مدرس افغانی، محمدعلی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    جز (جایگزینی متن - 'عراقی، ضیاءالدین|آقا ضياء عراقى]]' به 'آقا ضياء عراقى ')
    جز (جایگزینی متن - '↵↵↵\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به ' {{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} ')
     
    (۳۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
    خط ۱: خط ۱:
    <div class='wikiInfo'>
    <div class="wikiInfo">
    [[پرونده:NUR07746.jpg|بندانگشتی|مدرس افغانی، محمد علی]]
    [[پرونده:NUR07746.jpg|بندانگشتی|مدرس افغانی، محمدعلی]]
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
    |-
    |-
    ! نام!! data-type='authorName'|مدرس افغانی، محمد علی
    ! نام!! data-type="authorName" |مدرس افغانی، محمدعلی
    |-
    |-
    |نام های دیگر  
    |نام‌های دیگر  
    |data-type='authorOtherNames'| آی‍ت ‌ال‍ل‍ه‌ م‍درس‌ اف‍غ‍ان‍ی‌
    | data-type="authorOtherNames" | آی‍ت‌ال‍ل‍ه‌ م‍درس‌ اف‍غ‍ان‍ی‌
    |-
    |-
    |نام پدر  
    |نام پدر  
    |data-type='authorfatherName'|
    | data-type="authorfatherName" |مرادعلى خان (معروف به ملامراد)
    |-
    |-
    |متولد  
    |متولد  
    |data-type='authorbirthDate'|1284 هـ.ش
    | data-type="authorbirthDate" |1284ش
    |-
    |-
    |محل تولد
    |محل تولد
    |data-type='authorBirthPlace'|
    | data-type="authorBirthPlace" |جاغوری، ولایت غزنی، افغانستان
    |-
    |-
    |رحلت  
    |رحلت  
    |data-type='authorDeathDate'|1365 هـ.ش یا 1406 هـ.ق یا 1986 م
    | data-type="authorDeathDate" |1365 ش یا 1406 ق یا 1986 م
    |-
    |-
    |اساتید
    |اساتید
    |data-type='authorTeachers'|
    | data-type="authorTeachers" |[[حکیم، سید محسن|حکيم]]
    |-
    |برخی آثار
    |data-type='authorWritings'|
    |-class='articleCode'
    |کد مولف
    |data-type='authorCode'|AUTHORCODE7746AUTHORCODE
    |}
    </div>


    [[خویی، سید ابوالقاسم|خوئى]]


    «محمدعلى مدرس افغانى»، فرزند مرادعلى خان (معروف به ملامراد) در سال 1284ش در روستاى خاربيه سرزمين كوهستانى جاغورى- از توابع استان غزنى- افغانستان زاده شد. وى در كودكى با تشويق پدرش به تحصيل علم پرداخت.
    [[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضياء عراقى]]


    او در كودكى همراه پدرش به روسيه سفر كرد. همزمان با ورود ايشان به روسيه، انقلاب كمونيستى در روسيه آغاز شد و آنان روسيه را به قصد مشهد مقدس ترك كردند و در محله حيطه ميدان كهنه سكنا گزيدند. وى در اين محله به مكتب رفت و در پانزده سالگى جامع المقدمات و سطوح را در مدرسه عباس‌قلى خان، نزد استادان فرزانه‌اى مانند بهشتى، شيخ على‌نيا و اديب نيشابورى، فراگرفت. او استعداد سرشارى داشت و هرچه را مى‌آموخت به ديگران ياد مى‌داد.
    [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]]


    وى پس از فوت پدرش، در 18 سالگى تصميم گرفت براى ادامه تحصيل به نجف اشرف مهاجرت نمايد.او در روز اربعين مشهد مقدس را ترك كرد و در روز اربعين سال بعد با پاى پياده، وارد كربلاى معلا شد.
    [[آل کاشف‌الغطاء، محمدحسین|شيخ محمدحسين کاشف الغطا]]
    |-
    |برخی آثار
    | data-type="authorWritings" |[[جامع المقدمات (تصحیح مدرس افغانی)]]


