۹٬۴۵۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} ''''
جز (جایگزینی متن - 'رده: خرداد(98)' به '') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۱: | خط ۲۱: | ||
| چاپ =3 | | چاپ =3 | ||
| تعداد جلد =3 | | تعداد جلد =3 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =02371 | ||
| کتابخوان همراه نور =02371 | | کتابخوان همراه نور =02371 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''المغازي'''، اثر [[واقدی، محمد بن عمر|محمد بن عمر بن واقدى]] (متوفى 207ق)، با تحقيق [[جونز، مارزدن|مارسدن جونس]]، كتابى است ارزشمند پيرامون جنگهاى پيامبر كه به زبان عربى، نوشته شده است. | |||
'''المغازي'''، اثر [[واقدی، محمد بن عمر|محمد بن عمر بن واقدى]] (متوفى 207ق)، با تحقيق مارسدن | |||
عنوان و نام كتاب، آنچنان كه [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]] ذكر كرده است، «كتاب التاريخ و المغازي و المبعث» است و چنين به نظر مىرسد كه اين اثر، بخشى از كتاب بزرگى است كه مشتمل بر تاريخ و مغازى و مبعث بوده است.<ref>ر.ک: مهدوى دامغانى، محمود، 1369، ج1، ص15</ref> | عنوان و نام كتاب، آنچنان كه [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن نديم]] ذكر كرده است، «كتاب التاريخ و المغازي و المبعث» است و چنين به نظر مىرسد كه اين اثر، بخشى از كتاب بزرگى است كه مشتمل بر تاريخ و مغازى و مبعث بوده است.<ref>ر.ک: مهدوى دامغانى، محمود، 1369، ج1، ص15</ref> | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۳: | ||
با توجه به تاريخ مرگ واقدى كه 207ق است، تقريبا اين كتاب، قديمىترين كتاب در اين رشته است كه بهطور مفصل تدوين و از دستبرد حادثه محفوظ و به دست ما رسيده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/3 همان، ص3]</ref> | با توجه به تاريخ مرگ واقدى كه 207ق است، تقريبا اين كتاب، قديمىترين كتاب در اين رشته است كه بهطور مفصل تدوين و از دستبرد حادثه محفوظ و به دست ما رسيده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/3 همان، ص3]</ref> | ||
اهميت مقام علمى و فضل واقدى چنان است كه نهتنها اين كتاب او، بلكه آثار ديگرش هم از همان قرن سوم هجرى مورد استفاده و استناد ديگر مؤلفان و نويسندگان قرار گرفته است و غالباً | اهميت مقام علمى و فضل واقدى چنان است كه نهتنها اين كتاب او، بلكه آثار ديگرش هم از همان قرن سوم هجرى مورد استفاده و استناد ديگر مؤلفان و نويسندگان قرار گرفته است و غالباً به كتابهاى او اعتماد داشتهاند و مطالب نقلشده از ديگران را با مطالب واقدى معيار زدهاند و بدون ترديد هيچ كتابى در سيره و مغازى به اهميت مغازى ابن اسحاق و مغازى واقدى نيست.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/3 همان]</ref> | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۱: | خط ۴۰: | ||
واقدى، بهطور وضوح از يك روش علمى و فنى و درعينحال انتقادى پيروى كرده است. | واقدى، بهطور وضوح از يك روش علمى و فنى و درعينحال انتقادى پيروى كرده است. | ||
روش او تقريبا ثابت است و دگرگون نمىشود؛ مثلاًاو هنگام ذكر هريك از جنگها، نخست فهرست مفصلى از رجال را كه خبر را از ايشان نقل كرده است بيان مىكند، سپس نام و تاريخ دقيق هريك از جنگها و فرمانده آن و در موارد لزوم نام كسى كه در مدينه جانشين بوده است را ذكر مىكند. غالباً | روش او تقريبا ثابت است و دگرگون نمىشود؛ مثلاًاو هنگام ذكر هريك از جنگها، نخست فهرست مفصلى از رجال را كه خبر را از ايشان نقل كرده است بيان مىكند، سپس نام و تاريخ دقيق هريك از جنگها و فرمانده آن و در موارد لزوم نام كسى كه در مدينه جانشين بوده است را ذكر مىكند. غالباً اطلاعات سودمند جغرافيايى از لحاظ منطقه جنگ عرضه مىدارد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/31 همان، ص31]</ref> | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۸: | ||
