الحبوة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - ' ق' به 'ق') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'رسائل الشهيد الثاني(طبع قدیم)' به 'رسائل الشهيد الثاني (طبع قدیم)') |
||
| (۲۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR11951J1.jpg | |||
| عنوان =رسائل الشهید الثاني | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| | | پدیدآوران = | ||
[[پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی(دفتر تبلیغات اسلامی)]] (محقق) | |||
| | |||
| | |||
[[شهید ثانی، زینالدین بن علی]] ( | [[شهید ثانی، زینالدین بن علی]] (نویسنده) | ||
[[مختاری، رضا]] (اشرف علی التحقیق) | [[مختاری، رضا]] (اشرف علی التحقیق) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 182/6 /ش9ر5 | ||
| موضوع = | |||
اسلام - مسایل متفرقه | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
فقه جعفری - قرن 10ق. | فقه جعفری - قرن 10ق. | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | [[دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم]]، مرکز انتشارات | ||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
| سال نشر = 1421 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11951AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =2 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =11951 | |||
| کتابخوان همراه نور =11951 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''الحبوة''' تألیف [[شهید ثانی، زینالدین بن علی|زين‌الدين بن على عاملى]] معروف به شهيد ثانى | '''الحبوة''' تألیف [[شهید ثانی، زینالدین بن علی|زين‌الدين بن على عاملى]] معروف به شهيد ثانى | ||
این رساله یکی از رسائلی است که در مجموعه‌ای به نام [[رسائل الشهيد الثاني (طبع جدید)]] آمده است. | این رساله یکی از رسائلی است که در مجموعه‌ای به نام [[رسائل الشهيد الثاني (طبع جدید)]] آمده است. | ||
در قوانين ارث در اسلام در دو مورد زوجة و پسر بزرگتر استفتائاتى ديده مى‌شود. | در قوانين ارث در اسلام در دو مورد زوجة و پسر بزرگتر استفتائاتى ديده مى‌شود. | ||
| خط ۵۱: | خط ۳۷: | ||
قسمتى از ارث كه در قوانين اسلام به پسر بزرگتر زنده اختصاص دارد در اصطلاح فقهى الجفوة ناميده مى‌شود. اين مسئله از مسائل فقه خلافى است كه به فقه اماميّة اختصاص دارد و در بين فقهاى اماميّة فى الجملة مورد اتفاقى است ولى در مورد وجوب و استحباب، مقدار و شرايط آن اختلافاتى وجود دارد. | قسمتى از ارث كه در قوانين اسلام به پسر بزرگتر زنده اختصاص دارد در اصطلاح فقهى الجفوة ناميده مى‌شود. اين مسئله از مسائل فقه خلافى است كه به فقه اماميّة اختصاص دارد و در بين فقهاى اماميّة فى الجملة مورد اتفاقى است ولى در مورد وجوب و استحباب، مقدار و شرايط آن اختلافاتى وجود دارد. | ||
در اين زمينه | در اين زمينه کتاب‌هاى متعددى نوشته شده است كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] ج 243/6 حدود 14 مورد آن ذكر شده است. | ||
اين كتاب به | اين كتاب به سبک فقه استدلالى نوشته شده و در كتب فقهى بعد از آن به آن استناد شده است. | ||
مؤلف مباحث كتاب را در 6 قسمت و براساس كلمات استفهاميّة ما، هل، كيف، كم، من لم تقسيم نموده است كه تفصيل آن خواهد آمد. اگر چه مؤلف به صورت مفصّل به بحث وجوب اين مسئله پرداخته است اما در | مؤلف مباحث كتاب را در 6 قسمت و براساس كلمات استفهاميّة ما، هل، كيف، كم، من لم تقسيم نموده است كه تفصيل آن خواهد آمد. اگر چه مؤلف به صورت مفصّل به بحث وجوب اين مسئله پرداخته است اما در پایان آن در صفحه 253 مى‌نويسد: و اعلم ان الاولى عندى المستحق الحبوة ان لا يأخذ منها شيئا لكثرة ما يرد عليها من الشبهات بحيث لا يكاد يسلم فرد من افرادها كما عرفت. | ||
