۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'یه' به 'یه') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'رده:سلسلهها، تقسیم بندی دوره ای' به 'رده:سلسلهها، تقسیمبندی دورهای') |
||
(۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۶: | خط ۶: | ||
[[تلاشان، حسن]] (نویسنده) | [[تلاشان، حسن]] (نویسنده) | ||
[[مرکز تحقيقات | [[مرکز تحقيقات اسلامى نمايندگي ولی فقیه در سپاه]] (تهيه کننده) | ||
| زبان =فارسی | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =DSR 1311 /ن6ت2 | | کد کنگره =DSR 1311 /ن6ت2 | ||
| موضوع =ایران - اوضاع اجتماعی - قرن 13- 14ق. | | موضوع =ایران - اوضاع اجتماعی - قرن 13- 14ق. | ||
ایران - تاريخ - انقلاب | ایران - تاريخ - انقلاب اسلامى، ???? - | ||
ایران - تاريخ - پهلوی، 1304 - 1357 | ایران - تاريخ - پهلوی، 1304 - 1357 | ||
خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
ایران - سياست و حکومت - قرن 13 - 14ق. | ایران - سياست و حکومت - قرن 13 - 14ق. | ||
| ناشر =سپاه پاسداران انقلاب | | ناشر =سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، نمايندگي ولی فقیه، مرکز تحقيقات اسلامى | ||
| مکان نشر =ایران - قم | | مکان نشر =ایران - قم | ||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =04146 | ||
| کتابخوان همراه نور =04146 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
خط ۳۷: | خط ۳۸: | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با پیشگفتار و مقدمه مرکز تحقیقات اسلامی نمایندگی ولی فقیه در سپاه آغاز و مطالب در | کتاب با پیشگفتار و مقدمه مرکز تحقیقات اسلامی نمایندگی ولی فقیه در سپاه آغاز و مطالب در بیست و چهار درس، تنظیم شده است. | ||
در پایان هر درس، علاوه بر خلاصهای از مطالب همان درس، | در پایان هر درس، علاوه بر خلاصهای از مطالب همان درس، پرسشهای مناسب با موضوعات مطرحشده، آمده است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
خط ۵۴: | خط ۵۵: | ||
درس چهارم، به موضوع نهضت تنباکو اختصاص یافته است. در سفر سوم ناصرالدین شاه به اروپا، انگلیسیها تقاضاهای زیادی از او کردند که یکی از آنها، واگذاری امتیاز توتون و تنباکوی ایران بود و شاه و صدر اعظم، ضمن قبول آن، قول دادند که پس از بازگشت به وطن، تالبوت را به ایران دعوت کنند. پس از ورود تالبوت به ایران و واگذاری امتیاز، عده زیادی از مردان و زنان انگلیسی، وارد کشورمان شدند و فعالیتهای اقتصادی و فرهنگی خود را شروع کردند. خسارتهای واردشده به مردم بر اثر واگذاری امتیاز از یکسو و فعالیتهای فرهنگی خلاف اسلام بیگانگان در ایران از سوی دیگر، باعث نهضت سراسری علما و مردم علیه شاه و شرکت رژی شد. این نهضت بهویژه در شهرهای اصفهان، فارس، تبریز و تهران، از شدت خاصی برخوردار بود<ref>ر.ک: همان، ص55</ref>. | درس چهارم، به موضوع نهضت تنباکو اختصاص یافته است. در سفر سوم ناصرالدین شاه به اروپا، انگلیسیها تقاضاهای زیادی از او کردند که یکی از آنها، واگذاری امتیاز توتون و تنباکوی ایران بود و شاه و صدر اعظم، ضمن قبول آن، قول دادند که پس از بازگشت به وطن، تالبوت را به ایران دعوت کنند. پس از ورود تالبوت به ایران و واگذاری امتیاز، عده زیادی از مردان و زنان انگلیسی، وارد کشورمان شدند و فعالیتهای اقتصادی و فرهنگی خود را شروع کردند. خسارتهای واردشده به مردم بر اثر واگذاری امتیاز از یکسو و فعالیتهای فرهنگی خلاف اسلام بیگانگان در ایران از سوی دیگر، باعث نهضت سراسری علما و مردم علیه شاه و شرکت رژی شد. این نهضت بهویژه در شهرهای اصفهان، فارس، تبریز و تهران، از شدت خاصی برخوردار بود<ref>ر.ک: همان، ص55</ref>. | ||
