نهاية الإحكام في معرفة الأحكام: تفاوت میان نسخه‌ها

۱٬۵۲۹ بایت اضافه‌شده ، ‏۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳

جز

جایگزینی متن - 'ابن‌ ادریس، محمد بن احمد' به 'ابن ادریس، محمد بن احمد'

Hbaghizadeh

دیوان‌سالاران، مدیران

۸۳٬۳۳۹

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+{{جعبه اطلاعات کتاب
-[[پرونده:NUR00478J1.jpg|بندانگشتی|نهایة الإحکام في معرفة الأحکام]]
+| تصویر =NUR00478J1.jpg
-{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
+| عنوان =نهایة الإحکام في معرفة الأحکام
-|+ |
+| عنوان‌های دیگر =
-|-
+| پدیدآوران =
-! نام کتاب!! data-type='bookName'|نهایة الإحکام في معرفة الأحکام
+[[علامه حلی، حسن بن یوسف]] (نویسنده)
-|-
-|نام های دیگر کتاب
-|data-type='otherBookNames'|
-|-
-|پدیدآورندگان
-|data-type='authors'|[[علامه حلی، حسن بن یوسف]] (نويسنده)
-[[رجایی، مهدی]] (مصحح)
+[[رجایی، سید مهدی]] (مصحح)
-|-
+| زبان =عربی
-|زبان
+| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏182‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏8‎‏ن‎‏9
-|data-type='language'|عربی
+| موضوع =
-|-
+فقه جعفری - قرن 8ق.
-|کد کنگره
+| ناشر =
-|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏182‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏8‎‏ن‎‏9
+اسماعيليان
-|-
+| مکان نشر =قم - ایران
-|موضوع
+| سال نشر = 1410 ق
-|data-type='subject'|فقه جعفری - قرن 8ق.
-|-
-|ناشر
-|data-type='publisher'|اسماعيليان
-|-
-|مکان نشر
-|data-type='publishPlace'|قم - ایران
-|-
-|سال نشر
-|data-type='publishYear'| 1410 هـ.ق
-|-class='articleCode'
-|کد اتوماسیون
-|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE478AUTOMATIONCODE
-|}
-</div>
+| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00478AUTOMATIONCODE
+| چاپ =2
+| تعداد جلد =2
+| کتابخانۀ دیجیتال نور =00478
+| کتابخوان همراه نور =00478
+| کد پدیدآور =
+| پس از =
+| پیش از =
+}}
-==مؤلف==
+'''نهاية الإحكام في معرفة الأحكام''' تألیف ابومنصور جمال‌الدين [[علامه حلی، حسن بن یوسف|حسن بن يوسف بن مطهر حلّى اسدى]]، معروف به [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] (م 726 ق) می‌باشد.
+كتاب نهاية الإحكام يا «نهاية الفقه»<ref>ریاض العلماء، افندی، ج۱، ص۳۶۵</ref>،<ref>بحار الانوار، علامه مجلسی، ج۱، ص۱۷</ref> از آثار مهم فقهى قرن هشتم و از مختصرترين و معروفترين آثار فقهى بجاى مانده از [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] «قده» مى‌باشد.
-ابومنصور جمال الدين [[علامه حلی، حسن بن یوسف|حسن بن يوسف بن مطهر]]  حلّى اسدى، معروف به علامۀ حلى (م 726 ق).
-كتاب نهاية الإحكام يا «نهاية الفقه» ([[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] /1 365، [[بحار الأنوار]] ج /1 17) از آثار مهم فقهى قرن هشتم و از مختصرترين و معروفترين آثار فقهى بجاى مانده از علامۀ حلى «قده» مى‌باشد.
 ==شيوۀ نگارش==
@@ خط ۵۲: / خط ۳۷: @@
 در اين كتاب به صورت بسيار مختصر استدلال به فتاواى فقهاى عظام پرداخته شده است و در واقع كتاب آميخته‌اى از فقه فتوايى و فقه استدلالى مختصر و موجز است كه گاهى نيز به نظريات عامه متعرض شده است.
-اگر چه اين كتاب به شهرت قواعد الأحكام نرسيده است اما از زمان تأليف، مورد توجه فقهاى عظام واقع شده و استفاده از آن متداول بوده است و فقهاى بعد از وى آن را از مصادر كتب خود قرار داده‌اند و عبارت‌هاى آن را در كتب خود نقل كرده‌اند، تا جايى كه علامۀ مجلسى در ابتداى كتاب با ارزش «[[بحار الأنوار]]»، اين كتاب را با نام «نهاية الفقه» از مصادر خود ذكر كرده است. (نهاية الإحكام، مقدمۀ ناشر، ص 14).
