نظامی عروضی سمرقندی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '↵↵↵\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به ' {{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} '
جز (جایگزینی متن - '↵↵↵\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به ' {{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} ')
 
(۳۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۵: خط ۵:
! نام!! data-type="authorName" |نظامی عروضی سمرقندی
! نام!! data-type="authorName" |نظامی عروضی سمرقندی
|-
|-
|نام های دیگر  
|نام‌های دیگر  
| data-type="authorOtherNames" |اسم کامل: ابو الحسن نظام الدين احمد بن عمر بن علي سمرقندي معروف به نظامي عروضي
| data-type="authorOtherNames" |اسم کامل: ابوالحسن نظام‌الدين احمد بن عمر بن علي سمرقندي معروف به نظامي عروضي


ن‍ظام‍ي‌، اب‍و ال‍ح‍س‍ن‌ اح‍م‍د ب‍ن‌ ع‍م‍ر
ن‍ظام‍ي‌، اب‍و ال‍ح‍س‍ن‌ اح‍م‍د ب‍ن‌ ع‍م‍ر
خط ۳۷: خط ۳۷:
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
| data-type="authorWritings" |
| data-type="authorWritings" |[[چهار مقاله]]
 
[[کلیات چهار مقاله]]


|- class="articleCode"
|- class="articleCode"
|کد مولف
|کد مؤلف
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE03411AUTHORCODE
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE03411AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>
'''نظامی عروضی سمرقندی'''، ابوالحسن احمد بن عمر بن علی سمرقندی، معروف به نظامی عروضی، از شاعران و نویسندگان قرن ششم هجری است. وی به دلیل اینکه در علم عروض تبحر داشت، به عروضی شهرت یافت و از مهم‏ترین آثار وی «چهار مقاله» یا «مجمع‏ ‎النوادر» می‏باشد.
{{کاربردهای دیگر|نظامی (ابهام زدایی)}}
 
'''ابوالحسن احمد بن عمر بن علی سمرقندی'''، معروف به نظامی عروضی، از شاعران و نویسندگان قرن ششم هجری است. وی به دلیل اینکه در علم عروض تبحر داشت، به عروضی شهرت یافت و از مهم‏ترین آثار وی «[[چهار مقاله]]» یا «[[مجمع‏ ‎النوادر]]» می‌‏باشد.


==دوره، موطن و سفرها==
==دوره، موطن و سفرها==
«ابوالحسن احمد بن عمر بن علی سمرقندی»، معروف به نظامی عروضی، از شاعران و نویسندگان قرن ششم هجری است. وی به دلیل اینکه در علم عروض تبحر داشت، به عروضی شهرت یافت. صاحب «مجمع‎‏ الفصحاء»، او را اهل نسا می‎داند.
«ابوالحسن احمد بن عمر بن علی سمرقندی»، معروف به نظامی عروضی، از شاعران و نویسندگان قرن ششم هجری است. وی به دلیل اینکه در علم عروض تبحر داشت، به عروضی شهرت یافت. صاحب «مجمع‎‏ الفصحاء»، او را اهل نسا می‌داند.


وی در سمرقند به دنیا آمد و مدتی از جوانی خود را در آن شهر به کسب علوم گذراند. در ۵۰۶/۵۰۴ق، به خراسان رفت و گویند در بلخ با عمر خیام ملاقات کرده و پس از آن به هرات رفته و در ۵۱۰ق، از هرات به اردوی سلطان سنجر پیوسته و در آنجا به خدمت امیر معزی رسیده و شعر خود را به او عرضه داشته است. او با نظامی گنجوی نیز ملاقات نموده است. همچنین به خدمت ملوک غوری آل شنسب رسیده و سال‎ها به مدح آنها پرداخته است<ref>ر.ک: مجله ادبی ناقه</ref>.
وی در سمرقند به دنیا آمد و مدتی از جوانی خود را در آن شهر به کسب علوم گذراند. در ۵۰۶/۵۰۴ق، به خراسان رفت و گویند در بلخ با عمر خیام ملاقات کرده و پس از آن به هرات رفته و در ۵۱۰ق، از هرات به اردوی سلطان سنجر پیوسته و در آنجا به خدمت امیر معزی رسیده و شعر خود را به او عرضه داشته است. او با نظامی گنجوی نیز ملاقات نموده است. همچنین به خدمت ملوک غوری آل شنسب رسیده و سال‎ها به مدح آنها پرداخته است<ref>ر.ک: مجله ادبی ناقه</ref>.


