ابن سکیت، یعقوب بن اسحاق: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
    جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
    خط ۱: خط ۱:
    {{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
    {{جعبه اطلاعات زندگی‌نامه
    | عنوان     = یعقوب بن اسحاق اهوازی
    | عنوان = یعقوب بن اسحاق اهوازی
    | تصویر     = NUR14948.jpg
    | تصویر = NUR14948.jpg
    | اندازه تصویر =  
    | اندازه تصویر =  
    | توضیح تصویر  =  
    | توضیح تصویر  =  
    |سرشناسی   =  
    |سرشناسی =  
    |نام کامل   = بعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی
    |نام کامل = بعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی
    |نام‌های دیگر  =  
    |نام‌های دیگر  =  
    |لقب     =  
    |لقب   =  
    |نسب     =  
    |نسب   =  
    |تخلص     =  
    |تخلص   =  
    |نام پدر   = اسحاق
    |نام پدر = اسحاق
    |ولادت     = 186ق
    |ولادت   = 186ق
    |محل تولد   = دورق(شادگان امروزی) در استان خوزستان
    |محل تولد = دورق(شادگان امروزی) در استان خوزستان
    |کشور تولد  = ایران
    |کشور تولد  = ایران
    |محل زندگی  = {{پرچم ایران}} ایران{{سخ}}{{پرچم عراق}} بغداد
    |محل زندگی  = {{پرچم ایران}} ایران{{سخ}}{{پرچم عراق}} بغداد
    |رحلت     =  
    |رحلت   =  
    |شهادت     = پنجم رجب سال 224ق
    |شهادت = پنجم رجب سال 224ق
    |مدفن     =  
    |مدفن   =  
    |طول عمر   =58سال  
    |طول عمر =58سال  
    |نام همسر   =  
    |نام همسر =  
    |فرزندان   =  
    |فرزندان =  
    |خویشاوند سرشناس =  
    |خویشاوند سرشناس =  
    |دین     = اسلام  
    |دین   = اسلام  
    |مذهب     = تشیع  
    |مذهب   = تشیع  
    |پیشه     =  
    |پیشه   =  
    |درجه علمی  =
    |درجه علمی  =
    |دانشگاه   =  
    |دانشگاه =  
    |علایق پژوهشی  =
    |علایق پژوهشی  =
    |کد پدیدآور  =
    |کد پدیدآور  =
    |منصب     =  
    |منصب   =  
    |پس از     =  
    |پس از =  
    |پیش از     =  
    |پیش از =  
    |اساتید     = [[ابوعمرو شیبانی‌]]{{سخ}}[[فرّاء]]{{سخ}} [[ابن‌ اعرابی‌]]{{سخ}}[[اثرم‌]]
    |اساتید = [[ابوعمرو شیبانی‌]]{{سخ}}[[فرّاء]]{{سخ}} [[ابن‌ اعرابی‌]]{{سخ}}[[اثرم‌]]
    |مشایخ     =
    |مشایخ =
    |معاصرین   =
    |معاصرین =
    |شاگردان   =  
    |شاگردان =  
    |اجازه اجتهاد از =
    |اجازه اجتهاد از =
    |آثار     = [[اصلاح المنطق]]
    |آثار   = [[اصلاح المنطق]]
    |سبک نوشتاری  =
    |سبک نوشتاری  =
    |وبگاه رسمی  =  
    |وبگاه رسمی  =  
    |امضا     =  
    |امضا   =  
    }}
    }}



    نسخهٔ ‏۱۵ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۱:۴۵

    یعقوب بن اسحاق اهوازی
    NUR14948.jpg
    نام کاملبعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی
    نام پدراسحاق
    ولادت186ق
    محل تولددورق(شادگان امروزی) در استان خوزستان، ایران
    محل زندگیپرچم ایران ایران
    Flag of Iraq.svg بغداد
    شهادتپنجم رجب سال 224ق
    طول عمر58سال
    دیناسلام
    مذهبتشیع
    اطلاعات علمی
    اساتیدابوعمرو شیبانی‌
    فرّاء
    ابن‌ اعرابی‌
    اثرم‌
    برخی آثاراصلاح المنطق

    یعقوب بن اسحاق دورقی اهوازی (۱۸۶ـ۲۴۴ق)، معروف به ابن سکیت، استاد ادب و لغت‌شناسی، شاعر، عالم به علوم قرآنی، از بزرگان امامیه، از اصحاب امام جواد و امام هادی(ع) و نویسنده «إصلاح المنطق».