+اگر چه اين كتاب به شهرت قواعد الأحكام نرسيده است اما از زمان تأليف، مورد توجه فقهاى عظام واقع شده و استفاده از آن متداول بوده است و فقهاى بعد از وى آن را از مصادر كتب خود قرار داده‌اند و عبارت‌هاى آن را در كتب خود نقل كرده‌اند، تا جايى كه علامۀ [[مجلسی، محمدباقر بن محمدتقی|مجلسى]] در ابتداى كتاب با ارزش «[[بحار الأنوار]]»، اين كتاب را با نام «نهاية الفقه» از مصادر خود ذكر كرده است.<ref>نهایة الاحکام، علامه حلی، مقدمۀ ناشر، ص۱۴</ref>
-اين كتاب مثل كتاب‌هاى «قواعد الأحكام»، «الألفين»، «نهاية الوصول إلى علم الأصول»، «نهج المسترشدين» به درخواست محمد بن يوسف حلى، فخر المحققين (م 767 ق) تأليف شده است.
+اين كتاب مثل كتاب‌هاى «قواعد الأحكام»، «الألفين»، «نهاية الوصول إلى علم الأصول»، «نهج المسترشدين» به درخواست محمد بن يوسف حلى، [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخر المحققين]] (م 767 ق) تأليف شده است.
 در خطبۀ كتاب در مورد اختصار آن اين گونه آمده است:
@@ خط ۶۳: / خط ۴۸: @@
-در پايان كتاب صلاة، جلد دوم صفحۀ 292 آمده است: فرغ المصنف «قدس الله روحه» من تصنيفه في شعبان سنة خمس و سبع مائة، 705 ق.
+در پايان كتاب صلاة، جلد دوم صفحۀ 292 آمده است: فرغ المصنف «قدس‌الله‌روحه» من تصنيفه في شعبان سنة خمس و سبع مائة، 705 ق.
-بنابراين اگر تأليف كتاب زكاة و قسمتى از بيع در حدود دو سال طول كشيده باشد سال اتمام كتاب در حدود 707 ق بوده است.
+بنابراین اگر تأليف كتاب زكاة و قسمتى از بيع در حدود دو سال طول كشيده باشد سال اتمام كتاب در حدود 707ق بوده است.
-قديمى‌ترين نسخه‌اى كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به آن اشاره شده است، نسخه‌اى است به خط محمد بن على بن يوسف، برادرزادۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]]  كه در سال 710 ق از نسخه‌اى كه به خط علامۀ حلى بوده است نسخه بردارى شده است اين نسخه متعلّق به كتابخانۀ فخر الدين نصيرى است كه در فهرست كتابخانه با شمارۀ 369 مشخص شده است. ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/24 394، إرشاد الأذهان، مقدمۀ ناشر ج /1 112 چاپ جامعۀ مدرسين).
+قديمى‌ترين نسخه‌اى كه در [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]] به آن اشاره شده است، نسخه‌اى است به خط محمد بن على بن يوسف، برادرزادۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] كه در سال 710ق از نسخه‌اى كه به خط [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] بوده است نسخه بردارى شده است اين نسخه متعلّق به كتابخانۀ فخرالدين نصيرى است كه در فهرست كتابخانه با شمارۀ 369 مشخص شده است.<ref>الذریعة، اقا بزرگ طهرانی، ج۲۴، ص۳۹۴</ref><ref>ارشاد الاذهان، علامه حلی، مقدمۀ ناشر ج۱، ص۱۱۲ چاپ جامعۀ مدرسین</ref>
 ==تاريخ چاپ==
-كتاب موجود به وسيلۀ مؤسسۀ آل البيت لإحياء التراث انتشار يافته است. از تاريخ چاپ اول آن اطلاعى در دست نيست ولى در سال 1410 ق در چاپخانۀ مؤسسۀ اسماعيليان تجديد چاپ شده است.
+كتاب موجود به وسيلۀ مؤسسۀ آل البيت لإحياء التراث انتشار يافته است. از تاريخ چاپ اول آن اطلاعى در دست نيست ولى در سال 1410ق در چاپخانۀ مؤسسۀ اسماعيليان تجديد چاپ شده است.
