تاريخ اليمن المسمی فرجة الهموم و الحزن في حوادث و تاريخ اليمن: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '↵↵↵\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به ' {{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} '
جز (جایگزینی متن - '== ساختار == ' به '== ساختار == ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - '↵↵↵\{\{کاربردهای\sدیگر\|(.*)\s\(ابهام\sزدایی\)\}\}↵↵↵' به ' {{کاربردهای دیگر|$1 (ابهام زدایی)}} ')
 
(۲۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
فرجه الهموم و الحزن فی حوادث و تاریخ الیمن
فرجه الهموم و الحزن فی حوادث و تاریخ الیمن
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[واسعی یمانی، عبدالواسع بن یحیی]] (نويسنده)
[[واسعی یمانی، عبدالواسع بن یحیی]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏DS‎‏ ‎‏247‎‏ ‎‏/‎‏ی‎‏87‎‏ ‎‏و‎‏2
| کد کنگره =‏DS‎‏ ‎‏247‎‏ ‎‏/‎‏ی‎‏87‎‏ ‎‏و‎‏2
خط ۱۸: خط ۱۸:
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14626AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE14626AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =18360
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14626
| کتابخوان همراه نور =14626
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''تاريخ اليمن المسمى فرجة الهموم و الحزن في حوادث و تاريخ اليمن'''، اثر عبدالواسع بن يحيى واسعى يمانى، درباره پيشوايان يمن از صدر اسلام تا زمان نويسنده و نيز جغرافيا و تاريخ سياسى يمن مى‌باشد كه به زبان عربى و در سال 1346ق، نوشته شده است.
{{کاربردهای دیگر|تاريخ اليمن (ابهام زدایی)}}


== ساختار ==
'''تاريخ اليمن المسمى فرجة الهموم و الحزن في حوادث و تاريخ اليمن'''، اثر [[واسعی یمانی، عبدالواسع بن یحیی|عبدالواسع بن يحيى واسعى يمانى]]، درباره پيشوايان يمن از صدر اسلام تا زمان نویسنده و نيز جغرافيا و تاريخ سياسى يمن مى‌باشد كه به زبان عربى و در سال 1346ق، نوشته شده است.
كتاب با مقدمه مختصرى از نويسنده آغاز و مطالب در دو بخش، ارائه شده است.


نويسنده پس از بيان سيره نبوى، به ذكر نام ائمه زيديه پرداخته و پس از آن، اقدام به تشريح جغرافياى يمن و تاريخ سياسى آن نموده است.
==ساختار==
كتاب با مقدمه مختصرى از نویسنده آغاز و مطالب در دو بخش، ارائه شده است.


== گزارش محتوا ==
نویسنده پس از بيان سيره نبوى، به ذكر نام ائمه زيديه پرداخته و پس از آن، اقدام به تشريح جغرافياى يمن و تاريخ سياسى آن نموده است.


 
==گزارش محتوا==
مؤلف در مقدمه، پس از اشاره به اهميت تاريخ، از زمان آغاز نوشتن اين كتاب و كيفيت ترتيب آن و تعريف تاريخ و فوايد آن سخن گفته است.<ref>مقدمه، ص3</ref>
مؤلف در مقدمه، پس از اشاره به اهميت تاريخ، از زمان آغاز نوشتن اين كتاب و کیفیت ترتيب آن و تعريف تاريخ و فوايد آن سخن گفته است.<ref>مقدمه، ص3</ref>


