المنظومة النحوية للخليل بن أحمد الفراهيدي: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} ''''
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''')
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
[[عفیفی، احمد]] (محقق)
[[عفیفی، احمد]] (محقق)


[[خلیل بن احمد]] (نويسنده)
[[خلیل بن احمد]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏PJ‎‏ ‎‏6151‎‏ ‎‏/‎‏ف‎‏4‎‏م‎‏8
| کد کنگره =‏PJ‎‏ ‎‏6151‎‏ ‎‏/‎‏ف‎‏4‎‏م‎‏8
خط ۱۸: خط ۱۸:
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE15294AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE15294AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16596
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15294
| کتابخوان همراه نور =15294
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''المنظومه النحويه''' اثر عربى [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد فراهيدى]] (100-175ق) است كه به صورت نظم درباره مسائل نحو نوشته شده است.
'''المنظومه النحويه''' اثر عربى [[خلیل بن احمد|خليل بن احمد فراهیدى]] (100-175ق) است كه به صورت نظم درباره مسائل نحو نوشته شده است.
 
== ساختار ==
 


==ساختار==
كتاب از دو بخش تشكيل شده است. بخش اول شامل مطالعه و بررسى زندگى خليل، توثيق وى و مطالعه‌اى پيرامون متن منظومه او توسط محقق كتاب مى‌باشد.
كتاب از دو بخش تشكيل شده است. بخش اول شامل مطالعه و بررسى زندگى خليل، توثيق وى و مطالعه‌اى پيرامون متن منظومه او توسط محقق كتاب مى‌باشد.


خط ۳۵: خط ۳۴:
روش خليل در اين منظومه، روشى به دور از تفصيل و بيان فلسفه‌بافى‌هاى نحوى است و براى عوام مردم كه به دنبال علم نحو هستند، نوشته شده است.
روش خليل در اين منظومه، روشى به دور از تفصيل و بيان فلسفه‌بافى‌هاى نحوى است و براى عوام مردم كه به دنبال علم نحو هستند، نوشته شده است.


== گزارش محتوا ==
==گزارش محتوا==
 
 
متن كتاب، شامل 293 بيت در علم نحو است كه به صورت عروضى به نام «بحر كامل تام» بر وزن: متفاعلن متفاعلن متفاعلن متفاعلن متفاعلن متفاعلن مى‌باشد. اين منظومه، بسيارى از ابواب نحو عربى را شامل و قليلى از آن را ترك نموده است.
متن كتاب، شامل 293 بيت در علم نحو است كه به صورت عروضى به نام «بحر كامل تام» بر وزن: متفاعلن متفاعلن متفاعلن متفاعلن متفاعلن متفاعلن مى‌باشد. اين منظومه، بسيارى از ابواب نحو عربى را شامل و قليلى از آن را ترك نموده است.


مقدمه كتاب شامل 26 بيت است كه براى خواننده و آمادگى ورود وى به بحث بوده و با حمد و ثناى الهى و پيغمبرش آغاز گرديده است.
مقدمه كتاب شامل 26 بيت است كه براى خواننده و آمادگى ورود وى به بحث بوده و با حمد و ثناى الهى و پيغمبرش آغاز گرديده است.


قسمت عمده كتاب به به توضيح اقدامات نويسنده، مقدمه و پاورقى‌هاى محقق صرف شده است.
قسمت عمده كتاب به به توضيح اقدامات نویسنده، مقدمه و پاورقى‌هاى محقق صرف شده است.


مباحث نحوى كه در اين منظومه ذكر شده شامل، بررسى مصطلحات، عناوين، اعلام، مثال‌ها و نمونه‌هاى تطبيق داده شده به همراه دلالت آن‌ها، قضاياى نحوى براى مناقشه و تحليل كردن، ملاحظاتى درباره روش خليل است.
مباحث نحوى كه در اين منظومه ذكر شده شامل، بررسى مصطلحات، عناوين، اعلام، مثال‌ها و نمونه‌هاى تطبيق داده شده به همراه دلالت آن‌ها، قضاياى نحوى براى مناقشه و تحليل كردن، ملاحظاتى درباره روش خليل است.


در اين منظومه، از مسائل اختلافى كه بين نحوى‌ها است دورى گزيده شده، همچنين به قواعد شاذ عربى استناد نشده و ذكرى از آن‌ها به ميان نيامده است. به علاوه، به جزئيات، فرعيات و تقسيمات، اشاره‌اى نشده و فقط به ذكر قواعد عامه و ذكر امثله‌اى براى آن‌ها بسنده شده است.
در اين منظومه، از مسائل اختلافى كه بين نحوى‌ها است دورى گزيده شده، همچنين به قواعد شاذ عربى استناد نشده و ذكرى از آن‌ها به ميان نيامده است. به علاوه، به جزئيات، فرعیات و تقسيمات، اشاره‌اى نشده و فقط به ذكر قواعد عامه و ذكر امثله‌اى براى آن‌ها بسنده شده است.