-محقق و مصحح آن [[رجایی، مهدی |سيد مهدى رجايى]] بوده است.
+محقق و مصحح آن [[رجایی، سید مهدی |سيد مهدى رجايى]] بوده است.
 ==نسخه‌ها==
@@ خط ۸۹: / خط ۷۴: @@
 - نسخه‌هاى كتابخانه‌هاى شيخ مشكور و سيد ابوالقاسم اصفهانى در نجف
-- نسخۀ فخر الدين نصيرى به خط محمد بن على بن يوسف، برادرزادۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]]  در سال 710 ق ([[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/24 394).
+- نسخۀ فخرالدين نصيرى به خط محمد بن على بن يوسف، برادرزادۀ [[حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلّى]] در سال 710ق<ref>الذریعة، اقا بزرگ طهرانی، ج۲۴، ص۳۹۴</ref>
+نسخۀ اخير در فهرست كتابخانۀ نصيرى با شمارۀ 369 مشخص شده است.<ref>ارشاد الاذهان، علامه حلی، ج۱، ص۱۱۲ چاپ جامعۀ مدرسین</ref>
-نسخۀ اخير در فهرست كتابخانۀ نصيرى با شمارۀ 369 مشخص شده است. (إرشاد الأذهان، ج /1 112 چاپ جامعۀ مدرسين).
 نسخه‌هايى كه در كتاب مقدمه‌اى بر فقه شيعه ذكر شده‌اند، 16 نسخه است كه قديمى‌ترين آنها متعلّق به دانشگاه تهران با شمارۀ 6662 و مربوط به قرن هشتم است.
-ساير نسخه‌ها متعلّق به كتابخانه‌هاى آستان قدس رضوى، آیت‌الله حكيم، مجلس شوراى اسلامى، ملك، نواب، پرينستون، وزيرى و نوربخش مى‌باشد. (مقدمه‌اى بر فقه شيعه، ص 129، 130).
+ساير نسخه‌ها متعلّق به كتابخانه‌هاى آستان قدس رضوى، آیت‌الله حكيم، مجلس شوراى اسلامى، ملك، نواب، پرينستون، وزيرى و نوربخش مى‌باشد.<ref>مقدمه‌ای بر فقه شیعه، مدرسی طباطبایی، ص۱۲۹، ۱۳۰</ref>
 ==نسخه‌هاى معتبر==
@@ خط ۱۰۲: / خط ۸۸: @@
 كتاب موجود از مقابله و تصحيح سه نسخه حاصل شده است كه عبارتند از:
-- نسخۀ كامل و بسيار بد خط كه متعلّق به كتابخانۀ آستان قدس رضوى است. اين نسخه به خط يعقوب بن خليل عاملى در سال 859 ق نوشته شده است و نسخۀ اصلى و اساسى در چاپ كتاب موجود بوده و با رمز (ق) مشخص شده است.
+#نسخۀ كامل و بسيار بد خط كه متعلّق به كتابخانۀ آستان قدس رضوى است. اين نسخه به خط يعقوب بن خليل عاملى در سال 859ق نوشته شده است و نسخۀ اصلى و اساسى در چاپ كتاب موجود بوده و با رمز (ق) مشخص شده است.
+#نسخۀ ديگرى از كتابخانۀ آستان قدس رضوى كه ابتدا و انتهاى آن ناقص است و نویسنده و تاريخ نگارش آن مشخص نيست و با رمز(س) مشخص شده است.
-- نسخۀ ديگرى از كتابخانۀ آستان قدس رضوى كه ابتدا و انتهاى آن ناقص است و نويسنده و تاريخ نگارش آن مشخص نيست و با رمز(س) مشخص شده است.
+#نسخۀ كامل و پر غلطى كه در سال 1245ق نوشته شده و متعلّق به كتابخانۀ مؤسسۀ آل البيت لإحياء التراث كه ناشر كتاب موجود است، مى‌باشد و با رمز (ر) مشخص شده است.
-- نسخۀ كامل و پر غلطى كه در سال 1245 ق نوشته شده و متعلّق به كتابخانۀ مؤسسۀ آل البيت لإحياء التراث كه ناشر كتاب موجود است، مى‌باشد و با رمز (ر) مشخص شده است.
