۱۴۶٬۰۶۴
ویرایش
الحدود (ابن سینا): تفاوت میان نسخهها
جز
جایگزینی متن - 'ابن سینا، حسین بن عبدالله' به 'ابن سینا، حسین بن عبدالله'
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ابن سینا، حسین بن عبدالله' به 'ابن سینا، حسین بن عبدالله') |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[ابن سینا، حسین بن عبدالله]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| خط ۱۷: | خط ۱۷: | ||
| چاپ =2 | | چاپ =2 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =01895 | ||
| کتابخوان همراه نور =01895 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الحدود''' يا تعريفات، تأليف [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، از جمله رسالههاى اولیه وى به زبان عربى است. [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] اين رساله را همان گونه كه در مقدمهاش تصريح كرده به خواهش يكى از دوستان به رشته تحرير كشيده و در آن به تعريف مسائل طبيعى و فلسفى و علمى پرداخته و براى هركدام بهاختصار، حدودى را بيان كرده است. | |||
'''الحدود''' يا تعريفات، تأليف [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، از جمله رسالههاى | |||
این رساله در ضمن کتاب [[المصطلح الفلسفي عند العرب]] نوشته عبدالامیر اعسم آمده است. | این رساله در ضمن کتاب [[المصطلح الفلسفي عند العرب]] نوشته عبدالامیر اعسم آمده است. | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
محقق كتاب در مقدمهاش مقدم بودن زمان تأليف كتاب حدود بر كتاب شفاء و نجات (خلاصه كتاب شفاء) را مورد بررسى قرار داده است و با ذكر قرائنى به اين نتيجه رسيده است كه منطقى نيست كه اين رساله بعد از شفاء نوشته شده باشد؛ چراكه اگر شاگردانش به محتواى شفا در موضوع حدود مطلع بودند، پس از او تفسير و توضيح حدود را طلب نمیكردند و بر اين كار اصرار نمىورزيدند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/11579/2/61 ر.ک: مقدمه محقق، ص63-61]</ref> | محقق كتاب در مقدمهاش مقدم بودن زمان تأليف كتاب حدود بر كتاب شفاء و نجات (خلاصه كتاب شفاء) را مورد بررسى قرار داده است و با ذكر قرائنى به اين نتيجه رسيده است كه منطقى نيست كه اين رساله بعد از شفاء نوشته شده باشد؛ چراكه اگر شاگردانش به محتواى شفا در موضوع حدود مطلع بودند، پس از او تفسير و توضيح حدود را طلب نمیكردند و بر اين كار اصرار نمىورزيدند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/11579/2/61 ر.ک: مقدمه محقق، ص63-61]</ref> | ||
محقق در قسمت ديگرى از مقدمه به تبيين شيوه نگارش رساله پرداخته است. وى ابتدا به اين نكته اشاره كرده كه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] در همه تأليفات فلسفىاش شيوه واحدى را اعمال نكرده است. كتب | محقق در قسمت ديگرى از مقدمه به تبيين شيوه نگارش رساله پرداخته است. وى ابتدا به اين نكته اشاره كرده كه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] در همه تأليفات فلسفىاش شيوه واحدى را اعمال نكرده است. كتب اولیه او دشوارتر از كتب متأخر او هستند و كتبى كه در اواخر حياتش تأليف كرده بهتر از كتبى است كه در اوائل آن نوشته است؛ همچنين رسالههاى كوتاه او بهتر از كتب مفصل اوست. به همين دليل كتاب اشارات و تنبيهات به جهت اسلوب بر همه تأليفات او برترى دارد؛ چراكه از كتب متأخر اوست. همچنين كتاب نجات اسلوبى بهتر از كتاب شفا دارد و اين دو از كتب پيش از خود نيكوترند؛ بنابراین رساله حدود به شيوه گذشته او در آثار مفصلش نوشته شده است، نه به شيوه واضح در اشارات و تنبيهات.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/11579/2/66 ر.ک: همان، ص66]</ref> | ||
