اقبال‌نامه نظامی گنجوی: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - 'نظامي، الياس بن يوسف' به 'نظامی، الیاس بن یوسف')
    خط ۵: خط ۵:
    |پدیدآورندگان  
    |پدیدآورندگان  
    | پدیدآوران =  
    | پدیدآوران =  
    [[نظامي، الياس بن يوسف]] (نویسنده)
    [[نظامی، الیاس بن یوسف]] (نویسنده)
    [[زنجاني، برات]] (مصحح)
    [[زنجاني، برات]] (مصحح)
    |زبان  
    |زبان  
    | زبان = فارسي   
    | زبان = فارسي   
    | کد کنگره =‏‎‏/‎‏ز‎‏9‎‏الف‎‏7 / 5126 ‏PIR‎‏  
    | کد کنگره =‏‎‏/‎‏ز‎‏9‎‏الف‎‏7 / 5126 ‏PIR‎‏  
    | موضوع = نظامي، الياس بن يوسف، 530؟ - 614؟ق. اقبال نامه - نقد و تفسير
    | موضوع = نظامی، الیاس بن یوسف، 530؟ - 614؟ق. اقبال نامه - نقد و تفسير
      شعر فارسي - قرن 6ق. - تاريخ و نقد
      شعر فارسي - قرن 6ق. - تاريخ و نقد
    |ناشر  
    |ناشر  

    نسخهٔ ‏۶ نوامبر ۲۰۲۲، ساعت ۱۰:۰۵

    اقبال نامه نظامي گنجوي (متن علمي و انتقادي): از روي قديمي ترين نسخه هاي خطي قرن هشتم با ذکر اختلاف نسخ و شرح ابيات و معني لغات و ترکيبات و کشف الابيات
    اقبال‌نامه نظامی گنجوی
    پدیدآوراننظامی، الیاس بن یوسف (نویسنده) زنجاني، برات (مصحح)
    ناشردانشگاه تهران
    مکان نشرايران - تهران
    سال نشر1381ش.
    چاپچاپ يکم
    شابک964-03+4539-3
    موضوعنظامی، الیاس بن یوسف، 530؟ - 614؟ق. اقبال نامه - نقد و تفسير شعر فارسي - قرن 6ق. - تاريخ و نقد
    زبانفارسي
    کد کنگره
    ‏‎‏/‎‏ز‎‏9‎‏الف‎‏7 / 5126 ‏PIR‎‏

    اقبال‌نامه نظامی گنجوی (متن علمی و انتقادی) متن مثنوی «اقبال‌نامه»، بخش دوم اسکندرنامه (بخش دوم شرف‌نامه)، یکی از پنج مثنوی مجموعه «خمسه نظامی»، سروده الیاس بن یوسف نظامی گنجوی(530- 591ق)، شاعر معروف ایرانی در قرن ششم هجری است که به صورت علمی و انتقادی، همراه شرح ابیات، معنی لغات و ترکیبات و کشف‌الابیات، با تصحیح برات زنجانی، به چاپ رسیده است.

    «اسکندرنامه» چهارمین مثنوی نظامی است که شامل دو قسمت می‌باشد: «شرفنامه» و «اقبال‌نامه» که هر دو را به‌نام نصرةالدین ابوبکر بن محمد بن ایلدگز، در سال‌های 588 و 593ق، سروده است[۱]. اسکندرنامه از‌ نظر‌ آیین‌ و آداب و رسوم مختلف دارای اهمیت فراوانی است. نظامی در اقبال‌نامه بیشتر سخنان حکیمانه که بین‌ اسکندر و سایر حکیمان چون سقراط و ارسطو گفته می‌شود را به تصویر کشیده است[۲].

    اقبالنامه دنباله شرفنامه است که به‌مناسبت کلمه «خرد» در بیت اول‌ و خردنامه‌های حکما در وسط، به خردنامه معروف شده است و مشتمل بر 3680 بیت است که شامل سفرها و فتوحات دریایی اسكندر می‌باشد. نظامی در اقبالنامه‌، اسکندر‌ را یک فیلسوف فرمانروا و یک پیامبر الهی معرفی می‌کند و خواسته با این كار، بین نبوت و حكومت، ارتباطی برقرار ‌ ‌كند و در آن به سخن از علم و حكمت‌ و پیامبری‌ اسكندر و مجالس او با حكمای بزرگ و زندگانی وی می‌پردازد[۳].

    اقبال‌نامه به روشنی می‌رساند که شاعر گنجه با حكمت یونان آشنایی‌ کاملی‌ داشته است. در اقبال‌نامه، نظامی از فلسفه جهان‌بینی، دانش و خرد و توصیف مجالس علمی اسکندر با دانشمندان و پیروزی‌های سفر دوم او سخن به میان می‌آورد[۴].

    اشعار اقبال‌نامه با نیایش پروردگار و نعت پیامبر(ص) آغاز می‌شود و سپس با افسانه‌هایی چون افسانه ارشمیدس با کنیزک چینی، افسانه ماریه قبطیه، افسانه خراسانی و فریب دادن خلیفه دنباله می‌یابد[۵]. از دیگر داستان‌ها و حکایات کتاب می‌توان به ذوالقرنین دانستن اسکندر، داستان او با شبان دانا[۶] و احوال وی با سقراط[۷] یا گفت وگوی حکیم هند با وی و هفت حکیم دیگر[۸] اشاره کرد.

    پانویس

    1. نظامی، الیاس بن یوسف، ص20
    2. احمدپور، مهدیه؛ صراطی، ژیلا، ص1
    3. همان، ص16
    4. همان
    5. متن کتاب، ص11- 34
    6. همان، ص26
    7. همان، ص47
    8. همان، ص52- 57

    منابع مقاله

    1. مقدمه و متن کتاب.
    2. نظامی، الیاس بن یوسف، «شرف‌نامه نظامی گنجوی (متن علمی و انتقادی)»، تصحیح برات زنجانی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1380.
    3. احمدپور، مهدیه؛ صراطی، ژیلا، «آیین جشن و سرور در اسکندرنامه نظامی»، پایگاه تخصصی نور، ادبیات فارسی، بهار 1397- شماره 39، به آدرس:

    https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1459736


    وابسته‌ها