 ==مطالب==
@@ خط ۲۱۰: / خط ۱۹۴: @@
-اگر چه كتاب به صورت فقه فتوايى نوشته شده است اما مؤلف به صورت وسيعى فتاوا و نظريات فقهاى عظام را در آن نقل نموده است. كه در اين بين نظريات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] رتبۀ اول را داراست و نظريات [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]،[[ابن‌ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]]، [[شيخ صدوق]]، ابوالصلاح حلبى، [[سالار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلار بن عبدالعزيز]] ، و [[شيخ مفيد]] نيز در كتاب مطرح شده است. (ج /1 179، 239، 429، ج /2 96، 234، 288).
+اگر چه كتاب به صورت فقه فتوايى نوشته شده است اما مؤلف به صورت وسيعى فتاوا و نظريات فقهاى عظام را در آن نقل نموده است. كه در اين بين نظريات [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] رتبۀ اول را داراست و نظريات [[علم‌الهدی، علی بن حسین|سيد مرتضى]]، [[ابن ادریس، محمد بن احمد| ابن ادريس]]، [[شيخ صدوق]]، ابوالصلاح حلبى، [[سلار دیلمی، حمزة بن عبدالعزیز|سلار بن عبدالعزيز]]، و [[شيخ مفيد]] نيز در كتاب مطرح شده است.<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۱۷۹</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۲۳۹</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۴۲۹</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۹۶</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۲۳۴</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۲۸۸</ref>
+از ديگر ويژگى‌هاى كتاب طرح نظريات و فتاواى بزرگانى همچون ابن جنيد، [[ابن ابی‌عقیل عمانی، حسن بن علی|ابن ابى عقيل]] و على بن بابويه، پدر [[شيخ صدوق]] است كه كمتر در كتب قدماء مطرح شده‌اند.<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۷۴</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۱۰۴</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۱۷۸</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۲۳۹</ref>
-از ديگر ويژگى‌هاى كتاب طرح نظريات و فتاواى بزرگانى همچون ابن جنيد، ابن ابى عقيل و على بن بابويه، پدر [[شيخ صدوق]] است كه كمتر در كتب قدماء مطرح شده‌اند. (ج /1 74، 104، 178، ج /2 239).
+اگر چه كتاب به صورت فقه فتوايى نوشته شده است اما گاهى سبک تدوين و طرح مباحث شبيه فقه مقارنه‌اى است زيرا مؤلف در آن به روايات معتبر در نزد عامه مثل روايات ابن عبّاس و عائشه از كتاب جامع الأصول، سنن ابن ماجه، [[سنن ترمذى]]، سنن بيهقى، [[سنن أبي‌داود]]، الخصائص الكبرى، [[صحيح مسلم]]، [[صحيح بخارى]] استناد نموده كه در پاورقى آنها ذكر شده است و همين طور به همان سبک در ابتداى مباحث به اجماع و نصّ استناد نموده است.<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۴۴، ۴۵</ref><ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۳۳۰</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۳۲۲</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۳۸</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۱۱۲</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۴۳۴</ref>
-اگر چه كتاب به صورت فقه فتوايى نوشته شده است اما گاهى سبك تدوين و طرح مباحث شبيه فقه مقارنه‌اى است زيرا مؤلف در آن به روايات معتبر در نزد عامه مثل روايات ابن عبّاس و عائشه از كتاب جامع الأصول، سنن ابن ماجه، [[سنن ترمذى]]، سنن بيهقى، سنن ابى داود، الخصائص الكبرى، [[صحيح مسلم]]، [[صحيح بخارى]] استناد نموده كه در پاورقى آنها ذكر شده است و همين طور به همان سبك در ابتداى مباحث به اجماع و نصّ استناد نموده است. (ج /1 44، 45، 330، 322، ج /2 38، 112، 434).
+در استناد به اجماع، مؤلف از تعابير مختلفى استفاده نموده است به عنوان نمونه اين موارد را مى‌توان ذكر نمود: هي واجبة عند علمائنا كلّهم، عند علمائنا أجمع، ليس واجبا إجماعا، أجمع المسلمون كافّة، عليه إجماع العلماء، أجمع المسلمون في جميع الأعصار.<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۱، ص۴۸، ۴۹، ۵۱</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۱۰</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۲۹۷</ref>،<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۶۵</ref>
-در استناد به اجماع، مؤلف از تعابير مختلفى استفاده نموده است به عنوان نمونه اين موارد را مى‌توان ذكر نمود: هي واجبة عند علمائنا كلّهم، عند علمائنا أجمع، ليس واجبا إجماعا، أجمع المسلمون كافّة، عليه إجماع العلماء، أجمع المسلمون في جميع الأعصار. (ج /1 48، 49، 51، 10، 65، ج /2 297).