==معناى لغوى و شرعى حبوة== | ==معناى لغوى و شرعى حبوة== | ||
| خط ۶۲: | خط ۴۸: | ||
صاحب [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] در ج 241/6 در مورد معنى لغوى و شرعى حبوة مطلب مختصر و مفيدى را بيان نموده است كه در اينجا ذكر مى‌كنيم: | صاحب [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] در ج 241/6 در مورد معنى لغوى و شرعى حبوة مطلب مختصر و مفيدى را بيان نموده است كه در اينجا ذكر مى‌كنيم: | ||
الحبو فى اللغة الدنو من الشىء يقال حبا الولد، اى زحف نفسه و | الحبو فى اللغة الدنو من الشىء يقال حبا الولد، اى زحف نفسه و حباه‌اى اعطاه شيئا بلا عوض. | ||
و الحبوة فى مصطلح الفقهاء هو عبارة عما ينفرد به الولد الاكبر من تركة والده من ثياب بدنه و خاتمه و سيفه و مصحفه و غير ذلك على خلاف فيها و على الولد فى قبال ذلك ان يقضى ما على والده من صلاة و صوم بشروط خاصة مذكورة فى محلّها فى كتب الفقه و بما ان المسألة خلافية فقد افرده بالتدوين كثيرون من اصحابنا قديما و حديثا. | و الحبوة فى مصطلح الفقهاء هو عبارة عما ينفرد به الولد الاكبر من تركة والده من ثياب بدنه و خاتمه و سيفه و مصحفه و غير ذلك على خلاف فيها و على الولد فى قبال ذلك ان يقضى ما على والده من صلاة و صوم بشروط خاصة مذكورة فى محلّها فى كتب الفقه و بما ان المسألة خلافية فقد افرده بالتدوين كثيرون من اصحابنا قديما و حديثا. | ||
فمنهم من انكر وجوبها، و منهم من اثبتها على وجه خاص، و منهم من اطلق تاريخ تأليف: در | فمنهم من انكر وجوبها، و منهم من اثبتها على وجه خاص، و منهم من اطلق تاريخ تأليف: در پایان كتاب و همينطور در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]243/6، اعيان الشيعة 155/7 تاريخ پایان آن، 25 ذى الحجة 956ق ذكر شده است. | ||
==نسخه‌ها== | ==نسخه‌ها== | ||
در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]243/6 به نسخه‌اى نزد شيخ صالح جزائرى به خط شيخ احمد بن | در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]243/6 به نسخه‌اى نزد شيخ صالح جزائرى به خط شيخ احمد بن حسین شيبانى مربوط به 980ق اشاره شده است. | ||
در مقدمه‌اى بر فقه شيعه صفحات 195 و 196 به نسخه‌هاى خطى متعددى اشاره شده است. | در مقدمه‌اى بر فقه شيعه صفحات 195 و 196 به نسخه‌هاى خطى متعددى اشاره شده است. | ||
| خط ۹۵: | خط ۸۱: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[رسائل الشهيد الثاني (طبع جدید)]] | [[رسائل الشهيد الثاني (طبع جدید)]] | ||
| خط ۱۱۲: | خط ۹۹: | ||
[[ميراث الزوجة (شهید ثانی)]] | [[ميراث الزوجة (شهید ثانی)]] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۰۵: | ||
[[رده: فقه مذاهب]] | [[رده: فقه مذاهب]] | ||
[[رده: فقه شیعه]] | [[رده: فقه شیعه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۵۰
| رسائل الشهید الثاني | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | پژوهشگاه علوم وفرهنگ اسلامی(دفتر تبلیغات اسلامی) (محقق)
شهید ثانی، زینالدین بن علی (نویسنده) مختاری، رضا (اشرف علی التحقیق) |
| ناشر | دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز انتشارات |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1421 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اسلام - مسایل متفرقه فقه جعفری - قرن 10ق. |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 182/6 /ش9ر5 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الحبوة تألیف زين‌الدين بن على عاملى معروف به شهيد ثانى این رساله یکی از رسائلی است که در مجموعه‌ای به نام رسائل الشهيد الثاني (طبع جدید) آمده است. در قوانين ارث در اسلام در دو مورد زوجة و پسر بزرگتر استفتائاتى ديده مى‌شود.
