۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب'
جز (A-esmaili@noornet.net صفحهٔ إشاره السبق إلی معرفه الحق را به إشارة السبق إلی معرفة الحق منتقل کرد) |
جز (جایگزینی متن - 'كتاب' به 'کتاب') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
إشارة السبق إلى معرفة الحق، تاليف علاءالدين ابوالحسن على بن حسن بن ابوالمجد حلبى، معروف به ابن أبي المجد (از علماى قرن ششم هجرى) است. | إشارة السبق إلى معرفة الحق، تاليف علاءالدين ابوالحسن على بن حسن بن ابوالمجد حلبى، معروف به ابن أبي المجد (از علماى قرن ششم هجرى) است. | ||
اين | اين کتاب از معدود کتاب‌هايى است كه در آن هم مباحث عقائد و هم احكام فقهى مطرح گرديده است. | ||
اين نحوۀ نگارش در | اين نحوۀ نگارش در کتاب‌هايى نظير «جمل العلم و العمل»، تأليف سيد شريف مرتضى (م436ق)، «تقريب المعارف في العقائد و الأحكام»، تأليف شيخ ابوالصلاح تقى‌الدين حلبى (م447ق) و «غنية النزوع»، تأليف حمزة بن على بن زهرۀ حلبى (م585ق) نيز ديده مى‌شود. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
اين | اين کتاب از دو کتاب «إشارة السبق» و «قاعدۀ ضمان» تشكيل شده است. | ||
کتاب إشارة السبق؛ شامل دو قسمت مباحث اعتقادى و مباحث فقهى است. | |||
در قسمت اعتقادى يا به تعبير ديگر (اركان عقلى)، چهار ركن توحيد، عدل، نبوت و امامت مورد بررسى قرار گرفته است. | در قسمت اعتقادى يا به تعبير ديگر (اركان عقلى)، چهار ركن توحيد، عدل، نبوت و امامت مورد بررسى قرار گرفته است. | ||
| خط ۶۰: | خط ۶۰: | ||
اين قسمت؛ شامل 5 ركن است كه عبارتند از: صلاة، زكاة، صوم، حج، جهاد. | اين قسمت؛ شامل 5 ركن است كه عبارتند از: صلاة، زكاة، صوم، حج، جهاد. | ||
قابل ذكر است كه | قابل ذكر است كه کتاب طهارت در ضمن ركن صلاة در کتاب امر به معروف و نهى از منكر در ضمن ركن جهاد مطرح شده است. | ||
اگر چه مؤلف در صفحۀ 66 طهارت را به عنوان يكى از اركان شرعى نام نمى‌برد؛ اما آن را در زير مجموعۀ ركن صلاة مطرح نموده است. | اگر چه مؤلف در صفحۀ 66 طهارت را به عنوان يكى از اركان شرعى نام نمى‌برد؛ اما آن را در زير مجموعۀ ركن صلاة مطرح نموده است. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
مؤلف در خطبۀ | مؤلف در خطبۀ کتاب راجع به علت نام‌گذارى کتاب اين گونه مى‌نويسد: | ||
به دليل اين كه ذكر مختصر تكاليف آسان‌تر و ذكر تفصيلى آنان دشوار مى‌نمايد، ما اشاره به اين تكاليف را انتخاب نموده‌ايم، به صورتى كه تكاليف مورد نياز حذف نشده و به صورت متعادل نظم و ترتيب داده شود. | به دليل اين كه ذكر مختصر تكاليف آسان‌تر و ذكر تفصيلى آنان دشوار مى‌نمايد، ما اشاره به اين تكاليف را انتخاب نموده‌ايم، به صورتى كه تكاليف مورد نياز حذف نشده و به صورت متعادل نظم و ترتيب داده شود. | ||
پس بهترين راه، راه وسط است و آن راهى است كه ما در اين | پس بهترين راه، راه وسط است و آن راهى است كه ما در اين کتاب (اشارة) پيموده‌ايم. | ||
قسمت احكام بر خلاف مباحث اعتقادى، بسيار مختصر و همچنان كه در مقدمۀ آن آمده، به صورت اشاره تدوين شده است و بعضى از مباحث آن مثل مبحث خمس فقط در يك صفحه ذكر شده است. | قسمت احكام بر خلاف مباحث اعتقادى، بسيار مختصر و همچنان كه در مقدمۀ آن آمده، به صورت اشاره تدوين شده است و بعضى از مباحث آن مثل مبحث خمس فقط در يك صفحه ذكر شده است. | ||
اين قسمت در واقع رسالۀ عمليۀ مؤلف بوده كه در آن نظريات فقهاى قبل از مؤلف مطرح شده و به صورت فقه استدلالى نمى‌باشد، بلكه نظريات نهايى فقهى مؤلف در آن جمع‌آورى شده است و در آن باب عبادات؛ شامل | اين قسمت در واقع رسالۀ عمليۀ مؤلف بوده كه در آن نظريات فقهاى قبل از مؤلف مطرح شده و به صورت فقه استدلالى نمى‌باشد، بلكه نظريات نهايى فقهى مؤلف در آن جمع‌آورى شده است و در آن باب عبادات؛ شامل کتاب‌هاى طهارت، صلاة، زكاة، صوم، حج، جهاد مطرح شده است. | ||
