۱۱۸٬۶۸۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'محقق ثانى' به 'محقق ثانى ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '== منابع مقاله ==↵مقدمه و متن كتاب.↵↵↵↵رده:کتابشناسی' به '== منابع مقاله == مقدمه و متن كتاب. ==وابستهها== {{وابستهها}} رده:کتابشناسی') |
||
(۳۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR12230J1.jpg | |||
| عنوان =رسالة في تقلید الأعلم | |||
| پدیدآوران = | |||
| | [[رشتی، حبیبالله]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | |||
| | | کد کنگره =BP 167/5 5ر5ر* | ||
| موضوع = | |||
اجتهاد و تقلید | |||
|زبان | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
اصول فقه شیعه - قرن 14 | اصول فقه شیعه - قرن 14 | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | مؤلف | ||
| مکان نشر =قم - ایران | |||
| سال نشر = 1323 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12230AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12230 | |||
| کتابخوان همراه نور =12230 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''رسالة في تقليد الأعلم'''، از جمله آثار اصولى، به قلم [[رشتی، حبیبالله|ميرزا حبيبالله رشتى]]، از شاگردان [[انصاری، مرتضی بن محمدامین|شيخ انصارى]]، به زبان عربى است. آنچه اين اثر را حائز اهميت مىكند، پرداخت عالمانه و موشكافانه به موضوع «تقليد از اعلم» است كه در موضوع خود كمنظير بوده است. | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
كتاب، همانند آثار پيشينيان داراى تبويب و فصلبندى خاصى نيست و نوع دستهبندى و ارائه مطالب با ديگر آثار اصولى قبل از مؤلف، تفاوت چندانى ندارد. سبک نگارشى نویسنده نيز همانند شيوه رايج، همراه با ارائه دلايل مخالفين و نقد آنها و ذكر ديدگاه خود انجام گرفته است. به شبهات و اشكالات مطرح شده نيز با «ان قلت:... قلت:...»، پاسخ داده است. | |||
كتاب، همانند آثار پيشينيان داراى تبويب و فصلبندى خاصى نيست و نوع دستهبندى و ارائه مطالب با ديگر آثار اصولى قبل از مؤلف، تفاوت چندانى ندارد. | |||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
نویسنده، از شاگردان مبرز حوزه درس [[شيخ انصارى]] بوده كه با كمال جديت نزد او به تعلم فقه و اصول پرداخته است. وى، داراى تحقيقاتى عالى و بيانى رسا و افكارى نيكو و بكر مىباشد كه اثر حاضر شاهدى بر اين مدعاست. | |||
كتاب، با حمد خدواند و صلوات بر پيامبر اسلام(ص) و خاندان طاهرينش آغاز شده است. پس از آن، نویسنده، به بيان آراء علما در مورد تقليد از اعلم پرداخته است. دو ديدگاه اصلى در اين زمينه وجود دارد: | |||
# لزوم تقليد اعلم؛ | |||
# تخيير و عدم لزوم تقليد اعلم. | |||
مشهور بين علماى اماميه ديدگاه اوّل است، بلكه [[محقق کرکی، علی بن حسین|محقق ثانى]] بر آن، ادعاى اجماع كرده است و از عبارات سيّد مرتضى در «الذريعة» استفاده مىشود كه اين ديدگاه، از مسلّمات در نزد شيعه اماميّه است. در «مستمسك»، اين ديدگاه، به جماعتى از متأخران ازجمله [[شهيد ثانى]] نسبت داده شده است. | |||
نویسنده، سپس، به تبيين مسئله مىپردازد و در ادامه، به دلايل قائلين به تخيير اشاره مىكند كه يكى از آنها عبارت است از «اصل» كه بهصورتهاى زير تقرير شده است: | |||
# استصحاب تخيير: در صورتى كه دو مجتهد در علم مساوى باشند و سپس يكى بر ديگرى برترى يابد كه در اينصورت، زوال تخيير با حدوث فضل يكى بر ديگرى محرز نيست، پس استصحاب جارى است. | |||
# شك در مسئله، داير بين تخيير و تعيين است و علم اجمالى به وجوب تقليد داريم، پس در اينجا به اصالة البرائة رجوع مىشود. اين مورد، همانند موردى است كه وجوب عتق رقبه، فى الجمله ثابت است و شك در وجوب عتق مؤمن يا تخيير بين آن و كافر است. | |||
# مرجحيت، امرى توقيفى است و ثبوتش نياز به قيام دليل شرعى دارد، لذا مقتضاى اصل، عدم وجوب تقليد از اعلم است. | |||
نویسنده، تقريرهاى فوق را ناكافى دانسته و در ادامه رساله، با دلايل متقن به مناقشه در آنها مىپردازد. | |||
در بخش ديگرى، مقبوله «عمر بن حنظله» بررسى مىگردد و اخبارى كه از آنها افاده تخيير مىشود، مورد تحليل قرار گرفته است. نویسنده، تخيير مستفاد از اين روايات را بهجهت نهى از رجوع به فقهاى مخالفين و روات آنها دانسته و لذا چنين نتيجهگيرى مىكند كه از اين روايات، جز جعل فقهاى شيعه بهعنوان مرجعى براى عوام آنها استفاده نمىشود... | |||
نویسنده، در فراز پايانى كتاب، به بررسى اين مسئله مهم پرداخته است كه آيا با وجود مجتهد افضل، امور ولايى، مانند: تصرف در مال مجنون، سرپرستى ايتام و نيز تصرف در مال امام و زكوات و اوقاف عامه و مانند آن از وجوهات راجعه به مجتهد، براى مجتهد مفضول جايز است؟ | |||
وى، پس از ذكر ديدگاه صاحب «مفاتيح» و مناقشه در آن، زواياى مختلف مسئله را مطالعه و اختصاص ولايت به افضل در خصوص مال امام را لازم مىداند، چرا كه عالمترين هر عصر، به اين مناصب مهم از قبل امام(ع) شايستهتر است و البته در آخرين سطر، ورع را در اين مسئله برترى داده و مقدم بر علم مىشمارد؛ لذا مجتهدى را كه از تقواى بالاترى برخوردار است، در خصوص امور مالى مقدم مىداند. | |||
== وضعيت كتاب == | |||
كتاب، به خط [[شیرازی، احمد|شيخ احمد شيرازى]]، بدون فهرست و حواشى، در بيش از يكصد صفحه نگارش شده است. | |||
== منابع مقاله == | |||
مقدمه و متن كتاب. | |||
== | |||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:فقه و اصول]] | [[رده: فقه و اصول]] | ||
[[رده:اصول فقه (مباحث خاص)]] | [[رده:اصول فقه (مباحث خاص)]] |