در درس پنجم و ششم، به نهضت مشروطیت پرداخته شده است. در | در درس پنجم و ششم، به نهضت مشروطیت پرداخته شده است. در شکلگیری و پیروزی نهضت مشروطیت، زمینههای داخلی و خارجی نقش مؤثری داشتند، اما چون لازمه هر دگرگونی و تغییر و تحول، زمینههای داخلی است؛ به همین دلیل ابتدا زمینههای داخلی و سپس زمینههای خارجی نهضت بررسی شدهاند. به اعتقاد نویسنده، مهمترین زمینههای داخلی که در شروع نهضت مشروطیت نقش داشتند، عبارتند از: پیروزی نهضت تنباکو، ظلم و استبداد پادشاهان قاجاریه بر مردم، نقش مطبوعات، فعالیت گروهها و انجمنها، تلاش علما و روحانیون و روشنفکران غربگرا. وی زمینههای خارجی که بیشتر از بقیه در شکلگیری نهضت مؤثر بودند را سلطه اقتصادی بیگانگان بر منابع حیاتی و اقتصادی ایران، جنبشهای آزادیخواهی و مشروطهطلبی در جهان بهویژه در کشورهای همسایه (روسیه و عثمانی) و سرانجام حمایت انگلستان از مشروطیت دانسته است.<ref>ر.ک: همان، ص66</ref>. | ||
در درس هفتم، به بررسی دوره رضا خان پرداخته شده است. در جنگ اول جهانی، به علت مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از اشغال ایران، انگلستان به این فکر افتاد که برای حفظ منافع خود، یک حکومت مرکزی قدرتمند در ایران تشکیل دهد و از میان افراد در نظر گرفتهشده، سرهنگ رضا خان برای کودتا و به قدرت رسیدن انتخاب شد. وی در سال 1304ش، خلع قاجاریه را مطرح کرده و پس از تشکیل مجلس مؤسسان و تصویب آن، سوگند یاد کرده و تاجگذاری نمود. وی در دوران پادشاهی خود، دست به اقداماتی از جمله کشف حجاب و کشتار مردم در مشهد زد و سرانجام در سال 1320ش، پس از اشغال ایران توسط متفقین، استعفا داده و به خارج از کشور تبعید شد<ref>ر.ک: همان، ص88</ref>. | در درس هفتم، به بررسی دوره رضا خان پرداخته شده است. در جنگ اول جهانی، به علت مشکلات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ناشی از اشغال ایران، انگلستان به این فکر افتاد که برای حفظ منافع خود، یک حکومت مرکزی قدرتمند در ایران تشکیل دهد و از میان افراد در نظر گرفتهشده، سرهنگ رضا خان برای کودتا و به قدرت رسیدن انتخاب شد. وی در سال 1304ش، خلع قاجاریه را مطرح کرده و پس از تشکیل مجلس مؤسسان و تصویب آن، سوگند یاد کرده و تاجگذاری نمود. وی در دوران پادشاهی خود، دست به اقداماتی از جمله کشف حجاب و کشتار مردم در مشهد زد و سرانجام در سال 1320ش، پس از اشغال ایران توسط متفقین، استعفا داده و به خارج از کشور تبعید شد<ref>ر.ک: همان، ص88</ref>. | ||
خط ۶۰: | خط ۶۱: | ||