    وى سرانجام بعد از تحمل مرارت‌هاى فراوان، با صورت افروخته و قدم‌هاى ورم كرده، وارد حرم مطهر حضرت اباعبدالله الحسين(ع) شد. خودش در اين باره مى‌گويد: «حالت عجيبى داشتم كه بعد از آن هيچ گاه آن حالت برايم پيش نيامد». وى بعد از سه روز اقامت در شهر مقدس كربلا، وارد نجف اشرف شد و به تحصيل علوم دينى پرداخت.
    [[الفوائد الصمدية]]
     
    == اساتيد==


    [[المدرس الأفضل فيما يرمز و يشار إليه في المطول]]
    |- class="articleCode"
    |کد مؤلف
    | data-type="authorCode" |AUTHORCODE07746AUTHORCODE
    |}
    </div>


    استادان دروس سطح و خارج وى عبارتند از آيات عظام:
    {{کاربردهای دیگر|مدرس (ابهام زدایی)}}


    1. حكيم؛
    '''محمدعلى غزنوی''' (1284-1365ش)، معروف به مدرس افغانی، مجتهد، فقیه، استاد ادبیات عرب


    2. خوئى؛
    == ولادت ==
    فرزند مرادعلى خان (معروف به ملامراد) در سال 1284ش در روستاى خاربيه سرزمين کوهستانى جاغورى- از توابع استان غزنى- افغانستان زاده شد.  


    3. [[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضياء عراقى]] ؛
    == تحصیلات ==
    وى در کودکى با تشويق پدرش به تحصيل علم پرداخت.


    4. [[اصفهانی، ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]]؛
    او در کودکى همراه پدرش به روسيه سفر کرد. همزمان با ورود ايشان به روسيه، انقلاب کمونيستى در روسيه آغاز شد و آنان روسيه را به قصد مشهد مقدس ترک کردند و در محله حيطه ميدان کهنه سکنا گزيدند. وى در اين محله به مکتب رفت و در پانزده سالگى [[جامع المقدمات (تصحیح مدرس افغانی)|جامع المقدمات]] و سطوح را در مدرسه عباس‌قلى خان، نزد استادان فرزانه‌اى مانند بهشتى، شيخ [[على‌نيا]] و [[اديب نيشابورى]]، فراگرفت. او استعداد سرشارى داشت و هرچه را مى‌آموخت به ديگران ياد مى‌داد.


    5. شيخ محمدحسين كاشف الغطا؛
    وى پس از فوت پدرش، در 18 سالگى تصميم گرفت براى ادامه تحصيل به نجف اشرف مهاجرت نمايد.او در روز اربعين مشهد مقدس را ترک کرد و در روز اربعين سال بعد با پاى پياده، وارد کربلاى معلا شد.


    6. سيد عبدالاعلى سبزوارى؛
    وى سرانجام بعد از تحمل مرارت‌هاى فراوان، با صورت افروخته و قدم‌هاى ورم کرده، وارد حرم مطهر حضرت اباعبدالله الحسين(ع) شد. خودش در اين باره مى‌گويد: «حالت عجيبى داشتم که بعد از آن هيچ گاه آن حالت برایم پيش نيامد». وى بعد از سه روز اقامت در شهر مقدس کربلا، وارد نجف اشرف شد و به تحصيل علوم دينى پرداخت.


    7. ميرزا آقا اصطهباناتى؛
    == اساتيد==


    8 . مستنبط؛
    استادان دروس سطح و خارج وى عبارتند از آيات عظام:


    9. نائينى؛
    #[[حکیم، سید محسن|حکيم]]؛
    #[[خویی، سید ابوالقاسم|خوئى]]؛
    #[[عراقی، ضیاءالدین|آقا ضياء عراقى]]؛
    #[[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]]؛
    #[[آل کاشف‌الغطاء، محمدحسین|شيخ محمدحسين کاشف الغطا]]؛
    #[[موسوی سبزواری، عبدالاعلی|سيد عبدالاعلى سبزوارى]]؛
    #[[اصطهباناتى|ميرزا آقا اصطهباناتى]]؛
    #[[مستنبط]]؛
    #[[نائینی، محمدحسین|نائينى]]؛
    #شيخ [[محمدعلى کاظمى خراسانى]]؛
    #[[ميرزا حسن دشتى]].


