوانسارى]] می‌باشد.
'''الحاشية الأولی علی المكاسب''' تألیف [[امامی خوانساری، محمد|آیت‌الله محمد امامى خوانسارى]] می‌باشد.
ایشان دو حاشيه بر مكاسب مرحوم [[شيخ انصارى]] دارد كه به حاشيه اول و حاشيه دوم معروف مى‌باشند.
ایشان دو حاشيه بر مكاسب مرحوم [[شيخ انصارى]] دارد كه به حاشيه اول و حاشيه دوم معروف مى‌باشند.
كتاب حاضر حاشيه اول ايشان است كه به زبان عربى در اواخر قرن سيزدهم يا اوايل قرن چهاردهم هجرى تأليف گرديده است.
كتاب حاضر حاشيه اول ايشان است كه به زبان عربى در اواخر قرن سيزدهم يا اوايل قرن چهاردهم هجرى تأليف گرديده است.


== ساختار ==
==ساختار==
كتاب، مشتمل بر سه مبحث است كه عبارتند از: مكاسب محرمه، بيع و خيارات. در مكاسب محرمه سخن از پنج نوع كسب حرام و يك خاتمه است.
كتاب، مشتمل بر سه مبحث است كه عبارتند از: مكاسب محرمه، بيع و خيارات. در مكاسب محرمه سخن از پنج نوع كسب حرام و يك خاتمه است.


در بخش بيع نيز سخن از بيع حرام و صحيح، معاطات، الفاظ عقد بيع، شروط المتعاقدين و شرايط العوضين مى‌باشد و نهايتا در خيارات معنى خيار و اقسام هفت‌گانه آن مورد بحث واقع شده‌اند.
در بخش بيع نيز سخن از بيع حرام و صحيح، معاطات، الفاظ عقد بيع، شروط المتعاقدين و شرايط العوضين مى‌باشد و نهایتا در خيارات معنى خيار و اقسام هفت‌گانه آن مورد بحث واقع شده‌اند.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
خط ۴۵: خط ۴۵:
مكاسب محرمه بعد از اين مقدمه، بحث مكاسب محرمه آغاز شده كه ابتداى آن از باب تيمن و تبرک، بيان چند روايت در اين بخش مى‌باشد.
مكاسب محرمه بعد از اين مقدمه، بحث مكاسب محرمه آغاز شده كه ابتداى آن از باب تيمن و تبرک، بيان چند روايت در اين بخش مى‌باشد.


اولين روايت از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است كه سؤالى است از حضرت از معايش بندگان.
اولین روايت از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] است كه سؤالى است از حضرت از معايش بندگان.


مؤلف، درباره اين روايت چند مطلب را گوش‌زد نموده است؛ اول اينكه متنى كه شيخ آورده در واقع نقل به معنا مى‌باشد نه عين متن روايت و منظور از معاملات معناى لغوى آن مى‌باشد.
مؤلف، درباره اين روايت چند مطلب را گوش‌زد نموده است؛ اول اينكه متنى كه شيخ آورده در واقع نقل به معنا مى‌باشد نه عين متن روايت و منظور از معاملات معناى لغوى آن مى‌باشد.
خط ۵۱: خط ۵۱:
ايشان در ادامه فقرات گوناگون روايت را نيز تبيين نموده است.
ايشان در ادامه فقرات گوناگون روايت را نيز تبيين نموده است.


مطلب بعدى در نوع اول از مكاسب محرمه است كه عبارت است از كسب با اعيان نجسه به غير از آن چيزهايى كه استثنا شده‌اند.
مطلب بعدى در نوع اول از مكاسب محرمه است كه عبارت است از كسب با اعيان نجسه به غير از آن چيزهایى كه استثنا شده‌اند.


در اين‌جا ابتدا خاطر نشان شده كه اكتساب با صرف نظر از جهات خارجيه، فقط مباح است و اخبار زيادى كه بر عبادت بودن آن دلالت دارند، دال بر رجحان ذاتى آن نيستند تا از اين راه استحباب ذاتى آن كشف شود، بلكه ناظر به رجحان آن به خاطر امرى خارجى مثل طلب روزى حلال و... مى‌باشند؛ مانند روايت ابوبصير از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] كه مى‌گويد: «سمعت أبا عبدالله(ع) يقول إنى لأعمل في بعض ضياعي حتى أعرق و إن لي من يكفيني ليعلم الله عز و جل أني أطلب الرزق الحلال».
در اين‌جا ابتدا خاطر نشان شده كه اكتساب با صرف نظر از جهات خارجيه، فقط مباح است و اخبار زيادى كه بر عبادت بودن آن دلالت دارند، دال بر رجحان ذاتى آن نيستند تا از اين راه استحباب ذاتى آن كشف شود، بلكه ناظر به رجحان آن به خاطر امرى خارجى مثل طلب روزى حلال و... مى‌باشند؛ مانند روايت ابوبصير از [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق(ع)]] كه مى‌گويد: «سمعت أبا عبدالله(ع) يقول إنى لأعمل في بعض ضياعي حتى أعرق و إن لي من يكفينیليعلم الله عز و جل أنیأطلب الرزق الحلال».


