الوجوه و النظائر في القرآن العظيم: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '| زبان =عربي ' به '| زبان =عربی ') |
|||
| (۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۸: | خط ۸: | ||
[[ضامن، حاتم صالح]] (محقق) | [[ضامن، حاتم صالح]] (محقق) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =م7و3 / 82/6 BP | | کد کنگره =م7و3 / 82/6 BP | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
| ناشر = مرکز جمعة الماجد للثقافة و التراث | | ناشر = مرکز جمعة الماجد للثقافة و التراث | ||
| مکان نشر =امارات - دبي | | مکان نشر =امارات - دبي | ||
| سال نشر = 1427ق. | | سال نشر = 1427ق. = 2006م. | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE70227AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE70227AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =چاپ | | چاپ =چاپ يکم | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =70227 | ||
| کتابخوان همراه نور = | | کتابخوان همراه نور = | ||
| کد پدیدآور =02729-06767 | | کد پدیدآور =02729-06767 | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''الوجوه و النظائر | '''الوجوه و النظائر في القرآن العظيم،''' اثر [[مقاتل بن سلیمان|مقاتل بن سلیمان بلخی]] (متوفی 150ق) از کهن‌ترین تفاسیر ادبی در واژه‌شناسی قرآن است که با تحقیق [[ضامن، حاتم صالح|حاتم صالح ضامن]] ارائه شده است. | ||
==انگیزه تألیف== | ==انگیزه تألیف== | ||
از بررسی کتاب | از بررسی کتاب مذکور، مطلبی که دلالت بر انگیزه مؤلف بنماید یافت نشد. شاید هدف ایشان از نگارش این اثر را بتوان از حدیثی از پیامبر(ص) به دست آورد. پیامبر(ص) فرمود: «کسی به بلندترین مرتبه فهم قرآن نمی‌رسد، مگر اینکه برای واژگان قرآن وجوه و معانی بسیاری بداند».<ref>ر.ک: متن کتاب، ص19</ref> می‌توان از نقل این حدیث در آغاز اثر دو نکته برداشت کرد: یکی اهمیت دانش وجوه و نظائر و دیگری انگیزه تألیف مفسر. | ||
به نظر محقق، اثر حاضر از نخستین تفاسیر ادبی قرآن در این موضوع بشمار می‌آید؛ زیرا پیش از مقاتل هیچ مفسری به‌صورت مستقل به این دانش نپرداخته است.<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص7</ref> البته این سخن پایدار نیست؛ زیرا «بیان معانی الفاظ القرآن» اثر علی بن عبدالله بن عباس (متوفی 118ق) که به‌تازگی یافت شده کهن‌ترین اثر در این رشته بشمار می‌آید.<ref>ر.ک: نجارزادگان، فتح‌الله، ص143-156 </ref> | |||
روش وی در این کتاب | روش وی در این کتاب اینگونه است که نخست لفظی را ذکر می‌کند و سپس به بیان وجوه و نظائر مختلف آن در قرآن کریم می‌پردازد. | ||
وی در این کتاب صدوهفتادوشش واژه را مورد بررسی قرار داده است. ذکر آنها | وی در این کتاب صدوهفتادوشش واژه را مورد بررسی قرار داده است. ذکر آنها به‌ترتیب الفبایی نیست. با واژه «الهدی» آغاز و با کلمه «فوق» انجام یافته است. | ||
==ویژگی‌ها== | |||
#اولین کتاب در دانش واژه‌شناسی قرآن. | |||
#تدوین فن وجوه و نظائر در زمان شکل‌گیری فکر و اندیشه اسلامی در قرن دوم هجری. | |||
==ویژگی‌ها== | |||
#اولین کتاب در دانش | |||
#تدوین فن وجوه و نظائر در زمان | |||
#دسترسی به آرای تفسیری مفسر. | #دسترسی به آرای تفسیری مفسر. | ||
#امکان دستیابی به اندیشه‌های قرآنی مقاتل پیرامون واژگان قرآن. | #امکان دستیابی به اندیشه‌های قرآنی مقاتل پیرامون واژگان قرآن. | ||
#بررسی تحلیلی دیدگاه نحویان معروف توسط مؤلف و تقویت قواعد نحوی و | #بررسی تحلیلی دیدگاه نحویان معروف توسط مؤلف و تقویت قواعد نحوی و پایه‌ریزی تفسیر تحلیلی ادبی قرآن.<ref>ر.ک: ایروانی، مرتضی، ص35-52</ref> | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
