جزء الحسن بن عرفة العبدي: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ابن‌ع' به 'ابن‌ ع'
جز (جایگزینی متن - 'زبان = عربي ' به 'زبان = عربی')
جز (جایگزینی متن - 'ابن‌ع' به 'ابن‌ ع')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۷: خط ۳۷:
به‌هرروی باید توجه داشت که مختصر بودن اجزاء و عدم نیاز آن‌ها به یک برنامه گسترده برای گردآوری مجموعه‌ای وسیع از احادیث در موضوعات متنوع یا با اسانید متنوع، جزء‌ها را به آثاری بی‌تکلف مبدل ساخته بود که می‌توانست در زمان کوتاهی نوشته شود. همچنین جزء‌ها نیازمند به‌کارگیری سبک تألیفی خاصی نیز نبودند و از همین‌رو، برخی از محدثانی که دست‌به‌قلم نبودند نیز می‌توانستند به تألیف چنین اجزائی اقدام کنند. همین ویژگی به‌روشنی توجیه می‌کند که چرا اجزاء حدیثی در این حد پرشمارند و بسیاری از نویسندگان اجزاء حدیثی، جزء‌نویسی تنها فعالیت تألیفی‌شان بوده است. اما فارغ از آنچه گفته شد، چنین می‌نماید که برخی از ویژگی‌های جدی‌تر در اجزاء حدیثی محرک محدثان به انتخاب این سبک تألیف بوده است<ref>ر.ک: همان، ص766</ref>‏.
به‌هرروی باید توجه داشت که مختصر بودن اجزاء و عدم نیاز آن‌ها به یک برنامه گسترده برای گردآوری مجموعه‌ای وسیع از احادیث در موضوعات متنوع یا با اسانید متنوع، جزء‌ها را به آثاری بی‌تکلف مبدل ساخته بود که می‌توانست در زمان کوتاهی نوشته شود. همچنین جزء‌ها نیازمند به‌کارگیری سبک تألیفی خاصی نیز نبودند و از همین‌رو، برخی از محدثانی که دست‌به‌قلم نبودند نیز می‌توانستند به تألیف چنین اجزائی اقدام کنند. همین ویژگی به‌روشنی توجیه می‌کند که چرا اجزاء حدیثی در این حد پرشمارند و بسیاری از نویسندگان اجزاء حدیثی، جزء‌نویسی تنها فعالیت تألیفی‌شان بوده است. اما فارغ از آنچه گفته شد، چنین می‌نماید که برخی از ویژگی‌های جدی‌تر در اجزاء حدیثی محرک محدثان به انتخاب این سبک تألیف بوده است<ref>ر.ک: همان، ص766</ref>‏.


محقق اثر سبب گزینش این کتاب را برای تحقیق این‌گونه توضیح می‌دهد: در اثنای مراجعه به کتب تراجم و حدیث و رجال به ناگاه بر برخی از اجزای حدیثی در بین تعداد زیادی از این اجزاء اطلاع یافتم که از آن جمله است: جزء وکیع عن الاعمش، همین جزء حسن بن عرفه و جزء بیبی بنت عبدالصمد هرتمیه. با توجه به شهرت این اجزاء نزد اهل سنت و اهمیت آنها از ناحیه علو و اعتبار اسنادشان، علما آنها را به کار برده و از آنها و به‌ویژه جزء ابن‌عرفه روایت و استفاده کرده‌اند؛ لذا این اجزاء سه‌گانه را مورد تحقیق قرار دادم. جزء ابن عرفه تا آنجا که می‌دانم مشهورترین جزء حدیثی است و بین اهل علم بیشترین شیوع را دارد و کتابی نیست که از مرویات این جزء ذکر نکرده باشد؛ چراکه اسنادش در همه اعصار و قرون معتبر بوده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص7</ref>‏.
محقق اثر سبب گزینش این کتاب را برای تحقیق این‌گونه توضیح می‌دهد: در اثنای مراجعه به کتب تراجم و حدیث و رجال به ناگاه بر برخی از اجزای حدیثی در بین تعداد زیادی از این اجزاء اطلاع یافتم که از آن جمله است: جزء وکیع عن الاعمش، همین جزء حسن بن عرفه و جزء بیبی بنت عبدالصمد هرتمیه. با توجه به شهرت این اجزاء نزد اهل سنت و اهمیت آنها از ناحیه علو و اعتبار اسنادشان، علما آنها را به کار برده و از آنها و به‌ویژه جزء ابن‌ عرفه روایت و استفاده کرده‌اند؛ لذا این اجزاء سه‌گانه را مورد تحقیق قرار دادم. جزء ابن عرفه تا آنجا که می‌دانم مشهورترین جزء حدیثی است و بین اهل علم بیشترین شیوع را دارد و کتابی نیست که از مرویات این جزء ذکر نکرده باشد؛ چراکه اسنادش در همه اعصار و قرون معتبر بوده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص7</ref>‏.


از جمله فعالیت‌های تحقیقی فریوایی بر این نسخه از کتاب می‌توان به این موارد اشاره نمود: تحقیق انتساب این جزء به نویسنده، تحقیق نصوص کتاب، مقابله نسخه خطی و تصحیح آن با ذکر ملاحظات و تعلیقات، شماره‌گذاری احادیث کتاب، اشاره به جایگاه آیات، استخراج نصوص کتاب از منابع حدیثی معتبر با ذکر شواهد و متابعات آنها در صورت نیاز، حکم به صحت و ضعف نصوص پس از بررسی اسانید آنها با توجه به قواعد علم حدیث و با استناد به اقوال و آراء علما، نگارش مقدمه پیرامون کتاب که در آن شرح‌حال مؤلف و معرفی نسخ خطی و سماعات موجود بر نسخ و استناد نسخه به نویسنده مطرح شده است. در انتها نیز فهارس علمی برای استفاده از مضمون کتاب ارائه شده است<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>‏.
از جمله فعالیت‌های تحقیقی فریوایی بر این نسخه از کتاب می‌توان به این موارد اشاره نمود: تحقیق انتساب این جزء به نویسنده، تحقیق نصوص کتاب، مقابله نسخه خطی و تصحیح آن با ذکر ملاحظات و تعلیقات، شماره‌گذاری احادیث کتاب، اشاره به جایگاه آیات، استخراج نصوص کتاب از منابع حدیثی معتبر با ذکر شواهد و متابعات آنها در صورت نیاز، حکم به صحت و ضعف نصوص پس از بررسی اسانید آنها با توجه به قواعد علم حدیث و با استناد به اقوال و آراء علما، نگارش مقدمه پیرامون کتاب که در آن شرح‌حال مؤلف و معرفی نسخ خطی و سماعات موجود بر نسخ و استناد نسخه به نویسنده مطرح شده است. در انتها نیز فهارس علمی برای استفاده از مضمون کتاب ارائه شده است<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>‏.