جواز بيع بول شتر مطلب بعدى است كه مستند به يك روايت است كه جمعى از ائمه در موردش شهادت داده‌اند(قريب به مضمون روايت از ايشان نيز نقل شده است).
جواز بيع بول شتر مطلب بعدى است كه مستند به يك روايت است كه جمعى از ائمه در موردش شهادت داده‌اند(قريب به مضمون روايت از ايشان نيز نقل شده است).
خط ۵۹: خط ۵۹:
از مستثنيات بيع اعيان نجسه، خريد و فروش كلب هراش است كه مؤلف در اين‌جا مطلبى راجع به عقيده ماتن در مورد مفهوم وصف بيان كرده، مى‌گويد: شيخ خود در اصول بر اين موضوع تأكيد دارد كه وصف مفهوم ندارد، اما در اين‌جا بر خلاف آن عمل كرده كه علتش دلالت مقام است بر چنين مفهومى.
از مستثنيات بيع اعيان نجسه، خريد و فروش كلب هراش است كه مؤلف در اين‌جا مطلبى راجع به عقيده ماتن در مورد مفهوم وصف بيان كرده، مى‌گويد: شيخ خود در اصول بر اين موضوع تأكيد دارد كه وصف مفهوم ندارد، اما در اين‌جا بر خلاف آن عمل كرده كه علتش دلالت مقام است بر چنين مفهومى.


نوع دوم از مكاسب محرمه، كسب با چيزهايى است كه از آنها قصد حرام شده است، مانند خريد و فروش با درهم‌هاى غير معمول، فروش انگور براى توليد خمر و... در اين‌جا دو دليل از [[شيخ انصارى]] بيان شده كه مؤلف در هر دوى آنها اشكال كرده است و تنها دليل را كلام پيامبر(ص) مى‌داند كه فرموده: «إن الله إذا حرم شيئا حرم ثمنه».
نوع دوم از مكاسب محرمه، كسب با چيزهایى است كه از آنها قصد حرام شده است، مانند خريد و فروش با درهم‌هاى غير معمول، فروش انگور براى تولید خمر و... در اين‌جا دو دليل از [[شيخ انصارى]] بيان شده كه مؤلف در هر دوى آنها اشكال كرده است و تنها دليل را كلام پيامبر(ص) مى‌داند كه فرموده: «إن الله إذا حرم شيئا حرم ثمنه».


سومين نوع از مكاسب محرمه، اكتساب به چيزى است كه منفعت حلال قابل توجهى ندارد و دليل حرمتش عدم ماليتش است.
سومين نوع از مكاسب محرمه، اكتساب به چيزى است كه منفعت حلال قابل توجهى ندارد و دليل حرمتش عدم ماليتش است.
خط ۷۵: خط ۷۵:
بيع: قسمت دوم كتاب، در مورد بيع مى‌باشد.
بيع: قسمت دوم كتاب، در مورد بيع مى‌باشد.


اولين مطلب در اين قسمت در معنى بيع است كه گفته‌اند مبادله مال به مال مى‌باشد.
اولین مطلب در اين قسمت در معنى بيع است كه گفته‌اند مبادله مال به مال مى‌باشد.


البته توضيحاتى مفصل راجع به جزئياتش، در كتاب آمده است. بحث ديگرى از مرحوم [[شيخ انصارى]] در اين قسمت مطرح شده كه كاربردهاى علمى مهمى را دارا مى‌باشد و عبارت است از اينكه آيا بيع و عقود ديگر مانند آن، اسم براى صحيح هستند يا اعم از صحيح و فاسد؟ اين بحث در اصول به تفصيل بحث شده و دو گروه صحيحى و اعمى را در برابر هم قرار داده كه اولى قائل به وضع الفاظ عبادات و معاملات براى صحيح است؛ يعنى وقتى مثلاًگفته مى‌شود نماز، منظور نماز صحيح است و دومى قائل به وضع اين الفاظ براى اعم از صحيح و فاسد مى‌باشد؛ يعنى با گفتن لفظ نماز، نماز فاسد هم مى‌تواند مراد باشد.
البته توضيحاتى مفصل راجع به جزئياتش، در كتاب آمده است. بحث ديگرى از مرحوم [[شيخ انصارى]] در اين قسمت مطرح شده كه كاربردهاى علمى مهمى را دارا مى‌باشد و عبارت است از اينكه آيا بيع و عقود ديگر مانند آن، اسم براى صحيح هستند يا اعم از صحيح و فاسد؟ اين بحث در اصول به تفصيل بحث شده و دو گروه صحيحى و اعمى را در برابر هم قرار داده كه اولى قائل به وضع الفاظ عبادات و معاملات براى صحيح است؛ يعنى وقتى مثلاًگفته مى‌شود نماز، منظور نماز صحيح است و دومى قائل به وضع اين الفاظ براى اعم از صحيح و فاسد مى‌باشد؛ يعنى با گفتن لفظ نماز، نماز فاسد هم مى‌تواند مراد باشد.
خط ۹۴: خط ۹۴:


اقسام خيارات خيارات عبارتند از: خيار مجلس كه مراد از مجلس، مطلق مكان متبايعين مى‌باشد، خيار حيوان، خيار شرط، خيار غبن، خيار تأخير، خيار رؤيت و خيار عيب. در مورد خيار تأخير گفته شده مدت متداول براى زمان تحويل مبيع سه روز مى‌باشد كه البته مستند به روايتى از على بن يقطين است.
اقسام خيارات خيارات عبارتند از: خيار مجلس كه مراد از مجلس، مطلق مكان متبايعين مى‌باشد، خيار حيوان، خيار شرط، خيار غبن، خيار تأخير، خيار رؤيت و خيار عيب. در مورد خيار تأخير گفته شده مدت متداول براى زمان تحويل مبيع سه روز مى‌باشد كه البته مستند به روايتى از على بن يقطين است.
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]