نويسنده برخى از ابواب نحوى را ترك كرده و بدان‌ها نپرداخته است، از جمله: باب حال، انواع معارف، اشتغال، تنازع، عدد و كناياتش، اسماء افعال، تميز، اضافه.
نویسنده برخى از ابواب نحوى را ترك كرده و بدان‌ها نپرداخته است، از جمله: باب حال، انواع معارف، اشتغال، تنازع، عدد و كناياتش، اسماء افعال، تميز، اضافه.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
تحقيق كتاب توسط دكتر احمد عفيفى صورت گرفته است. وى نسخ مختلف كتاب را بررسى و مورد مقايسه قرار داده و كلماتى كه نياز به توضيح داشته را از بعضى معاجم لغت، تفسير نموده است. همچنين مصطلحاتِ خليل را بر كتبى كه از آن‌ها نقل نموده عرضه كرده و بعضى از آراء وى را به جهت بعضى اختلافاتى كه بين نحوى‌ها وجود دارد، مورد بررسى قرار داده و تعارض بين آراء را به تفسير كشانده است.
تحقيق كتاب توسط دكتر احمد عفيفى صورت گرفته است. وى نسخ مختلف كتاب را بررسى و مورد مقايسه قرار داده و كلماتى كه نياز به توضيح داشته را از بعضى معاجم لغت، تفسير نموده است. همچنين مصطلحاتِ خليل را بر كتبى كه از آن‌ها نقل نموده عرضه كرده و بعضى از آراء وى را به جهت بعضى اختلافاتى كه بين نحوى‌ها وجود دارد، مورد بررسى قرار داده و تعارض بين آراء را به تفسير كشانده است.


خط ۶۱: خط ۵۶:
در پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع و اختلاف نسخ پرداخته شده است.
در پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع و اختلاف نسخ پرداخته شده است.


== منابع مقاله ==
==منابع مقاله==
مقدمه و متن كتاب.
 
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 
[[البهجة المرضية علی ألفية ابن مالك]]
 
[[مغني اللبيب عن كتب الأعاريب]]
 
[[تحفة الأديب في نحاة مغني اللبيب]]
 
[[النحو الوافي مع ربطه بالأساليب الرفيعة و الحياة اللغوية المتجددة]]
 
[[النحو الكافي]]
 
[[خودآموز هداية في النحو]]
 
[[معجم القواعد العربية في النحو و التصريف]]
 
[[المعجم المفصل في النحو العربي]]
 
[[مبادئ العربية في الصرف و النحو]]
 
[[النحو المستطاب: سؤال و جواب و إعراب]]
 
[[الجمل في النحو]]
 
[[أصول النحو عند السيوطي بين النظرية و التطبيق]]
 
[[الاقتراح في علم أصول النحو]]
 
[[الإنصاف في مسائل الخلاف بين النحو البصريين و الكوفيين]]
 
[[همع الهوامع شرح جمع الجوامع في النحو]]
 
[[شرح ملاجامي علی متن الكافية في النحو]]
 
[[أوضح المسالك إلی ألفية ابن مالك]]


[[النحو الواضح في قواعد اللغة العربية (المرحلة الابتدائية)]]


مقدمه و متن كتاب.
[[كشف المشكل في النحو]]
 
[[اللمع في العربية]]
 
[[أسرار العربية]]
 
[[شرح الشواهد الشعرية في أمات الكتب النحوية لأربعة آلاف شاهد شعري]]
 
[[التطبيق النحوي]]
 
[[شرح جمل الزجاجي]]
 
[[شرح المكودي علی الألفية في علمي الصرف و النحو]]
 
[[شرح اللمع في النحو]]
 
[[شرح الدرة البهية، «نظم الآجرومية»، في أصول علم اللغة العربية]]
 
[[الأشباه و النظائر في النحو]]
 
[[مرجع الطلاب في قواعد النحو]]
 
[[الخصائص]]
 
[[النحو التطبيقي وفقا لمقررات النحو العربي في المعاهد و الجامعات العربية]]
 
[[المنهاج في القواعد و الإعراب]]
 
[[المدارس النحوية]]
 
[[شرح كتاب سيبويه]]
 
[[المفصل في صنعة الإعراب]]


[[الكواكب الدرية]]


[[شرح تسهيل الفوائد و تكميل المقاصد]]


[[بداءة النحو (صفایی)]]




[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: زبان و ادبیات عربی]]