در بخش اول، علاوه بر تاريخ مختصرى از پيامبر(ص)، از مدت حكومت بنى اميه و بنى عباس و تعداد حاكمان اموى و عباسى و اولين و آخرين هركدام و نيز از صحابه‌اى كه بعد از رسول خدا فرمانروايى يمن را بر عهده گرفته‌اند، سخن به ميان آمده است و در ادامه، نام هريك از ائمه زيديه ذكر و مطالب مختصرى پيرامون تاريخ ولادت، تاريخ وفات يا شهادت، قاتل و مدت عمر هركدام، عنوان گرديده است.
در بخش اول، علاوه بر تاريخ مختصرى از پيامبر(ص)، از مدت حكومت بنى اميه و بنى عباس و تعداد حاكمان اموى و عباسى و اولين و آخرين هركدام و نيز از صحابه‌اى كه بعد از رسول خدا فرمانروايى يمن را بر عهده گرفته‌اند، سخن به ميان آمده است و در ادامه، نام هريك از ائمه زيديه ذكر و مطالب مختصرى پيرامون تاريخ ولادت، تاريخ وفات يا شهادت، قاتل و مدت عمر هركدام، عنوان گرديده است.


برخى از اين ائمه و اطلاعات داده‌شده پيرامون آنها، پس از زيد، فرزند [[امام على(ع)]]، به ترتيب عبارتند از:
برخى از اين ائمه و اطلاعات داده‌شده پيرامون آنها، پس از زيد، فرزند [[امام على(ع)]]، به ترتيب عبارتند از:
# يحيى بن زيد: وى در سال 98ق، به دنيا آمده و در 28 سالگى، در سال 126ق، به شهادت رسيد.
# نفس زكيه: وى در سال 100ق، به دنيا آمده و در سن 45 سالگى، در سال 145ق، به شهادت رسيده و در قبرستان بقيع، دفن گرديد.
# ابراهیم بن عبدالله: وى در سال 77ق، به دنيا آمد و در سن 48 سالگى، در سال 145ق، به شهادت رسيد.
# حسین بن على فخى (معروف به شهيد فخ): در سال 128ق، به دنيا آمده و در سن 41 سالگى، در سال 169ق، به شهادت رسيد.
# يحيى بن عبدالله بن حسن: وى از اعوان و انصار حسین بن على فخى بود و پس از به شهادت رسيدن او دعوت خويش را آشكار كرد، اما پس از مدتى به دستور هارون‌الرشيد دستگير شد و در زندان، در حدود سال 190ق، دار فانى را وداع گفت.
# ادريس بن عبدالله: برادر يحيى بن عبدالله بود و پس از وى، دعوت خود را آغاز كرد. در سال 197ق، به دستور هارون‌الرشيد، مسموم گرديد.
# محمد فرزند [[امام جعفر صادق(ع)]]: وى در سال 225ق، در گرگان بدرود حيات گفته و در همان جا، مدفون گرديد.
# ابن طباطبا: وى در سال 173ق، به دنيا آمد و در 26 سالگى، در سال 199ق، وفات يافت.<ref>همان، ص16 - 279</ref>


1. يحيى بن زيد: وى در سال 98ق، به دنيا آمده و در 28 سالگى، در سال 126ق، به شهادت رسيد.
بخش دوم كه در دوازده فصل تنظيم شده، پيرامون موقعيت جغرافيايى يمن و تاريخ سياسى آن است. در فصل اول، علت تسميه يمن و فضيلت آن، بيان گرديده است. در وجه تسميه يمن به اين نام، نویسنده به چندين قول، اشاره نموده است، از جمله: منسوب بودن اين سرزمين به يمن بن قحطان بن هميسع بن يمن بن ثابت بن اسماعيل بن ابراهیم خليل(ع)، منسوب بودن به يمن بن قيدار، در سمت راست كعبه واقع شدن و.<ref>همان، ص281</ref>
 
2. نفس زكيه: وى در سال 100ق، به دنيا آمده و در سن 45 سالگى، در سال 145ق، به شهادت رسيده و در قبرستان بقيع، دفن گرديد.
 
3. ابراهيم بن عبدالله: وى در سال 77ق، به دنيا آمد و در سن 48 سالگى، در سال 145ق، به شهادت رسيد.
 