-اگر چه مؤلف روايات متعددى از عامه را ذكر نموده است اما در رابطه با ائمۀ معصومين عليهم‌السلام و استناد به آنان تأكيد خاصى داشته است به عنوان نمونه: و الأفضل ما نقل عن أهل البيت عليهم‌السلام لأنّهم أعرف بما يناجي به الرب تعالى، لاستفادة علومهم من الوحي. (ج /2 59).
+اگر چه مؤلف روايات متعددى از عامه را ذكر نموده است اما در رابطه با ائمۀ معصومين عليهم‌السلام و استناد به آنان تأكيد خاصى داشته است به عنوان نمونه: و الأفضل ما نقل عن أهل‌البيت عليهم‌السلام لأنّهم أعرف بما يناجي به الرب تعالى، لاستفادة علومهم من الوحي.<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، ج۲، ص۵۹</ref>
 ==نقاط ضعف==
@@ خط ۲۳۱: / خط ۲۱۶: @@
 همين طور كتاب موجود از نظر عنوان بندى مطالب داراى نقايص زيادى است كه به بعضى از آنها اشاره مى‌شود.
-- به جاى عنوان المقصد الثاني در عناوين كتاب و فهرست آخر كتاب، عنوان المقصد الثالث نوشته شده است.
+#به جاى عنوان المقصد الثاني در عناوين كتاب و فهرست آخر كتاب، عنوان المقصد الثالث نوشته شده است.
+#عنوان المقصد الرابع النوافل كه مربوط به مستحبات است با فصل دوم و سومش كه مربوط به نماز مسافر و نماز خوف است هماهنگ و سازگار نيست.
-- عنوان المقصد الرابع النوافل كه مربوط به مستحبات است با فصل دوم و سومش كه مربوط به نماز مسافر و نماز خوف است هماهنگ و سازگار نيست.
+#مباحث خمس و انفال بطور كامل در ضمن كتاب زكاة آورده نشده است و اثرى از آنها ديده نمى‌شود.
+#اگر چه در عنوان كتاب آمده است المقصد الأوّل: في زكاة الأموال، امّا مقصد دوم در كتاب ذكر نشده است و احتمالا فصل هفتم يعنى زكاة فطره بايد به عنوان مقصد دوّم كه زكاة نفوس است مطرح مى‌شده است.
-- مباحث خمس و انفال بطور كامل در ضمن كتاب زكاة آورده نشده است و اثرى از آنها ديده نمى‌شود.
-- اگر چه در عنوان كتاب آمده است المقصد الأوّل: في زكاة الأموال، امّا مقصد دوم در كتاب ذكر نشده است و احتمالا فصل هفتم يعنى زكاة فطره بايد به عنوان مقصد دوّم كه زكاة نفوس است مطرح مى‌شده است.
 ==گفتار بزرگان==
-[[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]: و نهاية الفقه له... على ما رأيته عند الفاضل الهندي وصل إلى أواسط بحث زكاة الفطرة، ثم من كتاب التجارة أيضا إلى بحث الصرف من كتاب التجارة و النسخة المتداولة منه مقصورة على كتب الطهارة. ([[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] ج /1 365).
+[[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]]: و نهاية الفقه له... على ما رأيته عند الفاضل الهندی وصل إلى أواسط بحث زكاة الفطرة، ثم من كتاب التجارة أيضا إلى بحث الصرف من كتاب التجارة و النسخة المتداولة منه مقصورة على كتب الطهارة.<ref>ریاض العلماء، افندی، ج۱، ص۳۶۵</ref>
-فوائد رضويه: صنف في كل علم كتبا أتاه الله من كل شيء سببا أما الفقه فهو أبو عذره و غواص بحره و له فيها اثنى عشر كتابا هي ملجأ العلماء و مرجع الفقهاء و هي منتهى المطلب في تحقيق المذهب خرج منه تمام العبادات و قليل من المعاملات إلى عقد البيع و نهاية الإحكام في معرفة الأحكام. (فوائد رضويه، 126).