اگر چه اين | اگر چه اين کتاب به صورت فقه موجز و رسالۀ عمليّه نوشته شده است؛ اما در موارد نادرى نيز به نظريات فقهاى ديگر اشاره نموده است، البته نام آنان را ذكر ننموده و با عبارت‌هاى مبهم قيل، خلاف، من أصحابنا، به نظريات آنان اشاره نموده است كه در حواشى کتاب گاهى مصادر كلمات آنان ذكر شده است. | ||
در حواشى | در حواشى کتاب گاهى به طرح نظريات مؤلف در کتاب‌هاى «مختلف الشيعة» يا «مدارك الأحكام» علامۀ حلّى اشاره شده است. | ||
==وضعيت== | ==وضعيت== | ||
اگر چه در بعضى از كتب متأخرين از شهيد اول، اين | اگر چه در بعضى از كتب متأخرين از شهيد اول، اين کتاب را نسبت به ابوالصلاح حلبى (م447ق) صاحب «الكافي في الفقه» داده‌اند؛ اما اين نسبت اشتباه بوده است و مؤلف آن علاءالدين بن ابى‌المجد مى‌باشد. | ||
صاحب روضات الجنات نيز از فاضل هندى و صاحب رياض العلماء، تصريح آنان به تأليف | صاحب روضات الجنات نيز از فاضل هندى و صاحب رياض العلماء، تصريح آنان به تأليف کتاب توسط ابن ابى المجد حلبى را ذكر نموده است. | ||
همچنان كه از زندگى‌نامۀ ابن ابى المجد اطلاعات واضح و مشخصى وجود ندارد، از تاريخ تأليف | همچنان كه از زندگى‌نامۀ ابن ابى المجد اطلاعات واضح و مشخصى وجود ندارد، از تاريخ تأليف کتاب نيز اطلاع دقيقى در دست نيست. | ||
اين | اين کتاب اولين بار در سال 1276ق در ضمن کتاب الجوامع الفقهية به صورت چاپ سنگى انتشار يافته است. | ||
ناشر | ناشر کتاب موجود مؤسسۀ نشر اسلامى تابع جامعۀ مدرسين مى‌باشد كه به وسيلۀ مؤسسۀ امام صادق(ع) در شعبان 1414ق چاپ شده است و محقق و مصحح آن شيخ ابراهيم بهادرى مراغى است كه نهايت تلاش خود را در تحقيق و تصحيح اين کتاب داشته است. | ||
مؤسسۀ امام صادق(ع)، در تكميل تحقيق اين | مؤسسۀ امام صادق(ع)، در تكميل تحقيق اين کتاب نقش بسزايى داشته است و آية الله شيخ جعفر سبحانى مقدمۀ ارزشمندى در سال 1414ق براى آن نگاشته‌اند. | ||
==نسخه‌ها== | ==نسخه‌ها== | ||
در نگارش | در نگارش کتاب موجود از 5 نسخه استفاده شده است. | ||
1 - نسخۀ چاپ سنگى كه در ضمن | 1 - نسخۀ چاپ سنگى كه در ضمن کتاب الجوامع الفقهية در سال 1276ق چاپ شده است. | ||
اين نسخه به عنوان مصدر اصلى در تحقيق و تصحيح مورد استفاده واقع شده است. | اين نسخه به عنوان مصدر اصلى در تحقيق و تصحيح مورد استفاده واقع شده است. | ||
2 - فتوكپى از نسخه‌اى كه در | 2 - فتوكپى از نسخه‌اى كه در کتابخانۀ آستان قدس رضوى در مشهد موجود است و با رمز (أ) مشخص شده است. | ||
3 - نسخۀ | 3 - نسخۀ کتابخانۀ مجلس شوراى اسلامى كه در ضمن مجموعه‌اى است كه با شمارۀ 1272 مشخص شده است. اين نسخه از ابتدا و انتهايش ناقص بوده و با رمز (م) مشخص شده است. | ||
4 - نسخۀ الينابيع الفقهية كه با رمز (س) مشخص شده است. | 4 - نسخۀ الينابيع الفقهية كه با رمز (س) مشخص شده است. | ||
5 - نسخۀ | 5 - نسخۀ کتابخانۀ دانشگاه تهران كه با شمارۀ 920 در قسمت پنجم صفحۀ 1776 فهرست کتابخانه معين شده است. | ||
صاحب الذريعة، به نسخه‌اى كه در نزد شيخ اسدالله بوده و تاريخ نگارش آن مربوط به سال 708ق، اشاره نموده است. | صاحب الذريعة، به نسخه‌اى كه در نزد شيخ اسدالله بوده و تاريخ نگارش آن مربوط به سال 708ق، اشاره نموده است. | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۱۹: | ||
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/330 مطالعه کتاب اشاره السبق الی معرفه الحق در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور] | [http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/330 مطالعه کتاب اشاره السبق الی معرفه الحق در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||