وى تصريح مىكند كه در اين رساله، دو اصطلاح منطقى، 68 اصطلاح طبيعى و سه اصطلاح مابعدالطبيعى تعريف شده و در مجموع 73 اصطلاح تعريف شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/11579/2/67 ر.ک: همان، ص67]</ref>(البته بايد توجه داشت كه اصطلاح «اعتماد» و اصطلاح «ميل» با هم تعريف شدهاند). | وى تصريح مىكند كه در اين رساله، دو اصطلاح منطقى، 68 اصطلاح طبيعى و سه اصطلاح مابعدالطبيعى تعريف شده و در مجموع 73 اصطلاح تعريف شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/11579/2/67 ر.ک: همان، ص67]</ref>(البته بايد توجه داشت كه اصطلاح «اعتماد» و اصطلاح «ميل» با هم تعريف شدهاند). | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
[[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] در اين رساله از [[ارسطو]] تبعيت كرده است؛ وى معتقد است كه تحقيق حد بهواسطه تعريف به ماهيت تمام مىشود، اما تعريف به لوازم و لواحق حد حقيقى به دست نمىدهد و به ماهيت شيء نمىرسد و تنها در نهایت جز رسم نيست.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/11579/2/68 رك: همان، ص68]</ref> | [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] در اين رساله از [[ارسطو]] تبعيت كرده است؛ وى معتقد است كه تحقيق حد بهواسطه تعريف به ماهيت تمام مىشود، اما تعريف به لوازم و لواحق حد حقيقى به دست نمىدهد و به ماهيت شيء نمىرسد و تنها در نهایت جز رسم نيست.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/11579/2/68 رك: همان، ص68]</ref> | ||
[[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] نخست مقدمهاى بر كتاب خود آورده و در آنجا ابتدا به | [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] نخست مقدمهاى بر كتاب خود آورده و در آنجا ابتدا به انگیزه خود از تأليف چنين رسالهاى اشاره نموده و سپس اقدام به بيان تقسيمات حدود مىكند. اين مقدمه را كه در آن طريق چگونگى به دست آوردن حدود و رسوم را توضيح داده است، مىتوان از ويژگىهاى رساله حاضر برشمرد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/11579/2/231 ر.ک: مقدمه، ص239-231]</ref> | ||
بعد از بيان مقدمه، تنها فصل رساله كه «حدود و رسوم» نام دارد شروع شده و در آن برخى حدود مطرح گرديده است. نخست در مورد بارى تعالى مىگويد: «الله، نه حد دارد و نه رسم؛ چراكه او را جنس و فصل و تركيب و عوارض نيست، ولى در مورد او قولى وجود دارد كه اسم وى را شرح مىدهد... | بعد از بيان مقدمه، تنها فصل رساله كه «حدود و رسوم» نام دارد شروع شده و در آن برخى حدود مطرح گرديده است. نخست در مورد بارى تعالى مىگويد: «الله، نه حد دارد و نه رسم؛ چراكه او را جنس و فصل و تركيب و عوارض نيست، ولى در مورد او قولى وجود دارد كه اسم وى را شرح مىدهد... | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
اين رساله، در كتابى با عنوان «تسع رسائل في الحكمة و | اين رساله، در كتابى با عنوان «تسع رسائل في الحكمة و الطبيعيات»، در قاهره در 1326ق1908/م بههمراه هشت رساله ديگر به چاپ رسيده است.<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1592 خراسانى، شرفالدين، ص7]</ref>همچنين در طبع ديگرى با عنوان «المصطلح الفلسفي عند العرب»، در قاهره در سال 1989م بههمراه رسالههاى حدود جابر بن حیان، كندى، خوارزمى و غزالى به چاپ رسيده است. | ||
محقق اثر از سه نسخه اين كتاب در تحقيق و تصحيح آن استفاده كرده است. اختلاف نسخهها و برخى توضيحات محقق در پاورقى صفحات ذكر شده است. | محقق اثر از سه نسخه اين كتاب در تحقيق و تصحيح آن استفاده كرده است. اختلاف نسخهها و برخى توضيحات محقق در پاورقى صفحات ذكر شده است. | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[المصطلح الفلسفي عند العرب]] | [[المصطلح الفلسفي عند العرب]] | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۷۹: | خط ۸۱: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||