دانش‌نامه قرآن‌پژوهان ایران: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان =‏دانشنامه قرآن‎پژوهان ایران

[[دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم. مرکز فرهنگ و معارف قرآن]] (تهيه کننده)

| موضوع =قرآن پژوهان - ايرن - سرگذشت نامه و کتاب شناسي

| ناشر =بوستان کتاب قم (انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)  

| کتابخانۀ دیجیتال نور =21809

'''دانشنامه قرآن‎پژوهان ایران'''، کتابی است در موضوع معرفی پژوهشگران حوزه علوم قرآن و آثار آنها که توسط [[بهمنی، سعید|سعید بهمنی]] صورت گرفته است.

جلد نخست این دانشنامه، نخستین مرحله از طرح جامع چهار مرحله‌ای دانشنامه قرآن‎پژوهان است و مراحل بعدی آن، نگارش دانشنامه قرآن‎پژوهان جهان اسلام، غیر مسلمانان و در ایران و جهان است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21809/1/20 ر.ک: پیشگفتار، ص20]</ref>.

نویسنده در مقدمه این کتاب هدف از این طرح را چنین بیان می‌کند: دسترسی به منابع انسانی متخصص و کارآمد در همه دانش‎ها مستلزم شناسایی، ایجاد زمینه ارتباط با آنان و تسهیل این ارتباط است و طبعاً علوم و معارف قرآنی نیز مستثنا از این مهم نبوده و نیاز مدیران تحقیقاتی در دانش وحیانی به آن، کمتر از دیگر مدیران پژوهش در علوم اسلامی یا بشری نخواهد بود؛ ازاین‎رو شناخت و فراهم کردن زمینه بهره‎مندی از آن معادن و گنجینه‌های نهفته در اقصی نقاط کشور و دانش‎آموختگان مدرسه وحی از اهداف اصلی اثر حاضر است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21809/1/22 ر.ک: مقدمه، ص22]</ref>.

بعد از پیشگفتار مرکز فرهنگ و معارف قرآن - که به‌عنوان تهیه‎کننده در این اثر ایفای نقش نموده - ‎و مقدمه نویسنده، معرفی سیصد قرآن‎پژوه و آثار آنان آمده است.

قالبی که نویسنده برای هرکدام از قرآن‎پژوهان در نظر گرفته است، چنین است: نام خانوادگی، نام یا نام مستعار، تصویر قرآن‎پژوه، نام پدر، سال و محل تولد، شغل، نشانی منزل و محل کار، رتبه علمی (حوزوی و دانشگاهی)، سفرهای علمی خارجی، نقش‎ها (سمت‎ها) و فعالیت‎ها، تدریس قرآنی، آثار (کتاب و مقاله) چاپ‎شده و چاپ‎نشده<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21809/1/28 ر.ک: همان، ص28-29]</ref>.

این اثر به‌ترتیب حروف الفبا و بر اساس نام خانوادگی قرآن‎پژوهان معاصر ایران مرتب شده است.

پیشگفتار مرکز فرهنگ و معارف قرآن، به بیان نقش خویش در انتشار آثار مرتبط با قرآن و این اثر اختصاص یافته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21809/1/19 ر.ک: پیشگفتار، ص19-20]</ref> و مقدمه نویسنده به بیان اهمیت قرآن‎پژوهان و قرآن‎پژوهی، پیشینه آن و مراحل و چگونگی گردآوری این اثر پرداخته است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21809/1/21 ر.ک: مقدمه، ص21-36]</ref>.

مقصود نویسنده از قرآن‎پژوه، کسی است که دست‎کم دارای یک اثر قابل‎ پذیرش به‌عنوان اثر علمی و مفید قرآن‎پژوهی اعم از مقاله و کتاب یا سایر آثار رسانه‌ای از قبیل برنامه‌های صدا و سیما باشد و یا در پدید آوردن این‎گونه آثار مشارکت علمی داشته باشد؛ همچنین فارغ‎التحصیل کارشناسی ارشد به بالا که دست‎کم یک پایان‎نامه قرآنی را دفاع کرده باشد. مقصود از اثر قرآنی، اثری است که بر اساس یک موضوع قرآنی پدید آمده و منبع اصلی تحقیق در آن، قرآن کریم بوده باشد. مقصود از موضوع قرآنی، موضوعی است که مربوط به یکی از مسائل علوم یا معارف قرآن می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21809/1/26 ر.ک: همان، ص26]</ref>.