    10. شيخ محمدعلى كاظمى خراسانى؛
    وى در اثر ظلم رژيم بعث عراق، بعد از تحمل مشقات و ستم، در سال 1354ش مجبور به ترک حوزه نجف و هجرت به حوزه علميه قم شد. او در حوزه علميه قم، روزانه 8 تا 12 درس را تدريس مى‌کرد.


    11. ميرزا حسن دشتى.
    او در تدريس بسيار خوش بيان بود؛ به نحوى که سخنانش براى ضعيف‌ترين طلاب قابل فهم بود. وى در تدريس خود شيوه منحصر به فردى داشت. او هيچ‌گاه قبل از تدريس مطالعه نمى‌کرد. سؤال کردند: چرا قبل از درس مطالعه نمى‌کنيد؟ فرمود: «من به اين شيوه عادت کرده‌ام، چون در ابتداى دوران تحصيلم کتاب نداشتم، لذا هر چه درس گرفتم برایم ملکه شده. در هر درسى شرکت مى‌کردم، از دور به کتاب بغل دستى‌ام نگاه مى‌کردم». سؤال شد: چرا از دور؟ گفت: «براى اين که ظاهر مناسب نداشتم، نزديک هر کسى قرار مى‌گرفتم مى‌ديدم از من فاصله مى‌گيرد».


    وى در اثر ظلم رژيم بعث عراق، بعد از تحمل مشقات و ستم، در سال 1354ش مجبور به ترك حوزه نجف و هجرت به حوزه علميه قم شد. او در حوزه علميه قم، روزانه 8 تا 12 درس را تدريس مى‌كرد.
    او ساليان دراز در حوزه علميه قم به تدريس فقه، اصول، منطق و ادبيات عرب پرداخت که جلسات درس او ضبط شده و حدود 1500 نوار درسى از وى به جاى مانده است و اکنون مورد استفاده طلاب قرار مى‌گيرد.
     
    او در تدريس بسيار خوش بيان بود؛ به نحوى كه سخنانش براى ضعيف‌ترين طلاب قابل فهم بود. وى در تدريس خود شيوه منحصر به فردى داشت. او هيچ‌گاه قبل از تدريس مطالعه نمى‌كرد. سؤال كردند: چرا قبل از درس مطالعه نمى‌كنيد؟ فرمود: «من به اين شيوه عادت كرده‌ام، چون در ابتداى دوران تحصيلم كتاب نداشتم، لذا هر چه درس گرفتم برايم ملكه شده. در هر درسى شركت مى‌كردم، از دور به كتاب بغل دستى‌ام نگاه مى‌كردم». سؤال شد: چرا از دور؟ گفت: «براى اين كه ظاهر مناسب نداشتم، نزديك هر كسى قرار مى‌گرفتم مى‌ديدم از من فاصله مى‌گيرد».
     
    او ساليان دراز در حوزه علميه قم به تدريس فقه، اصول، منطق و ادبيات عرب پرداخت كه جلسات درس او ضبط شده و حدود 1500 نوار درسى از وى به جاى مانده است و اكنون مورد استفاده طلاب قرار مى‌گيرد.


    == شاگردان ==
    == شاگردان ==


    هزاران نفر شاگرد ايشان در حوزه علميه قم بوده‌اند. بسيارى از طلاب پاکستان، عراق، افغانستان، سوريه، عربستان، کويت، لبنان و هندوستان از محضر ايشان کسب علم کرده‌اند.


    هزاران نفر شاگرد ايشان در حوزه علميه قم بوده‌اند. بسيارى از طلاب پاكستان، عراق، افغانستان، سوريه، عربستان، كويت، لبنان و هندوستان از محضر ايشان كسب علم كرده‌اند.
    در حوزه علميه نجف، وى مورد توجه [[اصفهانی، سید ابوالحسن|[[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]] قرار مى‌گيرد و ايشان به او دستور مى‌دهد به افغانستان برود و به تدريس خود ادامه بدهد. مدرس نيز راهى افغانستان مى‌شود و 5 سال در آن‌جا تدريس مى‌کند. وى پس از بازگشت به نجف، به دستور [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]]، دو سال در سامرا مشغول تدريس مى‌شود. وى بار ديگر به دستور [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]]، راهى افغانستان مى‌شود و به تدريس علوم اسلامى در زادگاه خويش مى‌پردازد. وى دو سال در آن‌جا به تدريس مى‌پردازد و پس از ارتحال [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]]، به نجف برمى‌گردد. حاصل اين دو سفر، تربيت بيش از 300 طلبه بود.
     
