۹٬۴۵۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} ''''
جز (جایگزینی متن - 'مولف' به 'مؤلف') |
Wikinoor.ir (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '}}↵↵↵'''' به '}} '''') |
||
| (۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR00784J1.jpg | |||
| عنوان =المخصص | |||
| عنوانهای دیگر =کتاب المخصص | |||
| پدیدآوران = | |||
[[ابن سیده، علی بن اسماعیل]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =PJ 6617 /الف2م3 | |||
| موضوع = | |||
| | زبان عربی - واژهنامهها | ||
| ناشر = | |||
دار الکتب العلمية، منشورات محمد علي بيضون | |||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | |||
|زبان | | سال نشر = | ||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
|ناشر | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00784AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =17 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =00784 | |||
| کتابخوان همراه نور =00784 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''المخصص''' اثر [[ابن سیده، علی بن اسماعیل|ابوالحسن على بن اسماعيل]] معروف به [[ابن سیده، علی بن اسماعیل|ابن سيده]]، اديب، لغوى و نحوى قرن پنجم هجرى در موضوع لغت عرب است. | |||
[[ابن سیده، علی بن اسماعیل|ابن سيده]] در اين كتاب سخت تحت تأثير «[[الغريب المصنف]]» [[ابوعبید، قاسم بن سلام|قاسم بن سلام هروى]] بوده، چنانكه تقريباً تمامى مطالب آن را در اين كتاب آورده است. مآخذ اين اثر نيز همان مآخذ المحكم است، با اين تفاوت كه مؤلف در بيشتر موارد نام مآخذ و نويسندگان آنها را ذكر كرده است. | |||
ابن سيده در اين كتاب سخت تحت تأثير | |||
== ساختار== | == ساختار== | ||
المخصص لغت نامهاى 17 جلدى است كه ترتيب واژههاى آن برحسب موضوعات و معانى است و كتاب حاوى موضوعات مختلفى مىباشد. وى در نامگذارى، از واژه «سِفر» بجاى «جلد» استفاده كرده است، مثلاًبجاى جلد اول، سفر اول استفاده مىكند. | |||
المخصص لغت نامهاى 17 جلدى است كه ترتيب واژههاى آن برحسب موضوعات و معانى است و كتاب حاوى موضوعات مختلفى مىباشد. وى در نامگذارى، از واژه «سِفر» بجاى «جلد» استفاده كرده است، | |||
مؤلف در هر سفر، يك يا چند موضوع كلى با نام كتاب كه همان عنوان اصلى است، ذكر مىكند و ذيل هر كتاب به ترجمه لغاتى مىپردازد كه با نام كتاب از حيث موضوع مشترك مىباشند. | مؤلف در هر سفر، يك يا چند موضوع كلى با نام كتاب كه همان عنوان اصلى است، ذكر مىكند و ذيل هر كتاب به ترجمه لغاتى مىپردازد كه با نام كتاب از حيث موضوع مشترك مىباشند. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
كتاب از گستردهترين معاجمى است كه بر اساس معناى كلمات و به صورت موضوعى تدوين شده است. مؤلف اولین موضوعى كه در كتاب خود بعد از مقدمهاش ذكر مىكند انسان است و سعى كرده در ترتيب موضوعات و به تبع آن ترتيب بابها، يك سير منطقى را رعايت كند. | |||
مؤلف در ذيل هر موضوع چند باب ذكر مىكند مثلاًدر ذيل موضوع «خلق انسان» بابى بنام «الحمل و الولادة» است كه كلمات آن بر اساس اولین روزهاى انعقاد نطفه تا ايام بزرگسالى مرتب كرده و شرح داده است. | |||
مؤلف در ذيل هر موضوع چند باب ذكر مىكند | |||
سپس باب اسماء ما يخرج مع الولد (اسامى آنچه كه همراه تولد خارج مىشود) ذكر مىكند. در ادامه بابى را به شير و اقسام آن و غذا و اقسام آن و تربيت و شيوه آن و... اختصاص داده است. اين شيوه مؤلف در تمام هفده سِفر تكرار شده است. | سپس باب اسماء ما يخرج مع الولد (اسامى آنچه كه همراه تولد خارج مىشود) ذكر مىكند. در ادامه بابى را به شير و اقسام آن و غذا و اقسام آن و تربيت و شيوه آن و... اختصاص داده است. اين شيوه مؤلف در تمام هفده سِفر تكرار شده است. | ||
نویسنده در شرح كلمات سعى كرده كه فرقهاى موجود بين كلمات مترادف و هم معنا را توضيح دهد؛ براى اين كار از شواهد مختلف و اقوال علماى گذشته بسيار بهره جسته است. | |||
در | در پایان توجه به اين نكته لازم است كه با توجه به عدم ترتيب الفبايى در اين كتاب و پيش گرفتن روشى نو در ترتيب كلمات (تنظيم بر اساس معانى لغات و موضوع آنها) يافتن لغات مورد نظر كمى مشكل است. | ||
== وضعيت كتاب== | == وضعيت كتاب== | ||
بعضى از بخشهاى كتاب در نسخه اصلى سفيد است كه در پاورقى به آن اشاره شده است. توضيحاتى نيز درباره بعضى عبارات و اشعار بيان شده است. | بعضى از بخشهاى كتاب در نسخه اصلى سفيد است كه در پاورقى به آن اشاره شده است. توضيحاتى نيز درباره بعضى عبارات و اشعار بيان شده است. | ||
== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب | مقدمه و متن كتاب | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[الغريب المصنف]] | |||
[ | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)]] | |||