#اگر در مورد جنگى آياتى از قرآن نازل شده باشد، درصورتىكه تعداد آيات زياد باشد، فصلى جداگانه براى ذكر آيات و تفسير آنها گشوده است، كه معمولا در پایان فصل مربوط به آن جنگ آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/31 همان]</ref> | #اگر در مورد جنگى آياتى از قرآن نازل شده باشد، درصورتىكه تعداد آيات زياد باشد، فصلى جداگانه براى ذكر آيات و تفسير آنها گشوده است، كه معمولا در پایان فصل مربوط به آن جنگ آمده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/31 همان]</ref> | ||
#در جنگهاى مهم، واقدى اسامى اشخاصى را كه در آن جنگ شركت داشتهاند و اسامى كسانى كه به شهادت رسيدهاند و كشتهشدگان دشمن را نقل مىكند و اين وحدت روش كافى است كه واقدى را مورخى زيرك و داراى سبک مخصوص بدانيم. اطلاعات جغرافيايى را با كوشش و تلاش و مسافرت به منطقه، بهمنظور كسب معلومات صحيح به دست آورده است و اين هم نمونهاى ديگر از اهميتى است كه در سيرهنويسى براى واقدى قايل شدهاند. لازم به تذكر است كه همين اطلاعات مفصل جغرافيايى، كه واقدى در كتاب خود آورده است، يكى از مايههاى اولى تنظيم جغرافيا در عرب است و خشت اساسى مطالب علماى ادوار بعد، مانند: [[ابن سعد، محمد بن سعد|محمد بن سعد]]، و [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذرى]] و ديگران است كه از اين روش در كتابهاى فتوح استفاده كردهاند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/31 همان]</ref> | #در جنگهاى مهم، واقدى اسامى اشخاصى را كه در آن جنگ شركت داشتهاند و اسامى كسانى كه به شهادت رسيدهاند و كشتهشدگان دشمن را نقل مىكند و اين وحدت روش كافى است كه واقدى را مورخى زيرك و داراى سبک مخصوص بدانيم. اطلاعات جغرافيايى را با كوشش و تلاش و مسافرت به منطقه، بهمنظور كسب معلومات صحيح به دست آورده است و اين هم نمونهاى ديگر از اهميتى است كه در سيرهنويسى براى واقدى قايل شدهاند. لازم به تذكر است كه همين اطلاعات مفصل جغرافيايى، كه واقدى در كتاب خود آورده است، يكى از مايههاى اولى تنظيم جغرافيا در عرب است و خشت اساسى مطالب علماى ادوار بعد، مانند: [[ابن سعد، محمد بن سعد|محمد بن سعد]]، و [[بلاذری، احمد بن یحیی|بلاذرى]] و ديگران است كه از اين روش در كتابهاى فتوح استفاده كردهاند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/31 همان]</ref> | ||
#براى اطلاع مختصر از كميت و | #براى اطلاع مختصر از كميت و کیفیت مطالب كتاب، خوب است بدانيم كه مجموعه غزوات پيامبر(ص) و در واقع ده سال زندگانى آن حضرت، در 1126 صفحه به قطع وزيرى 23*15 سانتىمتر چاپ شده است و حال آنكه در [[السيرة النبوية|سيره ابن هشام]] كه از كتابهاى بسيار معروف و تاريخ مرگ مؤلف آن 218ق است، مجموعه غزوات، تقريبا در 650 صفحه چاپ شده است و در ترجمه [[تاريخ الطبري، تاريخ الأمم و الملوك|تاريخ طبرى]] هم تمام مدت زندگانى پيامبر(ص) در مدينه، جمعا 350 صفحه به همين قطع را در بر گرفته است. همچنين است كتابهاى ديگر سيره و مغازى مانند سيره ابوالفداء و سيره ابن سيد الناس. علت عمده اين تفاوت در آن است كه واقدى نكات دقيق فراوان و ريزهكارىهایى را ثبت و ضبط كرده است كه ديگران چندان توجهى به آن نداشتهاند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/3 همان، ص3]</ref> | ||