در مورد زوجة از ارث از عين زمين منع شده است و در مورد پسر بزرگتر مواردى از وسائل مربوط به پدر به وى اختصاص يافته است.
قسمتى از ارث كه در قوانين اسلام به پسر بزرگتر زنده اختصاص دارد در اصطلاح فقهى الجفوة ناميده مى‌شود. اين مسئله از مسائل فقه خلافى است كه به فقه اماميّة اختصاص دارد و در بين فقهاى اماميّة فى الجملة مورد اتفاقى است ولى در مورد وجوب و استحباب، مقدار و شرايط آن اختلافاتى وجود دارد.
در اين زمينه کتاب‌هاى متعددى نوشته شده است كه در الذريعة ج 243/6 حدود 14 مورد آن ذكر شده است.
اين كتاب به سبک فقه استدلالى نوشته شده و در كتب فقهى بعد از آن به آن استناد شده است.
مؤلف مباحث كتاب را در 6 قسمت و براساس كلمات استفهاميّة ما، هل، كيف، كم، من لم تقسيم نموده است كه تفصيل آن خواهد آمد. اگر چه مؤلف به صورت مفصّل به بحث وجوب اين مسئله پرداخته است اما در پایان آن در صفحه 253 مى‌نويسد: و اعلم ان الاولى عندى المستحق الحبوة ان لا يأخذ منها شيئا لكثرة ما يرد عليها من الشبهات بحيث لا يكاد يسلم فرد من افرادها كما عرفت.
معناى لغوى و شرعى حبوة
صاحب الذريعة در ج 241/6 در مورد معنى لغوى و شرعى حبوة مطلب مختصر و مفيدى را بيان نموده است كه در اينجا ذكر مى‌كنيم:
الحبو فى اللغة الدنو من الشىء يقال حبا الولد، اى زحف نفسه و حباه‌اى اعطاه شيئا بلا عوض.
و الحبوة فى مصطلح الفقهاء هو عبارة عما ينفرد به الولد الاكبر من تركة والده من ثياب بدنه و خاتمه و سيفه و مصحفه و غير ذلك على خلاف فيها و على الولد فى قبال ذلك ان يقضى ما على والده من صلاة و صوم بشروط خاصة مذكورة فى محلّها فى كتب الفقه و بما ان المسألة خلافية فقد افرده بالتدوين كثيرون من اصحابنا قديما و حديثا.
فمنهم من انكر وجوبها، و منهم من اثبتها على وجه خاص، و منهم من اطلق تاريخ تأليف: در پایان كتاب و همينطور در الذريعة243/6، اعيان الشيعة 155/7 تاريخ پایان آن، 25 ذى الحجة 956ق ذكر شده است.
نسخه‌ها
در الذريعة243/6 به نسخه‌اى نزد شيخ صالح جزائرى به خط شيخ احمد بن حسین شيبانى مربوط به 980ق اشاره شده است.
در مقدمه‌اى بر فقه شيعه صفحات 195 و 196 به نسخه‌هاى خطى متعددى اشاره شده است.
تقسيم بندى مطالب
مباحث كتاب همچنانكه در مقدمه كتاب و همينطور در الذريعة243/6 ذكر شده است در 6 قسمت تقسيم شده كه عبارتند از:
مطلب ما: مفهوم حبوة از نظر لغت و شرع.
مطلب كم: سؤال از مقدار اعيان از تركة كه به پسر بزرگتر مى‌رسد
.مطلب هل: سؤال از واجب بودن يا مستحب بودن آن است.
مطلب من: سؤال از فردى است كه حبوة به او مى‌رسد.
مطلب كيف: سؤال از پرداخت مجانى يا غير مجافى؟؟ حبوة است.
مطلب لم: سؤال از اينكه چرا حبوة صرفا به پسر بزرگتر مى‌رسد.