    ولادت

    ابویوسف یعقوب بن اسحاق، در سال 186ق در «دورق» (شادگان امروزی) از شهرهای خوزستان، به دنیا آمد. البته برخی بغداد را محل ولادت او ‌دانسته‌اند[۱].

    تحصیلات

    ابن‌ سکیت‌ از مجلس‌ درس‌ استادانی‌ چون‌ ابوعمرو شیبانی‌، فرّاء، ابن‌ اعرابی‌، اثرم‌ و نصران‌ خراسانی‌ که‌ همه‌ از مشاهیر علم و ادب آن‌ روز بودند، بهره‌ برد. وی مدتی‌ را نیز به‌‌منظور آشنایی‌ بیشتر با زبان‌ فصیح و اصیل‌ عربی‌ به‌ رسم‌ آن‌ روز در صحرا نزد بدویان‌ گذراند و چون‌ به‌ بغداد بازگشت‌، ضمن‌ بهره‌ گرفتن‌ از محضر دانشمندان‌ به‌ تعلیم‌ و تربیت‌ کودکان‌ پرداخت‌ و از جمله‌ چندی‌ با پدر خود در محله درب‌ القنطره بغداد به‌ این‌ کار مشغول‌ شد. سپس‌ آموزش‌ فرزندان‌ بزرگان‌ از جمله‌ فرزندان‌ محمد بن‌ عبدالله‌ بن‌ ابی‌طاهر و متوکل خلیفه عباسی‌ را برعهده‌ گرفت‌. وی‌ حتی‌ آنگاه‌ که‌ به‌ تدریس‌ در رشته‌های‌ گوناگون‌ ادب‌ مانند نحو، لغت، شعر، روایت ‌و علوم‌قرآنی می‌پرداخت‌، باز از دانش‌اندوزی‌ بازنایستاد و دیری‌ نپایید که‌ به‌ جرگه دانشمندان‌ عصر خود همچون‌ ابن‌ اعرابی‌ و ابوالعباس‌ ثعلب‌ پیوست‌ و به‌‌عنوان‌ یکی‌ از بزرگ‌ترین‌ لغت‌شناسان‌ و سخن‌سنجان‌ شناخته‌ شد[۲]. ابن‌سکّیت به شعر، تاریخ و جغرافیا، گیاه‌شناسی، ستاره‌شناسی و جانور‌شناسی علاقه‌مند بود. او علاوه بر داشتن جایگاه علمی، راوی و محدث توانمندی نیز بشمار می‌رفت که بیشتر منابع روایی و علم رجال سنی و شیعه او را ثقه دانسته‌اند[۳].

    شهادت

    سرانجام این یار وفادار و عالم بزرگ شیعی، در پنجم رجب سال 244ق به دست متوکل عباسی و به جرم تشیع به شهادت رسید و در سامرا به خاک سپرده شد[۴].

    آثار

    1. القلب و الإبدال؛
    2. إصلاح المنطق؛
    3. الأضداد؛
    4. الألفاظ؛
    5. شرح ديوان الخنساء؛
    6. شرح دیوان نابغه ذبیانی؛
    7. المقصور و الممدود؛
    8. شرح‌ ديوان‌ الحطيئة؛
    9. منطق الطير و منطق الرياحين؛

    و...[۵].

    پانویس

    1. ر.ک: اسلام‌پور، عسکری، ص127
    2. ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، ج3، ص696
    3. ر.ک: فروغی ابری، اصغر؛ عباسیان هراتی، علی‌اکبر، ص44
    4. ر.ک: اسلام‌پور، عسکری، ص129
    5. ر.ک: فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، ج3، ص697-698

    منابع مقاله

    1. اسلام‌پور، عسکری، «جرعه‌نوشان اقیانوس امام هادی(ع)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله فرهنگ کوثر، زمستان 1386- ‌شماره 72 (‎12 صفحه- ‌از 123 تا 134).
    2. فروغی ابری، اصغر؛ عباسیان هراتی، علی‌اکبر، «واکاوی جایگاه علمی و آموزشی ابن سکّیت»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله شیعه‌شناسی، تابستان 1399- ‌شماره 70 رتبه علمی - پژوهشی /ISC (22 صفحه - ‌از 39 تا 60).
    3. فاتحی‌نژاد، عنایت‌الله، دایرة‎المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دایرة‎المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1388.


    وابسته‌ها