-[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: كنهايته الفقهيّة التي لم يبرز منها غير أبواب الطهارة و الصلاة. ([[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] ج /2 275).
-لؤلؤ البحرين: تعليقۀ علامۀ بزرگ سيد محمد صادق بحر العلوم: سبق في فقه الشريعة و ألّف فيه المؤلفات المتنوعة من مطولات و متوسطات و مختصرات، فكانت محط أنظار العلماء من عصره إلى اليوم تدريسا و شرحا و تعليقا، فمن المطولات المختلف و التذكرة و منتهى المطلب و من المتوسطات القواعد و التحرير و من المختصرات إرشاد الأذهان و إيضاح الأحكام و تبصرة المتعلّمين. (لؤلؤ البحرين، 210، 211).
-خطبۀ كتاب: فهذا الكتاب (نهاية الإحكام في معرفة الأحكام) لخصت فيه فتاوى الإماميّة على وجه الاختصار و أشرت فيه إلى العلل مع حذف الإطالة و الإكثار. (خطبۀ كتاب، 18).
-==منابع==
-- [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/24 394
-- [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] /1 365 - 358
-- [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] /2 273
-- المستدرك /3 459
-- أعيان الشيعة /5 404
-- الخلاصة 48
+فوائد رضويه: صنف في كل علم كتبا أتاه الله من كل شيء سببا أما الفقه فهو أبو عذره و غواص بحره و له فيها اثنی‌عشر كتابا هي ملجأ العلماء و مرجع الفقهاء و هي [[منتهی المطلب في تحقيق المذهب]] خرج منه تمام العبادات و قليل من المعاملات إلى عقد البيع و نهاية الإحكام في معرفة الأحكام.<ref>فوائد رضویه، اقا رضا همدانی، ص۱۲۶</ref>
-- الإجازة 155
+[[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]]: كنهايته الفقهيّة التي لم يبرز منها غير أبواب الطهارة و الصلاة.<ref>روضات الجنات، محمد باقر موسوی خوانساری، ج۲، ص۲۷۵</ref>
-- الكنى و الألقاب /2 477
+لؤلؤ البحرين: تعليقۀ علامۀ بزرگ سيد محمد صادق بحر العلوم: سبق في فقه الشريعة و ألّف فيه المؤلفات المتنوعة من مطولات و متوسطات و مختصرات، فكانت محط أنظار العلماء من عصره إلى اليوم تدريسا و شرحا و تعليقا، فمن المطولات المختلف و التذكرة و منتهى المطلب و من المتوسطات القواعد و التحرير و من المختصرات إرشاد الأذهان و إيضاح الأحكام و تبصرة المتعلّمين.<ref>لؤلؤ البحرین، بحر العلوم، ص۲۱۰، ۲۱۱</ref>
-- [[طبقات أعلام الشيعة]]، ج 3، ص 52 قرن هشتم
+خطبۀ كتاب: فهذا الكتاب (نهاية الإحكام في معرفة الأحكام) لخصت فيه فتاوى الإماميّة على وجه الاختصار و أشرت فيه إلى العلل مع حذف الإطالة و الإكثار.<ref>نهایة الإحکام، علامه حلی، خطبۀ کتاب، ص۱۸</ref>
-- فوائد رضويه 126
+==پانویس==
+<references/>
-- ريحانة الأدب /4 167 - 179
-- لؤلؤ البحرين 210، 211
+==منابع مقاله==
-- [[بحار الأنوار]] ج /1 17
+# [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]/24 394
+# [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] /1 365 - 358
+# [[روضات الجنات في أحوال العلماء و السادات|روضات الجنات]] /2 273
+# المستدرك /3 459
+# أعيان الشيعة /5 404
+# الخلاصة 48
+# الإجازة 155
+# الكنى و الألقاب /2 477
+# [[طبقات أعلام الشيعة]]، ج 3، ص 52 قرن هشتم
+# فوائد رضويه 126
+# ريحانة الأدب /4 167 - 179
+# لؤلؤ البحرين 210، 211
+# [[بحار الأنوار]] ج /1 17
-== پیوندها ==
-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1173 مطالعه کتاب نهایة الإحکام في معرفة الأحکام در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
 [[رده:کتاب‌شناسی]]
 [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]

نهاية الإحكام في معرفة الأحكام: تفاوت میان نسخه‌ها

نهاية الإحكام في معرفة الأحكام (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۲۱ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۴۸