#آرا و اخبار واقدى در مورد مغازى پيامبر(ص) مورد استناد هر دو گروه شيعه و سنى قرار گرفته است؛ هرچند در مورد مذهب وى بسيار گفتگو شده است. اخبار واقدى به همان اندازه كه در كتب اهل سنت مورد استفاده قرار گرفته، در كتب شيعه هم از مراجع و منابع شمرده شده است؛ بهطورىكه در كتب تفسير شيعه مكرر به آرا و اقوال او برمىخوريم؛ مثلاً[[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در «تفسير تبيان» (براى نمونه: صفحه 578، ج2، چاپ نجف) و [[طبرسی، فضل بن حسن|شيخ طبرسى]] در تفسير «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]» (براى نمونه: صفحه 498، ج1 و 2، چاپ بيروت و صفحات بعد) و ابوالمحاسن جرجانى در «تفسير گازر» (براى نمونه: صفحات 164 و 335، جلد 2) و مجلسى در جاهاى مختلف «[[بحار الأنوار]]» گفتههاى او را شاهد آوردهاند؛ بنابراین، بهاصطلاح، واقدى تا حدود زيادى مورد اتفاق فريقين است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/4 همان، ص4]</ref> | #آرا و اخبار واقدى در مورد مغازى پيامبر(ص) مورد استناد هر دو گروه شيعه و سنى قرار گرفته است؛ هرچند در مورد مذهب وى بسيار گفتگو شده است. اخبار واقدى به همان اندازه كه در كتب اهل سنت مورد استفاده قرار گرفته، در كتب شيعه هم از مراجع و منابع شمرده شده است؛ بهطورىكه در كتب تفسير شيعه مكرر به آرا و اقوال او برمىخوريم؛ مثلاً[[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] در «تفسير تبيان» (براى نمونه: صفحه 578، ج2، چاپ نجف) و [[طبرسی، فضل بن حسن|شيخ طبرسى]] در تفسير «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]» (براى نمونه: صفحه 498، ج1 و 2، چاپ بيروت و صفحات بعد) و ابوالمحاسن جرجانى در «تفسير گازر» (براى نمونه: صفحات 164 و 335، جلد 2) و مجلسى در جاهاى مختلف «[[بحار الأنوار]]» گفتههاى او را شاهد آوردهاند؛ بنابراین، بهاصطلاح، واقدى تا حدود زيادى مورد اتفاق فريقين است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/4 همان، ص4]</ref> | ||
#واقدى سعى كرده است كه در مورد هر جنگ و سريه، آياتى را كه شأن نزولش مربوط به آن است ذكر كند؛ بهطورىكه، گاه فصل جداگانهاى به اين منظور باز كرده است؛ مثلاًدر جنگ بدر، احد و بنى نضير. در نتيجه، خواننده مايه و زيربناى اخبار مربوط به هر واقعه را از قرآن مجيد در مقابل خود مىبيند. حتى اختلاف نظرهایى را كه در تفسير آيه شده است ملاحظه مىكند و اين موضوع در كمتر كتابى از كتابهاى سيره و مغازى ديده مىشود.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/5 همان، ص5]</ref> | #واقدى سعى كرده است كه در مورد هر جنگ و سريه، آياتى را كه شأن نزولش مربوط به آن است ذكر كند؛ بهطورىكه، گاه فصل جداگانهاى به اين منظور باز كرده است؛ مثلاًدر جنگ بدر، احد و بنى نضير. در نتيجه، خواننده مايه و زيربناى اخبار مربوط به هر واقعه را از قرآن مجيد در مقابل خود مىبيند. حتى اختلاف نظرهایى را كه در تفسير آيه شده است ملاحظه مىكند و اين موضوع در كمتر كتابى از كتابهاى سيره و مغازى ديده مىشود.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/14097/2/5 همان، ص5]</ref> | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۵: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[مغازی: تاریخ جنگهای پیامبر(ص) (ترجمه)]] | [[مغازی: تاریخ جنگهای پیامبر(ص) (ترجمه)]] | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
[[رده:سرگذشتنامههای فردی]] | [[رده:سرگذشتنامههای فردی]] | ||
[[رده:سیرت نبوی]] | [[رده:سیرت نبوی]] | ||
[[رده:آثار خاورشناسان]] | |||