==جایگاه علمی==
==جایگاه علمی==
نظامی در طب و نجوم و هیئت متبحر بود و در نثر، اعم از مصنوع و نثر مرسل، نیز استادی بزرگ بود، اما شعرش چندان به دل نمی‎نشست. به آورده‏ برخی از تذکره‎نویسان، چند مثنوی داشته که از میان رفته است. از مهم‏ترین آثار وی «چهار مقاله» یا «مجمع‏‎ النوادر» می‏باشد که در حدود 552-۵۵۱ق، به نام حسام‏‎الدین علی بن مسعود نوشته است. در «ریحانة ‏‎الأدب»، منظومه «ویس و رامین» که از داستان‏های اشکانیان است و فخرالدین اسعد گرگانی آن را به نظم آورده، به نظامی عروضی نیز نسبت داده شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
نظامی در طب و نجوم و هیئت متبحر بود و در نثر، اعم از مصنوع و نثر مرسل، نیز استادی بزرگ بود، اما شعرش چندان به دل نمی‌نشست. به آورده‏ برخی از تذکره‌نویسان، چند مثنوی داشته که از میان رفته است. از مهم‏ترین آثار وی «چهار مقاله» یا «مجمع‏‎ النوادر» می‌‏باشد که در حدود 552-۵۵۱ق، به نام حسام‏‎الدین علی بن مسعود نوشته است. در «ریحانة ‏‎الأدب»، منظومه «ویس و رامین» که از داستان‏های اشکانیان است و فخرالدین اسعد گرگانی آن را به نظم آورده، به نظامی عروضی نیز نسبت داده شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.


ذکر حال او را عوفی به‎اختصار تمام آورده و از اشعار او چند بیت که لطفی از آنها مشهود نیست نقل کرده است. کتاب چهار مقاله او باآنکه اشتباهات تاریخی بسیار در آن دیده می‎شود، از جمله بدایع آثار پارسی و از بهترین نمونه‎های کتب منثور این زبان است. وی علاوه بر ادب که در آن متبحر بود، در طب و نجوم نیز مهارت داشت. شیوه انشای او در ادب فارسی قابل توجه بسیار است. وی اگرچه در آغاز ابواب چهارگانه کتاب خود انشایی نسبتا مصنوع دارد، لیکن در دیگر مواضع کتاب خود کمتر به صنایع متوجه می‎شود و گاه اسجاعی به‎کار می‎برد، اما کلام او در همه موارد جزیل و استوار و خالی از زواید و در نهایت اتقان و فصاحت است. عروضی در ابتدای کتاب، شرحی مختصر در اصول حکمت و اقسام موجودات علوی و سفلی و کیفیت حدوث حیوانات و انسان و احوال نفسانی او و اثبات نبوت و لزوم نائب برای نبی، یعنی پادشاه، آورده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
ذکر حال او را عوفی به‌اختصار تمام آورده و از اشعار او چند بیت که لطفی از آنها مشهود نیست نقل کرده است. کتاب چهار مقاله او باآنکه اشتباهات تاریخی بسیار در آن دیده می‌شود، از جمله بدایع آثار پارسی و از بهترین نمونه‌های کتب منثور این زبان است. وی علاوه بر ادب که در آن متبحر بود، در طب و نجوم نیز مهارت داشت. شیوه انشای او در ادب فارسی قابل توجه بسیار است. وی اگرچه در آغاز ابواب چهارگانه کتاب خود انشایی نسبتا مصنوع دارد، لیکن در دیگر مواضع کتاب خود کمتر به صنایع متوجه می‌شود و گاه اسجاعی به‌کار می‌برد، اما کلام او در همه موارد جزیل و استوار و خالی از زواید و در نهایت اتقان و فصاحت است. عروضی در ابتدای کتاب، شرحی مختصر در اصول حکمت و اقسام موجودات علوی و سفلی و کیفیت حدوث حیوانات و انسان و احوال نفسانی او و اثبات نبوت و لزوم نائب برای نبی، یعنی پادشاه، آورده است<ref>ر.ک: همان</ref>.


از اشعار وی:
از اشعار وی:
خط ۶۷: خط ۷۱:
{{پایان شعر}}
{{پایان شعر}}


==پانویس ==
==پانویس==
<references />
<references />


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
برگرفته از «مجله ادبی ناقه»، 18 فروردین 1397، به آدرس اینترنتی:
[http://nagheh.ir/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B6%DB%8C-%D8%B3%D9%85%D8%B1%D9%82%D9%86%D8%AF%DB%8C/ برگرفته از «مجله ادبی ناقه»، 18 فروردین 1397].
 
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 
[[‏چهار مقاله]]
 
[[کلیات چهار مقاله]]


http://nagheh.ir/%D9%86%D8%B8%D8%A7%D9%85%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D9%88%D8%B6%DB%8C-%D8%B3%D9%85%D8%B1%D9%82%D9%86%D8%AF%DB%8C/
[[... مجمع النوادر]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:قربانی-باقی زاده]]
[[رده:شاعران]]
[[رده:سال97-25مرداد الی24 شهریور]]