انتخاب و گزینش قرآن‎پژوهان بر اساس تعریف‎های فوق صورت گرفته است. بر این اساس عدد آنان به هفتصد می‌رسد که نویسنده به بیان اطلاعات مربوط به سیصد نفر از آنان مبادرت ‎ورزیده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21809/1/23 ر.ک: همان، ص23-24]</ref>.

اطلاعات نویسنده از هریک از قرآن‎پژوهان از راه‌هایی همچون: خودنوشت، مصاحبه با قرآن‎پژوه یا یکی از نزدیکان وی و تحقیق در منابع موجود به دست آمده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21809/1/27 ر.ک: همان، ص27]</ref>.

هدف از گردآوری این اثر، فراهم کردن زمینه شناخت پژوهشگران حوزه علوم و معارف قرآنی و نیز ارتباط علمی با آنان است؛ به‌گونه‌ای که مدیران پژوهشی، آموزشی و فرهنگی بتوانند با استفاده از این منبع، به‎راحتی به اطلاعات مفیدی از قرآن‎پژوهان دست یابند و در صورت لزوم برای شکل‎گیری خدمات متقابل علمی و پژوهشی در قالب رهبری اجرای طرح‎ها، راهنمایی و نظارت بر تحقیقات، مشاوره و گفتگوهای علمی با آنان ارتباط برقرار کنند.

# شناخت قرآن‎پژوهان با توجه به آثار آنان؛

# شناخت آن دسته از قرآن‎پژوهان که سابقه تدریس در حوزه یا دانشگاه دارند؛

# امکان بهره‎مند شدن از مشاوره و خدمات علمی آنان، در فرایند برنامه‎ریزی پژوهش در قرآن کریم؛

# امکان ارتباط و پیشنهاد تحقیق، تألیف، ترجمه کتاب یا مقاله و به‎طور کلی اجرای طرح‎های علمی برای مراکز و گروه‌های پژوهشی و تحقیقاتی دیگر؛

# ایجاد زمینه دعوت از آنان برای نشست‎های علمی - تخصصی در قالب کرسی‎های نظریه‎پردازی؛

# فراهم‎سازی زمینه فراخوانی آنان به همایش‎های علمی و پژوهشی قرآن، با توجه به شناختی که از آثار و گرایش‎های آنان به دست می‎آید؛

# بزرگداشت و تکریم قرآن‎پژوهان از راه معرفی آنان به جامعه علمی کشور و زنده‎نگاه‌داشتن نام آنان<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21809/1/27 ر.ک: همان]</ref>.

===برخی از ویژگی‎های اثر===

# نویسنده با رعایت اختصار و نیز پرهیز از ارزش‎گذاری افراد، القابی چون آیت‌الله، حجت‎الاسلام، استاد، دکتر و مانند اینها را از همه نام‎ها حذف کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21809/1/33 ر.ک: همان، ص33-34]</ref>.

# در ارائه گزارش‎ها تنها به آنچه در زیر عنوان‎های گزارش از سوی قرآن‎پژوه تهیه شده، اکتفا می‌شود و هیچ‎گاه مشخصات، مورد تحلیل و بررسی یا ارزیابی و نقد قرار نمی‌گیرد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21809/1/34 ر.ک: همان، ص34]</ref>.

# ایشان نسبت به آدرس منزل و محل کار قرآن‎پژوهان دقت لازم داشته؛ به‌گونه‌ای که نام شهر، خیابان، کوچه، شماره صندوق پستی، شماره تماس، نمابر، آدرس ایمیل و وب‎سایت آنان آورده است.

# وی در ذکر نام کتاب‌های قرآن‎پژوهان، به موضوع، تعداد جلد، زبان، نوبت آخرین چاپ، محل نشر، ناشر، سال نشر، قطع، تعداد صفحه و تعداد نسخه‌های چاپ‎شده اشاره کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/21809/1/29 ر.ک: همان، ص29]</ref>.

تصویری از شناسه قرآن‎پژوهان که نویسنده آن را تهیه دیده، به‌همراه تصویر فهرست جدولی قرآن‎پژوهان با رموز خاص خود در انتهای کتاب آمده است.

<references />

== وابسته‌ها ==