    در حوزه علميه نجف، وى مورد توجه [[اصفهانی، ابوالحسن|[[اصفهانی، ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]]قرار مى‌گيرد و ايشان به او دستور مى‌دهد به افغانستان برود و به تدريس خود ادامه بدهد. مدرس نيز راهى افغانستان مى‌شود و 5 سال در آن‌جا تدريس مى‌كند. وى پس از بازگشت به نجف، به دستور [[اصفهانی، ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]]، دو سال در سامرا مشغول تدريس مى‌شود. وى بار ديگر به دستور [[اصفهانی، ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]]، راهى افغانستان مى‌شود و به تدريس علوم اسلامى در زادگاه خويش مى‌پردازد. وى دو سال در آن‌جا به تدريس مى‌پردازد و پس از ارتحال [[اصفهانی، ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى]]، به نجف برمى‌گردد. حاصل اين دو سفر، تربيت بيش از 300 طلبه بود.


    وى بعد از سپرى نمودن عمرى با بركت در اعتلاى كلمة الله و خدمت به مكتب اهل بيت(ع) و تربيت هزاران شاگرد، سرانجام بر اثر بيمارى، در 21 ذى الحجه سال 1406ق برابر با 1365ش، در هشتاد سالگى، روح پاكش به لقاء الله پيوست. پيكرش بعد از تشييع باشكوه، در جوار حرم حضرت فاطمه معصومه(س)، در مقابل گلزار شهدا، در باغ بهشت به خاك سپرده شد.
    == وفات ==
    سرانجام بر اثر بيمارى، در 21 ذى‌الحجه سال 1406ق برابر با ۵ شهریور سال 1365ش، در هشتاد سالگى درگذشت. در آرامگاه باغ بهشت در مقبره خانوادگی سید محمدصادق روحانی به خاک سپرده شد.


    == آثار==
    == آثار==


    آثار وى عبارتند از:
    آثار وى عبارتند از:
    #حاشيه بر جامع المقدمات: دو جلد (فارسى و عربى)، در ادبيات عرب؛
    #مکررات: چهار جلد (عربى)، شرح سيوطى؛
    #المدرس الأفضل: 7 جلد (عربى)، شرح مطول؛
    #رفع الغاشية: (عربى) شرح حاشيه؛
    #الکلام المفيد: (عربى)، شرح صمديه؛
    #القواعد النحوية: (فارسى)، پياده شده از نوار درس ايشان، شرح عوامل ملامحسن؛
    #القواعد الادبية: (فارسى)، پياده شده از نوار درس ايشان، شرح عوامل فى النحو؛
    #اعراب سورة الفاتحة: (عربى و فارسى)؛
    #الزبدة فى شرح الهداية: دو جلد، پياده شده از نوار درس ايشان.


    1. حاشيه بر جامع المقدمات: دو جلد (فارسى و عربى)، در ادبيات عرب؛
    2. مكررات: چهار جلد (عربى)، شرح سيوطى؛
    3. المدرس الأفضل: 7 جلد (عربى)، شرح مطول؛
    4. رفع الغاشية: (عربى) شرح حاشيه؛
    5. الكلام المفيد: (عربى)، شرح صمديه؛
    6. القواعد النحوية: (فارسى)، پياده شده از نوار درس ايشان، شرح عوامل ملامحسن؛
    7. القواعد الادبية: (فارسى)، پياده شده از نوار درس ايشان، شرح عوامل فى النحو؛
    8. اعراب سورة الفاتحة: (عربى و فارسى)؛
    9. الزبدة فى شرح الهداية: دو جلد، پياده شده از نوار درس ايشان.