در درس هشتم، به بررسی رابطه مدرس و رضا خان پرداخته شده است. آیتالله سید حسن مدرس در هنگام آغاز به کار مجلس دوم مشروطه، بهعنوان مجتهد طراز اول، از سوی مجتهدان نجف، جهت تطبیق قوانین با شرع مقدس، وارد مجلس شد و مردم به علت خصوصیاتش، او را به نمایندگی انتخاب کردند و او همزمان دو وظیفه نمایندگی و نظارت بر تصویب قوانین را انجام میداد. وی بهعنوان رهبر جناح اکثریت مجلس، مبارزات خود را بهطور علنی علیه رضا خان آغاز کرد. از جمله اقدامات مدرس در مقابل رضا خان، استیضاح او بود که با حمایت اکثریت از رضا خان، به نتیجه نرسید و سرانجام رضا خان او را به مدت نه سال تبعید کرد و در همان حال، او را به شهادت رساند<ref>ر.ک: همان، ص98</ref>. | در درس هشتم، به بررسی رابطه مدرس و رضا خان پرداخته شده است. آیتالله سید حسن مدرس در هنگام آغاز به کار مجلس دوم مشروطه، بهعنوان مجتهد طراز اول، از سوی مجتهدان نجف، جهت تطبیق قوانین با شرع مقدس، وارد مجلس شد و مردم به علت خصوصیاتش، او را به نمایندگی انتخاب کردند و او همزمان دو وظیفه نمایندگی و نظارت بر تصویب قوانین را انجام میداد. وی بهعنوان رهبر جناح اکثریت مجلس، مبارزات خود را بهطور علنی علیه رضا خان آغاز کرد. از جمله اقدامات مدرس در مقابل رضا خان، استیضاح او بود که با حمایت اکثریت از رضا خان، به نتیجه نرسید و سرانجام رضا خان او را به مدت نه سال تبعید کرد و در همان حال، او را به شهادت رساند<ref>ر.ک: همان، ص98</ref>. | ||
نهضت ملی شدن نفت در ایران، در درس نهم و دهم، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. استفاده از نفت ایران، از سابقه طولانی برخوردار است، اما بهرهبرداری از آن، بهطور رسمی از سال 1872م، به «ژولیوس رویتر» واگذار شد که عملی نشد و سپس در سال 1280م، به مدت شصت سال به «ویلیام رویتر» داده شد که در سال 1312ش، دوباره تمدید گردید که با | نهضت ملی شدن نفت در ایران، در درس نهم و دهم، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است. استفاده از نفت ایران، از سابقه طولانی برخوردار است، اما بهرهبرداری از آن، بهطور رسمی از سال 1872م، به «ژولیوس رویتر» واگذار شد که عملی نشد و سپس در سال 1280م، به مدت شصت سال به «ویلیام رویتر» داده شد که در سال 1312ش، دوباره تمدید گردید که با تلاشها و مبارزات آیتالله کاشانی و دکتر مصدق، نفت ایران ملی شد<ref>ر.ک: همان، ص108</ref>، | ||
اما | اما اختلافهایی که بین دکتر مصدق و آیتالله کاشانی به وجود آمده بود از یکسو و به قدرت رسیدن جمهوریخواهان در آمریکا از سوی دیگر زمینههای کودتا بر علیه دولت مصدق را فراهم کرده و سرانجام دولت او، در مرداد 32 سرنگون شد<ref>ر.ک: همان، ص118</ref>. | ||
در سایر دروس کتاب، به موضوعاتی همچون ظهور آمریکا در صحنه سیاسی ایران، قیام پانزده خرداد، رهبری [[خمینی، سید روحالله|امام خمینی(ره)]] در دوره اختناق، اوجگیری مبازات مردمی و پیروزی انقلاب اسلامی، پرداخته شده است. | در سایر دروس کتاب، به موضوعاتی همچون ظهور آمریکا در صحنه سیاسی ایران، قیام پانزده خرداد، رهبری [[خمینی، سید روحالله|امام خمینی(ره)]] در دوره اختناق، اوجگیری مبازات مردمی و پیروزی انقلاب اسلامی، پرداخته شده است. | ||
خط ۷۰: | خط ۷۱: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
خط ۷۶: | خط ۷۷: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[تاریخ سیاسی معاصر ایران]] | [[تاریخ سیاسی معاصر ایران]] | ||
خط ۸۴: | خط ۸۷: | ||
[[رده:تاریخ ایران]] | [[رده:تاریخ ایران]] | ||
[[رده:سلسلهها، | [[رده:سلسلهها، تقسیمبندی دورهای]] | ||
[[رده:سلسلههای پس از اسلام]] | [[رده:سلسلههای پس از اسلام]] | ||