فارس‌نامه (تعريب)

‏فارس‎نامه
پدیدآوران	ابن بلخی (نویسنده) هادي، يوسف (مترجم و محقق)
عنوان‌های دیگر	فارس نامه
ناشر	الدار الثقافية للنشر
مکان نشر	مصر - قاهره
سال نشر	مجلد1: 2001م , 1421ق,
شابک	‎977-5875-16-1
موضوع	ايران - تاريخ - پيش از اسلام ايران - شاهان و فرمانروايان نثر فارسی - قرن 6ق.
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏‏DSR‎‏ ‎‏140‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ ‎‏ف‎‏2041
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

برای دیگر کاربردها، فارسنامه (ابهام زدایی) را ببینید.

فارس‎نامه، اثر ابن ‎بلخی، کتابی است که جزء تاریخ و جغرافیاى محلى عمومى منطقه فارس و مربوط به اوایل قرن ششم هجرى قمرى، محسوب می‌شود. اصل کتاب به زبان فارسی بوده و توسط یوسف الهادی، به عربی فصیح و سلیس، ترجمه شده است.

این کتاب، از قدیمی‌ترین کتبى است که اطلاعات جامع و منحصربه‎فردى را درباره فارس، به زبان فارسى و با انشایى سلیس و روان و در شیوه‌اى موجز و دل‌نشین به اهل فضل و ادب عرضه داشته است و از زمان تألیف، به‌عنوان منبعى معتبر در شناخت فارس، مورد قبول و استفاده پژوهشگران و صاحب‌نظران قرار گرفته است. این اثر، از معدود آثارى است که مطالب حشو و زائد ندارد و مشحون از اطلاعات جالب و بدیع اجتماعى، اقتصادى و تاریخى است، ولى بیشتر مبتنى بر مباحث جغرافیایى و فرهنگى است تا تاریخى.

در مقدمه‌ای که مترجم به ابتدای کتاب افزوده، علاوه بر ارائه توضیحاتی پیرامون مطالب کتاب، به ذکر اطلاعات مختصری که از مؤلف در دست است، پرداخته شده و به مصادر کتاب، اشاره شده است.

به‌منظور آشنایی با نوع و سبک ترجمه، به قسمت‎هایی از ترجمه و متن اصلی، اشاره می‌شود: «طبقه اول پیشدادیان. گیومرث گل‎شاه، اول ملوک فارس:

اول پادشاهی است کی ملک جهان، یکسره داشته است و پارسیان گفته‌اند کی دارالملک او اصطخر بوده است و دیگر اصحاب تواریخ گفته‌اند کی مقام او به دباوند بوده است و به قول ایشان بعد از آن، اصطخر بنا کرد و دارالملک ساخت و گبرگان دعوی می‌کنند کی این گیومرث، آدم بوده است – عليه‌السلام - و فرزند او، کی مسلمانان، «شیث بن آدم» خوانند، گبران او را «بیشی بن گیومرث» خوانند».

«الطبقة الأولی البيشداديون. كيومرث كل‎شاه: أول ملوك الفرس و هو أول حاكم ملك العالم بأسره. يقول الفرس إن إصطخر كانت عاصمة ملكه، بينما قال بعض المؤرخين إن مقره كان بدماوند و إنه بنی إصطخر في ما بعد و اتخدها مقرا لملكه و يدعي المجوس أن كيومرث هذا هو آدم(ع) و أن ابنه الذي يسميه المجوس شيث بن آدم، يدعونه بيشی بن كيومرث».

فهارس کتاب در انتهای آن جای گرفته است که عبارتند از فهارس: مکان‌ها و شهرها؛ پادشاهان؛ اقوام و موضوعات کتاب. در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.
2. ابن‎ بلخی، «فارس‎نامه ابن ‎بلخی»، بنیاد فارس‎شناسی، شیراز، چاپ اول، 1374.

وابسته‌ها

فارسنامه ابن بلخی