    ==وابسته‌ها==
    {{وابسته‌ها}}


    == وابسته‌ها ==
    [[جامع المقدمات (تصحیح مدرس افغانی)]]  
    [[جامع المقدمات]] / نوع اثر: کتاب / نقش: مصحح و معلق


    [[الفواید الصمدیه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: حاشيه نويس
    [[الفوائد الصمدية]]  


    [[المدرس الأفضل فیما یرمز و یشار إلیه في المطول]] / نوع اثر: کتاب / نقش: شارح
    [[المدرس الأفضل فيما يرمز و يشار إليه في المطول]]  


    [[رفع الغاشیه من غوامض الحاشیه]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[رفع الغاشیه من غوامض الحاشیه]]  


    [[مکررات المدرس شرح السيوطي]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مکررات المدرس شرح السيوطي]]  


    [[إعراب سورة الفاتحة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[إعراب سورة الفاتحة]]  


    [[قواعد الأدبية في توضيح شرح عوامل في النحو]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[قواعد الأدبية في توضيح شرح عوامل في النحو]]  


    [[ مکررات المدرس: شرح السیوطی]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
    [[مکررات المدرس: شرح السیوطی]]  


    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:زندگی‌نامه]]
    [[رده:ادیبان]]
    [[رده:مرداد(1400)]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۲ دسامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۴:۴۹

    مدرس افغانی، محمدعلی
    نام مدرس افغانی، محمدعلی
    نام‌های دیگر آی‍ت‌ال‍ل‍ه‌ م‍درس‌ اف‍غ‍ان‍ی‌
    نام پدر مرادعلى خان (معروف به ملامراد)
    متولد 1284ش
    محل تولد جاغوری، ولایت غزنی، افغانستان
    رحلت 1365 ش یا 1406 ق یا 1986 م
    اساتید حکيم

    خوئى

    آقا ضياء عراقى

    سيد ابوالحسن اصفهانى

    شيخ محمدحسين کاشف الغطا

    برخی آثار جامع المقدمات (تصحیح مدرس افغانی)

    الفوائد الصمدية

    المدرس الأفضل فيما يرمز و يشار إليه في المطول

    کد مؤلف AUTHORCODE07746AUTHORCODE

    محمدعلى غزنوی (1284-1365ش)، معروف به مدرس افغانی، مجتهد، فقیه، استاد ادبیات عرب

    ولادت

    فرزند مرادعلى خان (معروف به ملامراد) در سال 1284ش در روستاى خاربيه سرزمين کوهستانى جاغورى- از توابع استان غزنى- افغانستان زاده شد.

    تحصیلات

    وى در کودکى با تشويق پدرش به تحصيل علم پرداخت.

    او در کودکى همراه پدرش به روسيه سفر کرد. همزمان با ورود ايشان به روسيه، انقلاب کمونيستى در روسيه آغاز شد و آنان روسيه را به قصد مشهد مقدس ترک کردند و در محله حيطه ميدان کهنه سکنا گزيدند. وى در اين محله به مکتب رفت و در پانزده سالگى جامع المقدمات و سطوح را در مدرسه عباس‌قلى خان، نزد استادان فرزانه‌اى مانند بهشتى، شيخ على‌نيا و اديب نيشابورى، فراگرفت. او استعداد سرشارى داشت و هرچه را مى‌آموخت به ديگران ياد مى‌داد.

    وى پس از فوت پدرش، در 18 سالگى تصميم گرفت براى ادامه تحصيل به نجف اشرف مهاجرت نمايد.او در روز اربعين مشهد مقدس را ترک کرد و در روز اربعين سال بعد با پاى پياده، وارد کربلاى معلا شد.

    وى سرانجام بعد از تحمل مرارت‌هاى فراوان، با صورت افروخته و قدم‌هاى ورم کرده، وارد حرم مطهر حضرت اباعبدالله الحسين(ع) شد. خودش در اين باره مى‌گويد: «حالت عجيبى داشتم که بعد از آن هيچ گاه آن حالت برایم پيش نيامد». وى بعد از سه روز اقامت در شهر مقدس کربلا، وارد نجف اشرف شد و به تحصيل علوم دينى پرداخت.

    اساتيد

    استادان دروس سطح و خارج وى عبارتند از آيات عظام:

    1. حکيم؛
    2. خوئى؛
    3. آقا ضياء عراقى؛
    4. سيد ابوالحسن اصفهانى؛
    5. شيخ محمدحسين کاشف الغطا؛
    6. سيد عبدالاعلى سبزوارى؛
    7. ميرزا آقا اصطهباناتى؛
    8. مستنبط؛
    9. نائينى؛
    10. شيخ محمدعلى کاظمى خراسانى؛
    11. ميرزا حسن دشتى.