| خط ۵۵: | خط ۴۹: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
#مقدمه | #مقدمه و متن کتاب. | ||
# ایروانی، مرتضی، مهر 1371، | # ایروانی، مرتضی، مهر 1371، «الوجوه و النظائر في القرآن الكريم و کتاب مقاتل بن سلیمان»، رسالة القرآن، ش10، ص35-52. | ||
# نجارزادگان، فتح‌الله، | # نجارزادگان، فتح‌الله، پاییز 1385، کاوشی در شناخت کهن‌ترین اثر در فن وجوه و نظائر قرآن، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 3، ص143-156. | ||
== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | {{وابستهها}} | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | |||
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]] | |||
[[رده:علوم قرآنی]] | |||
[[رده:مباحث ادبی و بلاغی قرآن]] | |||
[[رده:مسائل لغوی و صرفی و نحوی]] | |||
[[رده:مقالات تیر 01 مرتضایی]] | [[رده:مقالات تیر 01 مرتضایی]] | ||
[[رده:مقالات بارگذاری شده 01 قربانی]] | [[رده:مقالات بارگذاری شده تیرماه 01 قربانی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده مرداد 01]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 تیر 1401]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۲۸
| الوجوه و النظائر في القرآن العظيم | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | مقاتل بن سلیمان (نویسنده) ضامن، حاتم صالح (محقق) |
| ناشر | مرکز جمعة الماجد للثقافة و التراث |
| مکان نشر | امارات - دبي |
| سال نشر | 1427ق. = 2006م. |
| چاپ | چاپ يکم |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | م7و3 / 82/6 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
الوجوه و النظائر في القرآن العظيم، اثر مقاتل بن سلیمان بلخی (متوفی 150ق) از کهن‌ترین تفاسیر ادبی در واژه‌شناسی قرآن است که با تحقیق حاتم صالح ضامن ارائه شده است.
انگیزه تألیف
از بررسی کتاب مذکور، مطلبی که دلالت بر انگیزه مؤلف بنماید یافت نشد. شاید هدف ایشان از نگارش این اثر را بتوان از حدیثی از پیامبر(ص) به دست آورد. پیامبر(ص) فرمود: «کسی به بلندترین مرتبه فهم قرآن نمی‌رسد، مگر اینکه برای واژگان قرآن وجوه و معانی بسیاری بداند».[۱] می‌توان از نقل این حدیث در آغاز اثر دو نکته برداشت کرد: یکی اهمیت دانش وجوه و نظائر و دیگری انگیزه تألیف مفسر.
به نظر محقق، اثر حاضر از نخستین تفاسیر ادبی قرآن در این موضوع بشمار می‌آید؛ زیرا پیش از مقاتل هیچ مفسری به‌صورت مستقل به این دانش نپرداخته است.[۲] البته این سخن پایدار نیست؛ زیرا «بیان معانی الفاظ القرآن» اثر علی بن عبدالله بن عباس (متوفی 118ق) که به‌تازگی یافت شده کهن‌ترین اثر در این رشته بشمار می‌آید.[۳]
روش وی در این کتاب اینگونه است که نخست لفظی را ذکر می‌کند و سپس به بیان وجوه و نظائر مختلف آن در قرآن کریم می‌پردازد.
وی در این کتاب صدوهفتادوشش واژه را مورد بررسی قرار داده است. ذکر آنها به‌ترتیب الفبایی نیست. با واژه «الهدی» آغاز و با کلمه «فوق» انجام یافته است.
ویژگی‌ها
- اولین کتاب در دانش واژه‌شناسی قرآن.
- تدوین فن وجوه و نظائر در زمان شکل‌گیری فکر و اندیشه اسلامی در قرن دوم هجری.
- دسترسی به آرای تفسیری مفسر.
- امکان دستیابی به اندیشه‌های قرآنی مقاتل پیرامون واژگان قرآن.
- بررسی تحلیلی دیدگاه نحویان معروف توسط مؤلف و تقویت قواعد نحوی و پایه‌ریزی تفسیر تحلیلی ادبی قرآن.[۴]
پانویس
منابع مقاله
- مقدمه و متن کتاب.
- ایروانی، مرتضی، مهر 1371، «الوجوه و النظائر في القرآن الكريم و کتاب مقاتل بن سلیمان»، رسالة القرآن، ش10، ص35-52.
- نجارزادگان، فتح‌الله، پاییز 1385، کاوشی در شناخت کهن‌ترین اثر در فن وجوه و نظائر قرآن، دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 3، ص143-156.