شرح رسالة التوحید: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[اح‍س‍ائ‍ی، ع‍ل‍ی ن‍ق‍ی بن احمد]] (نويسنده) | [[اح‍س‍ائ‍ی، ع‍ل‍ی ن‍ق‍ی بن احمد]] (نويسنده) | ||
[[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم | [[جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم]] (نويسنده) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | |||
[[رده:کلام و عقاید]] | |||
[[رده: مباحث خاص کلامی]] | |||
[[رده:الهیات (توحید)]] | |||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1401]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1401 توسط محمد خردمند]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ دی 1401 توسط محمد خردمند]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1401 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ دی 1401 توسط محسن عزیزی]] | ||
نسخهٔ ۹ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۹:۰۲
| شرح رسالة التوحید | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | اح‍س‍ائ‍ی، ع‍ل‍ی ن‍ق‍ی بن احمد (نويسنده) جیلانی، عبدالکریم بن ابراهیم (نويسنده) |
| ناشر | مؤسسة شمس هجر |
| مکان نشر | لبنان - بیروت |
| سال نشر | 1428ق - 2007م |
| چاپ | 2 |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | ج9 ر5012 217 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
شرح رسالة التوحيد، نوشته یکی از عالمان فرقه شیخیه، علی‌نقی بن شیخ احمد احسایی (متوفی ۱۲۴۶ق)، توضیحات و نقدهایی بر کتاب «رسالة التوحيد» از آثار صوفی عبدالکریم قطب‌الدین بن ابراهیم جیلى (767-805 یا 826ق) است. زبان متن و شرح، هر دو، عربی است. نویسنده، شرح خود را به‌صورت غیر مزجی آورده و متن و شرح را از یکدیگر جدا کرده است. موضوع محوری کتاب، حقیقت توحید و مراتب آن و نقد دیدگاه صوفیه در این بحث است.
مصحح و محقق کتاب، صالح احمد دباب، اثر حاضر را بر اساس 2 نسخه خطی تصحیح کرده و مشخصات کتاب‌شناختی و تفاوت آن را توضیح داده است. او نشانی آیات و منابع روایات را در پاورقی مشخص کرده و کوشیده است هر حدیثی را به منبع معتبری مستند سازد، ولی جستجویش در همه موارد موفق نبوده و برخی از روایات بدون مأخذ مانده است[۱].
شارح بدون تصریح به نام این صوفی (عبدالکریم جیلى) نوشته است: وقتی کتاب یکی از صوفیان مدعی معرفت و وصول را دیدم که در ظلمات حرکت می‌کند و سوار کشتی نجات نشده است، به شرح کلامش پرداختم تا درست را از نادرست جدا سازم[۲].
صالح احمد دباب نوشته است: صوفیه 2 کاربرد دارد: یکی به معنای کسانی است که به تهذیب نفس و زهد و تقوا مشغولند و از گناهان می‌پرهیزند و واجبات را انجام می‌دهند. این معنا مذموم نیست، بلکه ممدوح است. کاربرد دیگر به معنای معتقدان به حلول و اتحاد و وحدت وجود و... است؛ اینها بدون تردید مذموم هستند و مخالف خدا و رسول(ص) و اهل‌بیت(ع)[۳].
شارح در بحث تفاوت بین صفات سالک و صفات خدای تعالی، نویسنده (عبدالکریم بن ابراهیم جیلى) را تکفیر کرده و سخن او را تعبیری فاسد و موجب کفر ظاهری و باطنی دانسته است («... هذا و مثله و ما بعده تعبير فاسد، موجب للكفر الظاهر و الباطن و إن اُريد منه معنی صحيحاً؛ لأنه من حيث قوله كلمة الكفر كفرٌ ظاهرٌ و من حيث الإلحاد كفرٌ باطنٌ؛ لأنه مُدّعٍ لمرتبة الجامعية ...»)[۴].
رسالة التوحید مشتمل بر مطالبی درباره توحید، حقیقت توحید و برخی مسائل پیرامون است. شارح ابتدا فرازهایی از سخن نویسنده را ذکر کرده سپس به شرح و توضیح آن پرداخته و در بیشتر موارد سخنان و آرای وی را به چالش کشده و رد نموده است.
محقق نیز در سرتاسر اثر اختلاف عبارات نسخه‌ها را در پاورقی ها ذکر کرده و علاوه بر استخراج احادیث به توضیح عبارات مبهم و موارد ضروری پرداخته است.
علی‌نقی احسایی، نگارش این کتاب را روز جمعه آخر ماه جمادی‌الآخر سال 1224ق، در یزد به پایان رسانده است[۵].
منابع مقاله
مقدمه محقق، مقدمه شارح و متن کتاب.