4. حسين بن على فخى (معروف به شهيد فخ): در سال 128ق، به دنيا آمده و در سن 41 سالگى، در سال 169ق، به شهادت رسيد.


5. يحيى بن عبدالله بن حسن: وى از اعوان و انصار حسين بن على فخى بود و پس از به شهادت رسيدن او دعوت خويش را آشكار كرد، اما پس از مدتى به دستور هارون‌الرشيد دستگير شد و در زندان، در حدود سال 190ق، دار فانى را وداع گفت.
از جمله مطالبى كه نویسنده در اين فصل، پيرامون يمن، به بحث و بررسى آن پرداخته، عبارت است از: حدود آن؛ كشاورزى و محصولات زراعى؛ گل‌ها و ميوه‌ها؛ آب‌ها، انهار و دره‌ها؛ صادرات؛ حيوانات؛ جمعيت؛ ديانت مردم؛ علوم و معارف؛ صناعت و تجارت؛ حاكم و صفات و اخلاقيات وى؛ عادات مردم در خوراك و پوشاك؛ زنان؛ چگونگى ازدواج و عروسى؛ مجلس زنان؛ لهو و لعب؛ رنگ پوست مردم؛ سرمايه مردم؛ ساختمان‌سازى؛ اسلحه و نيروى نظامى و.<ref>همان، ص283 - 318</ref>
 
6. ادريس بن عبدالله: برادر يحيى بن عبدالله بود و پس از وى، دعوت خود را آغاز كرد. در سال 197ق، به دستور هارون‌الرشيد، مسموم گرديد.
 
7. محمد فرزند [[امام جعفر صادق(ع)]]: وى در سال 225ق، در گرگان بدرود حيات گفته و در همان جا، مدفون گرديد.
 
8. ابن طباطبا: وى در سال 173ق، به دنيا آمد و در 26 سالگى، در سال 199ق، وفات يافت.<ref>همان، ص16 - 279</ref>
 
بخش دوم كه در دوازده فصل تنظيم شده، پيرامون موقعيت جغرافيايى يمن و تاريخ سياسى آن است. در فصل اول، علت تسميه يمن و فضيلت آن، بيان گرديده است. در وجه تسميه يمن به اين نام، نويسنده به چندين قول، اشاره نموده است، از جمله: منسوب بودن اين سرزمين به يمن بن قحطان بن هميسع بن يمن بن ثابت بن اسماعيل بن ابراهيم خليل(ع)، منسوب بودن به يمن بن قيدار، در سمت راست كعبه واقع شدن و.<ref>همان، ص281</ref>
 
از جمله مطالبى كه نويسنده در اين فصل، پيرامون يمن، به بحث و بررسى آن پرداخته، عبارت است از: حدود آن؛ كشاورزى و محصولات زراعى؛ گل‌ها و ميوه‌ها؛ آب‌ها، انهار و دره‌ها؛ صادرات؛ حيوانات؛ جمعيت؛ ديانت مردم؛ علوم و معارف؛ صناعت و تجارت؛ حاكم و صفات و اخلاقيات وى؛ عادات مردم در خوراك و پوشاك؛ زنان؛ چگونگى ازدواج و عروسى؛ مجلس زنان؛ لهو و لعب؛ رنگ پوست مردم؛ سرمايه مردم؛ ساختمان‌سازى؛ اسلحه و نيروى نظامى و.<ref>همان، ص283 - 318</ref>