    وى در اثر ظلم رژيم بعث عراق، بعد از تحمل مشقات و ستم، در سال 1354ش مجبور به ترک حوزه نجف و هجرت به حوزه علميه قم شد. او در حوزه علميه قم، روزانه 8 تا 12 درس را تدريس مى‌کرد.

    او در تدريس بسيار خوش بيان بود؛ به نحوى که سخنانش براى ضعيف‌ترين طلاب قابل فهم بود. وى در تدريس خود شيوه منحصر به فردى داشت. او هيچ‌گاه قبل از تدريس مطالعه نمى‌کرد. سؤال کردند: چرا قبل از درس مطالعه نمى‌کنيد؟ فرمود: «من به اين شيوه عادت کرده‌ام، چون در ابتداى دوران تحصيلم کتاب نداشتم، لذا هر چه درس گرفتم برایم ملکه شده. در هر درسى شرکت مى‌کردم، از دور به کتاب بغل دستى‌ام نگاه مى‌کردم». سؤال شد: چرا از دور؟ گفت: «براى اين که ظاهر مناسب نداشتم، نزديک هر کسى قرار مى‌گرفتم مى‌ديدم از من فاصله مى‌گيرد».

    او ساليان دراز در حوزه علميه قم به تدريس فقه، اصول، منطق و ادبيات عرب پرداخت که جلسات درس او ضبط شده و حدود 1500 نوار درسى از وى به جاى مانده است و اکنون مورد استفاده طلاب قرار مى‌گيرد.

    شاگردان

    هزاران نفر شاگرد ايشان در حوزه علميه قم بوده‌اند. بسيارى از طلاب پاکستان، عراق، افغانستان، سوريه، عربستان، کويت، لبنان و هندوستان از محضر ايشان کسب علم کرده‌اند.

    در حوزه علميه نجف، وى مورد توجه [[اصفهانی، سید ابوالحسن|سيد ابوالحسن اصفهانى قرار مى‌گيرد و ايشان به او دستور مى‌دهد به افغانستان برود و به تدريس خود ادامه بدهد. مدرس نيز راهى افغانستان مى‌شود و 5 سال در آن‌جا تدريس مى‌کند. وى پس از بازگشت به نجف، به دستور سيد ابوالحسن اصفهانى، دو سال در سامرا مشغول تدريس مى‌شود. وى بار ديگر به دستور سيد ابوالحسن اصفهانى، راهى افغانستان مى‌شود و به تدريس علوم اسلامى در زادگاه خويش مى‌پردازد. وى دو سال در آن‌جا به تدريس مى‌پردازد و پس از ارتحال سيد ابوالحسن اصفهانى، به نجف برمى‌گردد. حاصل اين دو سفر، تربيت بيش از 300 طلبه بود.

    وفات

    سرانجام بر اثر بيمارى، در 21 ذى‌الحجه سال 1406ق برابر با ۵ شهریور سال 1365ش، در هشتاد سالگى درگذشت. در آرامگاه باغ بهشت در مقبره خانوادگی سید محمدصادق روحانی به خاک سپرده شد.

    آثار

    آثار وى عبارتند از:

    1. حاشيه بر جامع المقدمات: دو جلد (فارسى و عربى)، در ادبيات عرب؛
    2. مکررات: چهار جلد (عربى)، شرح سيوطى؛
    3. المدرس الأفضل: 7 جلد (عربى)، شرح مطول؛
    4. رفع الغاشية: (عربى) شرح حاشيه؛
    5. الکلام المفيد: (عربى)، شرح صمديه؛
    6. القواعد النحوية: (فارسى)، پياده شده از نوار درس ايشان، شرح عوامل ملامحسن؛
    7. القواعد الادبية: (فارسى)، پياده شده از نوار درس ايشان، شرح عوامل فى النحو؛
    8. اعراب سورة الفاتحة: (عربى و فارسى)؛
    9. الزبدة فى شرح الهداية: دو جلد، پياده شده از نوار درس ايشان.


    وابسته‌ها