القياس في النحو العربي نشأته و تطوره

القياس في النحو العربي نشأته و تطوره
پدیدآوران	جاسم زبیدی، سعید (نويسنده)
ناشر	دار الشروق
مکان نشر	اردن - عمان
سال نشر	1997م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

القياس في النحو العربي نشأته و تطوره، تألیف شاعر و نویسنده عراقی سعید جاسم زبیدی (متولد 1945م. بابل) است. در این کتاب از چگونگی پیدایش قیاس در نحو عربی و دیدگاه بصریون و کوفیون و مناقشات پیرامون آن بحث شده است.

کتاب، مشتمل بر مقدمه، تمهید، پنج فصل و خاتمه است.

نویسنده در مقدمه، از اهمیت بحث قیاس نحوی و انگیزه خویش از نگارش در این زمینه و نیز از ساختار کتاب خود سخن گفته است.

در تمهید از پیدایش قیاس در نحو بحث شده است. نویسنده، قیاس نحوی را قیاسی فطری می‌داند که بر ضمیمه کردن شبیه به شبیه متکی است. وی خاطرنشان ‌کرده که چون قیاس نحوی با قیاس لغوی شدیدا درآمیخته، همین او را برانگیخته که تفاوت میان آن دو را بیان کند و ضوابط آنها را مشخص نماید.

در فصل اول، قیاس نحوی تعریف و اقسام و احکام آن ذکر شده است. در این رابطه از کتب اصول نحو مانند: «الخصائص» ابن جنی، «لمع الأدلة»، «الإغراب في جدل الإعراب» انباری و «الاقتراح» سیوطی استفاده شده است. در فصل دوم، به موضوع مهم قیاس بین بصریون و کوفیون توجه شده و در فصل سوم، ادله مورد اعتماد قیاس در بنای نحو عربی مورد بحث قرار گرفته است. در فصل چهارم، از معیار خطا و صواب در نحو عربی سخن رفته است. در آخرین فصل، قیاس از دیدگاه متقدمین و متأخرین مورد بحث قرار گرفته است. در خاتمه هم نتایج بحث به‌طور خلاصه بیان شده است‏.

منابع مقاله

مقدمه.