فصل دوم، پيرامون نام قبايل يمن مى‌باشد كه برخى از آنها، عبارتند از: بنى الحارث، بنى حشيش، سنحان، بنى بهلول، بنى جَبر، همدان، نِهم، أرحب، حاشِد، بَكيل، ذومحمد، ذوحسين، خولان، بلاد البستان، بلاد الروس، الحيمه، آنس، عتمه، ريمه، وُصاب، حراز، بلاد كوكبان، بلاد الطويله، الخَبت، مِلحان، بلاد عمران، بلاد حجه، بلاد صعده، نجران، سحار، خولان الشام، عسير غامد و.<ref>همان، ص319</ref>
فصل دوم، پيرامون نام قبايل يمن مى‌باشد كه برخى از آنها، عبارتند از: بنى الحارث، بنى حشيش، سنحان، بنى بهلول، بنى جَبر، همدان، نِهم، أرحب، حاشِد، بَكيل، ذومحمد، ذوحسين، خولان، بلاد البستان، بلاد الروس، الحيمه، آنس، عتمه، ريمه، وُصاب، حراز، بلاد كوكبان، بلاد الطويله، الخَبت، مِلحان، بلاد عمران، بلاد حجه، بلاد صعده، نجران، سحار، خولان الشام، عسير غامد و.<ref>همان، ص319</ref>
خط ۷۴: خط ۶۷:
در فصل هشتم، موقعيت جغرافيايى سرزمين حضرموت توضيح داده شده است. اين سرزمين، از نظر كشاورزى حاصل‌خيز بوده و داراى انواع حبوبات و درختان نخل فراوان مى‌باشد.<ref>همان، ص325</ref>
در فصل هشتم، موقعيت جغرافيايى سرزمين حضرموت توضيح داده شده است. اين سرزمين، از نظر كشاورزى حاصل‌خيز بوده و داراى انواع حبوبات و درختان نخل فراوان مى‌باشد.<ref>همان، ص325</ref>


فصل نهم، پيرامون نواحى نه‌گانه يمن مى‌باشد كه عبارتند از: لحج، ابين، حواشب، صبيحه، قطيب، ضالع، يافع العليا و السفلى، عوالق و حضرموت. مراد از اين نواحى نه‌گانه، امارات و شيخ‌نشين‌هايى است كه تحت حمايت دولت بريتانيا، به يمن ضميمه گرديده است.<ref>همان، ص404</ref>
فصل نهم، پيرامون نواحى نه‌گانه يمن مى‌باشد كه عبارتند از: لحج، ابين، حواشب، صبيحه، قطيب، ضالع، يافع العليا و السفلى، عوالق و حضرموت. مراد از اين نواحى نه‌گانه، امارات و شيخ‌نشين‌هایى است كه تحت حمايت دولت بريتانيا، به يمن ضميمه گرديده است.<ref>همان، ص404</ref>


در فصل دهم، از اصل خاندان ادريسيه و چگونگى خروج آن به‌سوى يمن بحث شده است.<ref>همان، ص338</ref>
در فصل دهم، از اصل خاندان ادريسيه و چگونگى خروج آن به‌سوى يمن بحث شده است.<ref>همان، ص338</ref>


نويسنده در فصل يازدهم، به تشريح مواد اولين عهدنامه‌اى كه ميان دولت يمن و دولت ايتاليا منعقد گرديد، پرداخته است.<ref>همان، ص344</ref>
نویسنده در فصل يازدهم، به تشريح مواد اولين عهدنامه‌اى كه ميان دولت يمن و دولت ايتاليا منعقد گرديد، پرداخته است.<ref>همان، ص344</ref>


آخرين فصل، درباره سياست است. در اين فصل، از اصلاح وطن و اسباب آبادانى آن، بحث شده است.<ref>همان، ص347</ref>
آخرين فصل، درباره سياست است. در اين فصل، از اصلاح وطن و اسباب آبادانى آن، بحث شده است.<ref>همان، ص347</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
فهرست مطالب؛ اسامى مكان‌ها و شهرها؛ اسامى صحابه و تابعين و اشتباهات چاپى، در انتهاى كتاب آمده است.
فهرست مطالب؛ اسامى مكان‌ها و شهرها؛ اسامى صحابه و تابعين و اشتباهات چاپى، در انتهاى كتاب آمده است.


خط ۹۰: خط ۸۱:


==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references/>
== منابع مقاله ==
==منابع مقاله==


مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}